اقیانوس های زیر سطحی؛ کلید اصلی یافتن موجودات فضایی

دیجیاتو/ اقیانوس های زیر سطحی زمانی به وجود می آیند که حجم عظیمی از آب زیر پوسته یک جرم فضایی جمع می شود.مثال های بسیاری از این پدیده در منظومه شمسی وجود دارد و همین اقیانوس ها بهترین امید ما برای پیدا کردن اشکال دیگر حیات در حیاط خلوت فضاییمان محسوب می شوند.

اگرچه این محیط ها هنوز به صورت کامل شناسایی نشده اند اما اخیرا دانشمندان نظریه ای را مطرح کرده اند که به امکان وجود آنها در سیاره های دورتر از نپتون مرتبط می شود.

با افزایش فاصله سیارات از خورشید دمای آنها تا کمتر از منفی ۲۱۲ درجه سلسیوس کاهش پیدا می کند. شاید فکر کنید که احتمال وجود آب مایع در چنین محیطی، که برای شکل گیری حیات ضروری است، صفر است. با این وجود فاکتورهای دیگری وجود دارند که می توانند آب را حتی در چنین دمایی به حالت مایع درآورند.

همین مساله باعث شده که دانشمندانی از قبیل «پرابال ساکسنا» که در ناسا فعالیت دارد، به احتمال وجود حیات در چنین سیاراتی اعتقاد داشته باشند.

این مکان ها «جسم فرانپتونی» (Tran-Neptunian Objects) نامیده شده و شامل پلوتون و قمرهای آن می شود. دمای سطح این اجرام فضایی آنچنان سرد است که امکان جود آب مایع در آن وجود ندارد اما نشانه هایی از احتمال وجود دریاچه های زیرسطحی در آن دیده می شود.

افزایش دمای آب زیر سطحی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، برای مثال واپاشی مواد رادیواکتیو که منشا آنها به زمان شکل گیری این اجسام برمی گردد.

حرارت ساطع شده از چنین موادی می تواند اقیانوس های زیرسطحی را شکل داده و میلیاردها سال آن ها را در همین وضعیت حفظ کند. این حرارت در نهایت از بین رفته و آب مجددا منجمد می شود، حالا اما محققان فاکتورهای دیگری را کشف کرده اند که می تواند عمر اقیانوس های غیر منجمد را افزایش دهد.

بر این اساس زمانی که دو جسم فضایی با هم برخورد می کنند، ممکن است باعث تشکیل یک قمر جدید شوند. این قمرها معمولا در یک مدار جدید قرار گرفته و حول جرم جسم اصلی شروع به گردش می کنند. 

این شرایط باعث ایجاد یک اصطکاک گرانشی شده و طی فرایندی به نام «Tidal Heating» به ایجاد حرارت منجر می شود. بر اساس تحقیقات دانشمندان میزان این حرارت به حدی زیادی است که می تواند اقیانوس های زیر سطحی را در حالت مایع حفظ کند.

اگرچه وجود آب در یک سیاره نمی تواند نشانه ای حتمی از وجود حیات در آن باشد، اما بهترین مکان ها برای جستجوی موجودات زنده اجرام دارای اقیانوس های زیر سطحی هستند.

یونس مرادی