مریخ نورد «آپورچونیتی» ناسا دچار طوفان گردوغبار شد

مریخ‌نورد آپورچونیتی ناسا در جریان طوفان گرد و غبار مریخی عظیمی در سطح این سیاره‌ی سرخ، گرفتار و فعالیت‌های آن متوقف شده است.

طوفان گرد و غبار عظیم در مریخ، مریخ‌نورد آپورچونیتی ناسا را از کار انداخته و موجب شده است که فعالیت‌های پژوهشی این ربات تا پایان این طوفان متوقف شود. به گفته‌ی مقامات ناسا، این طوفان گرد و غبار مریخی نخستین بار توسط مدارگرد شناسایی مریخ ناسا رؤیت شد.

مقامات این سازمان در بیانیه‌ای گفتند:به‌محض آنکه تیم مدارگرد نزدیک شدن طوفان را به آپورچونیتی مشاهده کرد، این مسئله را به اطلاع تیم مریخ‌نورد رساند تا به‌منظور تدارک برنامه‌های احتمالی آماده شوند.

این طوفان که در مدت چند روز گسترش یافته است، تا روز جمعه (۱۸ خرداد) بیش از ۱۸ میلیون کیلومتر مربع از مریخ را درنوردید؛ این رقم از مساحت کل آمریکای شمالی بیشتر است. ناسا در ادامه‌ی بیانیه‌ی خود افزود: «طوفان‌های گرد و غبار با این قدرت غیر منتظره نیستند؛ اما به ندرت رخ می‌دهند.» آن‌ها می‌توانند به طرز غافلگیرکننده‌ای ظاهر شوند؛ اما تا هفته‌ها یا حتی ماه‌ها دوام داشته باشند. پهنه‌ی پوشیده‌شده با این طوفان شامل دره‌ی پرسیورانسو و اقامتگاه فعلی آپورچونیتی در دشت‌های پنهاور مریخی فلاته‌ی نیم‌روز می‌شود.

این تصویر از خیزش طوفان گرد و غبار در سطح مریخ، در ۱۶ خرداد توسط مدارگرد شناسایی مریخ ناسا به ثبت رسیده است. نقطه آبی مکان قرارگیری مریخ‌نورد آپورچونیتی را در این طوفان نشان می‌دهد

آپورچونیتی که با بهره‌گیری از انرژی خورشیدی فعالیت می‌کند، از سال ۲۰۰۴ در حال اکتشاف مریخ بوده است. با پوشیده شدن پهنه‌ی آسمان توسط طوفان اخیر، مقدار نور آحورشیدی که این مریخ‌نورد برای شارژ مجدد بدان نیاز دارد، کاهش یافته است. ناسا این وضعیت را با «روز به‌شدت مه‌آلودی که نور خورشید را محو می‌کند، مقایسه کرده است.»

در روز چهارشنبه (۱۶ خرداد)، سطح انرژی آپورچونیتی کاهش قابل توجهی یافت و در نتیجه این مریخ‌نورد ناگزیر شد برای ذخیره‌ی انرژی تمام فعالیت‌های پژوهشی خود را متوقف کند. اگر این طوفان مدت زیادی به درازا بکشد، نگرانی اصلی سرمای مریخی خواهد بود؛ خطری که به گفته‌ی مقامات ناسا، آپورچونیتی در گذشته با آن روبه‌برو شده است. ناسا در بیانیه‌ی خود می‌گوید:

اگر این طوفان مدت زیادی دوام داشته باشد، مریخ‌نورد در معرض خطر قرار می‌گیرد. آپورچونیتی درحالی‌که در انتظار صاف شدن آسمان است، دچار سرمازدگی شدید می‌شود.

به گفته‌ی ناسا، سرما عامل از بین رفتن مریخ‌نورد اسپیریت، برادر دوقلوی آپورچونیتی در سال ۲۰۱۰ بود که پس از گرفتار شدن در ماسه‌های مریخی برای همیشه از کار افتاد. با این حال، آپورچونیتی تا به امروز زنده مانده است و طوفان‌های گرد و غباری را که به مراتب بزرگ‌تر از طوفان فعلی هستند، پشت سر گذاشته است.

در سال ۲۰۰۷، طوفان گرد و غباری در مریخ تمام سطح این سیاره را پوشاند و آپورچونیتی را ناگزیر کرد تا برای بقا به مدت دو هفته بی‌حرکت باقی بماند. این مریخ‌نورد به‌منظور صرفه‌جویی در انرژی، روزها را بدون برقراری تماس با کنترل‌کنندگان خود در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در پاسادینا کالیفرنیا سپری کرد. در جریان این طوفان بزرگ، تیم کنترلگر آپورچونیتی نسبت به توانایی این مریخ‌نورد در نیرورسانی به گرمکن‌های حیاتی خود با سطوح پایین انرژی اظهار نگرانی می‌کردند. با این حال، آپورچونیتی توانست از آن وضعیت جان سالم به‌ در ببرد و اکنون ۱۵ سال از فعالیت آن می‌گذرد.

آپورچونیتی و برادر دوقلوی آن اسپیریت در سال ۲۰۰۳ به‌منظور انجام مأموریتی ۹۰ روزه به‌صورت جداگانه به مریخ اعزام شدند و در ژانویه‌ی ۲۰۰۴ در این سیاره فرود آمدند. اما آپورچونیتی در عمل بیش از سه ماه دوام آورد و مأموریت آن اکنون ۱۵ ساله شده است.