از کاربرد علم ریاضی در جامعه چه می‌دانیم؟

دکتر مجید میرزاوزیری در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن بان این مطلب اظهار کرد: مشکلی که در رشته ریاضی وجود دارد، این است که این علم به صورت مساله محور تدریس نمی‌شود؛ درواقع در تدریس ریاضی تنها اطلاعاتی از دانش ریاضی می‌دهند و سوالی در رابطه با آن دانش مطرح می‌کنند تا دانش آموزان به آن سوالات پاسخ دهند. مسیر یادگیری ریاضی به سمت امتحان است یعنی امتحان سوار بر یادگیری شده است، در صورتی که اگر آموزش ریاضی مساله محور باشد، ما می‌توانیم سوالاتی را برای افراد در زندگی ایجاد کنیم که به دنبال یافتن پاسخ موردنظر بروند و به این نتیجه برسند که ریاضی دانش مناسبی برای حل آن سوال است.

وی، وضعیت اشتغال رشته ریاضی در جامعه نامطلوب دانست و اضافه کرد:  مشاغلی که یک ریاضی‌دان می‌تواند در جامعه داشته باشد، محدود است، به عنوان مثال دانشجویی که در رشته ریاضی تحصیل می‌کند، تنها به واسطه دانش ریاضی خود می‌تواند تدریس کند و فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی انجام دهد که این زمینه شغلی نیز به دلیل کاهش تعداد دانش آموزان رشته ریاضی به مراتب کمتر و اشباع شده است و شاید اگر رشته خود را در مقاطع بالاتر تغییر دهد، زمینه شغلی بیشتری برای وی فراهم شود.

عضو هیات علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: یک ریاضی دان نمی‌تواند دانش ریاضی خود اعم از ترکیبات و جبری که خوانده را در مغازه‌ای عرضه کند و یا بلعکس برای یک صندوق‌دار بانک و یا حسابدار شرکت، داشتن اندکی دانش ریاضی کافی است؛ یعنی نیازی نیست مدرک فوق لیسانس ریاضی داشته باشد زیرا می‌تواند طی یک دوره کوتاه حسابداری را فرا بگیرد.

میرزا وزیری با اشاره به اینکه علم ریاضی در جامعه به صورت غیرمستقیم کاربرد دارد، اظهار کرد: علم ریاضی به صورت مستقیم در زندگی انسان کاربرد ندارد، اما ممکن است مهندسان به کمک ریاضی چیزی را درست کنند که در جامعه مورد استفاده قرار گیرد یا ریاضی می‌تواند در کاهش ترافیک و مشکلات جامعه کاربرد داشته باشد. 

قوت علوم پایه در کشور به حمایت دولت بستگی دارد

وی افزود: نمی‌توان چندان انتظار داشت که شرکت‌های خصوصی ریاضی‌دانان را استخدام کنند، اما با توجه به اینکه دولت‌ها به علوم پایه اهمیت بیشتری می‌دهند، اغلب آن‌ها را به کار می‌گیرند، زیرا می‌دانند قوت علوم پایه، به حمایت دولت بستگی دارد.

عضو هیات علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: ممکن است یک کارخانه‌دار برای اینکه سود را افزایش و ضرر خود را کاهش دهد، هزینه انباری و تولید را بهینه کند، یک ریاضی دان می تواند در این زمینه به او کمک کند یا برای مثال شهرداری می‌تواند به وسیله علم ریاضی قطار شهری بررسی کند که با افزایش جمعیت چه زمانی چه تعداد قطار در سطح شهر پیش بینی کند. همچنین علم ریاضی در زمینه حل معضل ترافیک و تردد خودروها در خیابان‌ها کاربرد دارد.

میرزاوزیری با بیان اینکه مردم و ریاضی دانان به صورت مستقیم بایکدیگر در ارتباط نیستند، عنوان کرد: شاید مردم نتوانند به صورت مستقیم از علم ریاضی استفاده کنند یا ریاضی دانان نیز نتوانند کمکی به مردم کنند؛ اما اگر ریاضی دانی قصد دارد به مردم کند باید یک معلم خوب باشد. 

وی با اشاره به اینکه به طور کلی حل کردن مسائل ریاضی در زندگی هیچ کاربردی ندارد، اظهار کرد: در اغلب مسائل مردم با توجه به دغدغه‌ای که دارند به دنبال یک متخصص برای حل آن هستند، به عنوان مثال بیمار به واسطه مشکلی که دارد به پزشک مراجعه کرده و سپس به  دلیل نیاز به دارو به داروخانه می‌رود، اما در مورد علم ریاضی مردم مساله‌ای ندارند که به ریاضی دانان مراجعه کنند. 

عضو هیات علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برگزاری مسابقات شهر ریاضی، تصریح کرد: اگر بخواهیم دیدگاه جامعه را به علم ریاضی تغییر دهیم و دانش‌آموزان را نسبت به این دانش علاقه مند  کنیم، باید به سراغ دانش‌آموزانی که در ریاضی ضعیف و یا از ریاضی فراری هستند، برویم و من با همین هدف مسابقات شهر ریاضی را طراحی کردم. 

میرزاوزیری ادامه داد: در مسابقات شهر ریاضی اغلب دانش آموزان و دانشجویان که در زمینه علم ریاضی قوی هستند، شرکت می‌کنند، بنابراین مخاطبان این مسابقه‌ها از طیف محدودی را شامل می‎‌شوند؛ درحالی که ما قصد داریم برای آن دسته از دانش‌آموزانی که تنها ۲۰ درصد ریاضی بلد هستند نیز مسابقاتی برگزار کنیم  که هم  دانش ریاضی آنان تقویت شود و هم طیف علاقه مندان به این علم را افزایش دهیم.

وی عنوان کرد: هرچقدر که ما بگوییم ریاضی دانشی جذاب و شیرین است، کسی نمی‌پذیرد، بنابراین ما باید بیاندیشیم که چه چیزهایی می‌تواند برا دانش‌آموزان شیرین و سرگرم کننده باشد و ریاشی را با آن درآمیزیم؛ به عنوان مثال اگر فوتبال برای اغلب مردم جذاب است، ما باید ریاضی را در داخل فوتبال جای دهیم  و برای آن، مسابقه‌ یا فستیوالی مانند مسابقات شهر ریاضی طراحی کنیم.

عضو هیات علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: هدف اصلی فستیوال ریاضی افزایش علاقه به این دانش در دانش‌آموزان است که انگیزه بیشتری برای حضور در المپیادهای ریاضی داشته باشند. با توجه به استقبال پرشوری که از مسابقات شهر ریاضی که در برزیل برگزار کردیم، صورت گرفت، در آینده برنامه داریم که در چند کشور دیگر نیز مسابقات جهانی شهر ریاضی را برگزار کنیم.