پرورش میگو:
پرورش میگو از طریق روش های سنتی دارای قدمت بسیار زیادی است، درحقیقت سابقه این فعالیت به صدها سال پیش برمی گردد که کشورهای کشور های آسیای جنوب شرقی مانند تایلند، ویتنام، فیلیپین، هند و چین برای اولین بار این فعالیت را از سر گرفتند. مردم ساحل نشین پرورش میگو را به روش سنتی انجام می دادند اما از سال ۱۹۶۳ به بعد پرورش میگو به تدریج در تمامی کشورهای ساحلی گسترش پیدا کرد.
پرورش میگو اکنون در همه کشورهای آسیایی و آمریکایی مانند بنادر، پرو، مکزیک، پاناما و هندراس توسعه زیادی پیدا کرده است. در ایران از سال ۱۳۶۴ به بعد مطالعاتی در خصوص میگوها انجام شد و کشور ما نیز فعالیت خود را در زیمنه تکثیر و پرورش میگو از روستای کلاهی از توابع شهرستان میناب در سال ۱۳۷۱ آغاز و کارشناسان بسیاری را نیز در این زمینه تربیت کرد.
انواع روش های پرورش میگو:
باید توجه داشت که مدیریت استخر میگوهای آب شیرین دو روش بسیاری رایج وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
پرورش دسته ای میگو:
این روش امکان می دهد تا جانوران با اندازه بازاری متوسط یا تا زمان تخلیه استخر به دلایل مختلفی مانند کمبود آب و پایین بودن درجه حرارت فضا رشد کنند، سپس تمامی موجودات با همدیگر برداشت می شوند.
پرورش مداوم میگو:
در این نوع پرورش غالبا در مدت یکسال با تراکمی بیشتر از پرورش دسته ای به میگودار کردن استخرها پرداخته می شود. معمولا بعد از ۵ الی ۷ ماه وابسته به میزان رشد و اندازه قابل فروش محلی جانوران در فواصل زمانی معین دست چین خواهند شد. باید بدانید که برای جلوگیری از آلودگی، استخرها را به صورت کامل یک مرتبه در ماه پره کشی می کنند.
تکثیر میگو:
امروزه به صورت صنعتی میگوها را تکثیر می دهند که در استخرهای خاکی این موقعیت فراهم می شود. برای تکثیر دادن میگوها به نوع مولد یا مادر نیاز است که بتواند تخم تولید کند. برای این کار صیادان و کارشناسان به دریا می روند و با استفاده از تورهای صید میگوی مادر یا مولد را صید می کنند. کارشناسان تشخیص خواهند داد که کدام میگو تخم دارد و برهمین اساس آن را انتخاب می کنند، سپس به محلی که مرکز تکثیر میگو می گویند انتقال می دهند.
در این مرکز تعداد زیادی کارشناس و کارگر مشغول هستند و ساختمانی سالن مانند دارد که در آن حوضچه های بتونی زیادی با حجم حدود ۱۰ متر مکعب ساخته شده است.
در ابتدا میگوی مادر صید شده از دریا را برای مدتی به حال خودش می گذارند تا به شرایط محیطی عادت کند، سپس شوری آب و درمای آن را نتظیم می کنند تا میگو دچار استرس نشود. بعد از اینکار میگوها را محلول رقیق شده فرمالین شست وشو می دهند تا از هرگونه آلودگی پاک شوند.
بعد از انجام این مراحل میگوها را آماده انتقال به مخازن تخم ریزی می کنند. این مخازن حدود ۳۰۰ لیتر گنجایش دارند و میگوهای والد به آنها منتقل می شوند. باتوجه به اینکه میگوها در کف دریا زندگی می کنند دوست دارند که محیطی آرام تاریک داشته باشند، پس باید این شرایط فراهم شود و مخازن با استفاده از پلاستیک های ضخیم و تیره پوشانده می شوند، در این صورت از ایجاد صدای اضافی نیز خودداری خواهد شد. میگوها در این مخازن در حالی که آب آنها هوادهی می شود رها می کنند.
در این شرایط غالبا میگوهای ماده حدود ساعات ۱۰ شب هب صورت طبیعی تخم ریزی می کنند و هر میگو توانایی دارد بیت ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تخم ایجاد کند.
صبح روز بعد از تخم ریزی؛ کارشناسان میگوهای تخم ریزی کرده از مخزن خارج کرده و در زیر میکروسکپ تعداد تخم ها و کیفیت آنها را بررسی می کنند. همچنین تخم های سالم را جدا می کنند تا به مخازن پرورش منتقل کنند. تخم ها با چشم غیرمسلح چندان قابل مشاهده نیستند، به طورکلی میگوها در این مرحله میکروسکوپی هستند.
حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت بعد از این خروج نوزادانی که هیچ شباهتی به میگوهای بالغ ندارند از تخم خارج می شوند، در این مرحله به آنها ناپلی می گویند. نوزادان باید مرتبا دگردیسی داشته باشند تا بعد از گذشت چند روز که حدود ۱۶ روز است؛ شبیه والد خود شوند.
شرایط بازار پرورش میگو:
درحال حاضر در ایران بازار پرورش میگو به شکل مزارع ۲۰ هکتاری طراحی شده اند که ۱۶ هکتار از آنها استخر مفید می باشد. تایلند، ویتنام، چین و مکزیک کشورهای اصلی پرورشدهنده میگو هستند که از پتانسیل بالقوه ایران در زمینه پرورش میگو بهره مند نیستند.
درصورتی که شرایط مناسب باشد ایران می تواند تا ۲ میلیارد دلار از صادرات میگو کسب درآمد کند، این رقم در سال گذشته ۵۰ میلیون دلار بوده است و پیش بینی می شود که امسال به ۶۵ میلیون دلار برسد. با توجه به اینکه توان تولیدی و صادراتی در ایران وجود دارد با یک محاسبه سرانگشتی هم می توان متوجه شد که شرایط بسیار مطلوبی برای کسب درآمد از این راه وجود دارد. با توجه به ارقام موجود هم اکنون ۳۰ میلیون تن سطح پرورش میگوی جهانی است.
درصورتی که قصد داشته باشیم به درآمد ۲ میلیارد دلاری از صادرات میگو دست پیدا کنیم باید ۳۰۰ هزارتن میگو تولید شود که برابر با ۱۰ درصد از سهم تولید در کل جهان است. ایران اکنون و در شرایط فعلی ۱۵ هزار تن معادل ۰/۲۵ درصد از تولید میگوی جهانی را در اختیار دارد.
بازار داخلی هم ۳۵ تا ۴۰ درصد از میگوی تولید شده ایران را مصرف می کند، البته یک استثناء هم وجود دارد این رقم در سال ۱۳۹۲ به میزان ده درصد کاهش پیدا کرد؛ که علت آن به افزایش قیمت جهانی میگو بود. به دلیل شیوع بیماری در این سال قیمت میگو به صورت جهانی به میزان ۲ دلار افزایش پیدا کرد که برای مصرف کننده داخلی بسیار زیاد بود و توان خرید میگو را بعد از این افزایش قیمت نداشت، اما با این وجود امروز فرهنگ مصرف میگو به عنوان یک کالای مغذی در کشور جا افتاده است.
از بهترین کشورهایی که می توان بر صادرات ماهی و میگو به آنها حساب باز کرد؛ روسیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان است.
میزان سرمایه موردنیاز برای پرورش میگو:
بعد از انجام عملیات اجرایی برای شروع بهره برداری باید بچه میگوهایی تولید شده از کارگاه های تکثیری که معمولا نزدیک به مزارع قرار دارند خریداری کنید. برای یک مزرعه ۲۰ هکتاری شما به ۵/۳ میلیون بچه میگو احتیاج دارید که با توجه به قیمت های فعلی بازار که هر بچه میگو معادل با ۱۴ تومان است، مبلغی حدود ۵۰ میلیون تومان درپی خواهد داشت.
در طی دوره آنها به ۵۵ تن غذا نیاز دارند که با توجه به قیمت فعلی بازار (هر کیلو ۴هزار تومان) تا ۲۲۰میلیون تومان از سرمایه در گردش شما به تامین غذا اختصاص مییابد. شما می توانید غذا را در طول دوره نگهداری یا به صورت یکجا از همان ابتدای دوره خریداری کرده و در انبار نگه دارید تا در نهایت در طی یک دوره چهار ماهه پرورش میگو ۱۰درصد این غذا در ماه اول، ۲۵درصد در ماه دوم، ۳۰درصد در ماه سوم و ۳۵درصد درماه چهارم به مصرف میگوها برسانید.
باید توجه داشت که یک ماه دوره آماده سازی و یک ماه دوره استراحت و فروش می باشد، در نهایت طول دوره شما به ۶ ماه زمان احتیاج دارد. درباره نیروی کار هم باید توجه داشت که شما به ۴ کارگر نیاز دارید که جمعا ۸۰ میلیون از سرمایه جاری شما را برای تامین حقوق و مزایا به خودشان اختصاص می دهند.
حدود ۲۰ میلیون تومان هم برای تامین آب، برق و سوخت در طول دوره مورد نیاز خواهد بود. برای احداث یک مزرعه به مساحت ۲۰ هکتار شما حداقل به ۷۰۰ میلیون سرمایه احتیاج دارید، البته می توانید مزارعی را هم انتخاب کنید که ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون خریداری می شوند، در این صورت ۲۵۰ میلیون تومان وام بانکی هم به شما تعلق میگیرد.
دریافت مجوزها برای پرورش میگو:
بیشترین سرکار شما برای دریافت مجوز جهت تاسیس یک مزرعه میگو با اداره شیلات استان محل زندگی است. بعد از آن سازمان دامپزشکی هم باید مجوزهای لازم را برای راه اندازی کسب و کار شما صادر کند. سازمان صنعت، معدن و تجارت هر استان باید به شما پروانه بهره برداری صنعتی بدهد.
به افرادی که قص دارند وارد کسب و کار پرورش میگو شوند توصیه می شود که با سرمایه های لازم وارد این مسیر شغلی شوند، پیش از شروع کار از تجربه های دیگران استفاده کرده و اصول اصول علمی و بهداشتی را هم رعایت کنند، در صورت رعایت نکات لازم می توانند در حوزه پرورش میگو بسیار موفق عمل کنند.
گردآوری: بخش علمی سرپوش
- 12
- 3