روزنامه توسعه ایرانی نوشت: ماجرای پله‌برقی‌های مترو و البته شهر تهران، محل همیشگی دعوا و مرافعه نظام مدیریت شهری پایتخت با رسانه‌ها و شهروندان و منتقدان بوده و البته هنوز هم هست. همین چند وقت پیش بود که خبرنگاری، در مقابل زاکانی، شهردار تهران، از خرابی پله‌برقی‌ها سخن گفت. زاکانی هم که اعتماد به نفس ذاتی زیادی دارد، حرف او را بدون جواب نگذاشت و حتی درخواست کرد تا تور تهران‌گردی برای خبرنگاران بگذارد. هنوز گرد و خاک این دعوا و مرافعه خشک نشده بود که برای یکی از پله‌برقی‌های ایستگاه متروی شهید بهشتی، حادثه‌ای تلخ رخ داد. اورژانس هم خودش را با چند دستگاه آمبولانس به محل رساند تا خدمات لازم را ارائه کند. گفته شد که در این حادثه، ۱۸ شهروند صدمه دیدند و برخی‌شان به بیمارستان منتقل شدند.
اگر توانایی مدیریت ندارند، بروند
این حادثه به قدری تلخ بود که به شورای شهر تهران هم کشیده شد. رئیس کمیته سلامت این شورا هم به آن واکنش نشان داد. به نوشته ایسنا، سوده نجفی در تذکر پیش از دستور خود در جلسه شورای شهر تهران با اشاره به حادثه سقوط ۱۸ نفر از پله برقی ایستگاه شهید بهشتی گفت:«در مصاحبه‌هایمان چندین بار بر لزوم رفع خرابی پله‌برقی‌ها تذکر دادیم تا مبادا این موضوع سبب بروز حادثه برای شهروندان شود». وی با بیان این‌که ما منکر زحمات کارکنان شهرداری نیستیم و قبول می‌کنیم که این اتفاق یک حادثه بوده، گفت:«اما این قابل قبول نیست که یک مدیر شهرداری تهران عنوان کند که سه سال بود که پله‌های برقی روغن‌کاری نشده و این در حالی است که از این سه سال، دو سالش در دوران مدیریت ما بوده و اگر مدیران این شرکت توانایی لازم را ندارند بهتر است که شهرداری تهران یک تصمیم در این خصوص بگیرد».
ماجرای خرابی‌ها و تعطیلی پله‌برقی‌ها تنها مربوط به دو، سه ماه اخیر نیست. در سال‌های مختلف این پله‌ها، حسابی خبرسازی می‌شدند؛ از خرابی و تعطیلی گرفته تا قطع کردن انگشت دست و پای کودکان و ایجاد دردسرهای دیگر برای شهروندان. البته مدیران مترو، معتقدند گاهی به خاطر صرفه‌جویی در مصرف برق پله‌های یکی از مسیرها خاموش می‌شود.
حادثه در مهمترین ایستگاه مترو
هنوز حافظه جمعی شهروندان پایتخت این خبر را فراموش نکرده بود که خبر رسید در ایستگاه متروی امام‌خمینی، که تقریبا مهمترین و شلوغ‌ترین ایستگاه متروی تهران دانسته می‌شود، دوباره حادثه‌ای دیگر رخ داد. در این حادثه هم چهار نفر صدمه دیدند؛ این‌بار هم باز پای پله‌برقی در میان بود. البته بعدها اعلام شد که صرفا پله‌برقی از کار ایستاده و حتی عقب‌گرد داشته که موجب پرت‌شدگی چند تن شده است. این حادثه در حالی اتفاق افتاد که نوزدهم اردیبهشت‌ماه، جعفر تشکری هاشمی، گفته بود:«۴۶۵ پله برقی در تهران شناسایی شد که ۱۱۲ یونیت غیر فعال و دارای نقص و ۳۵۳ دستگاه فعال بودند و ۷۶ درصد پله ها فعال و ۲۴ درصد دارای نقص هستند». او وضعیت پله‌برقی‌های منطقه ۱۲ را هم جالب ندانسته بود. منطقه دوازده همان‌جایی است که ایستگاه امام خمینی نیز در آن واقع شده.
اتفاقی مسبوق به سابقه
البته ماجرای خرابی‌ها و تعطیلی پله‌برقی‌ها تنها مربوط به دو، سه ماه اخیر نیست. در سال‌های مختلف این پله‌ها، حسابی خبرسازی می‌شدند؛ از خرابی و تعطیلی گرفته تا قطع کردن انگشت دست و پای کودکان و ایجاد دردسرهای دیگر برای شهروندان. البته مدیران مترو، معتقدند که دلیل کار نکردن پله‌برقی‌ها صرفا خرابی آنها نیست؛ و گاهی به خاطر صرفه‌جویی در مصرف برق یکی از مسیرهای آن خاموش می‌شود. ایستگاه‌هایی هم که فعلا با معضل پله‌برقی روبه‌رو هستند، دو دسته‌اند: آن‌هایی که جدیدترند و مسیر پله‌برقی برایشان دیده شده و هنوز نصب نشده؛ و ایستگاه‌هایی که در دهه هفتاد ساخته شده‌اند و چنین امکانی برایشان در نظر گرفته نشده بود. همچنین در ماجرای متروی شهید بهشتی نیز، ایراد اصلی را در نقص فنی در اتصالات گیربکس پله برقی تشخیص دادند.
پیچ‌هایی بریده شده؟
اما چرا اتصالات فنی گیربکس پله‌برقی باید دچار مشکل بشود؟ به نوشته خبرگزاری فارس، «علیرضا نادعلی سخنگوی شورای شهر تهران در این زمینه گفت: بعد از بررسی ها مشخص شد که بریدن یکی از چهار پیچ گیربکس پله برقی شهید بهشتی باعث بروز این حادثه شده، البته همچنان موضوع در حال بررسی است. به هر صورت پله‌برقی هم مثل سایر وسایل مکانیکی دچار مشکل می‌شود. البته این خرابی‌ها در تمام دنیا هم وجود دارد. وقتی به صورت دائم با حجم بالای مسافر از پله‌برقی استفاده می‌شود قطعاً پله‌برقی دچار خرابی می‌شود؛ اما مسئولین مترو اعلام کردند که در حال تعمیر هستند و مشکلی وجود ندارد.» خرابی قطعات؟ نبود قطعات به دلایلی چون تحریم و ...؟ عدم رصد مناسب پله‌برقی‌ها؟ عدم روغن‌کاری به موقع؟ همه این‌ها البته می‌توانند دلایلی برای خرابی این پله‌برقی‌ها باشند. البته گفته می‌شود که صد میلیارد تومان قرار است به خرید قطعات مورد نیاز اختصاص یابد. از سوی دیگر، برخی گمانه‌زنی‌ها از دست داشتن برخی در ایجاد خرابکاری عمدی در پله‌برقی‌ها به دلایلی خبر می‌دهند که فعلا نمی‌توان برای چنین ادعایی استنادی پیدا کرد.
دستفروشان؛ صاحبان اصلی مترو
حالا از ماجرای پله‌برقی‌ها و مشکلاتی که ایجاد کرده‌اند بگذریم، شهر زیرزمینی تهران مشکلات حاد دیگری هم دارد. بدون شک یکی از حادترین مشکلات را، باید حضور دستفروشان در آن بدانید. این «در آن» یعنی دقیقا در کدام قسمت مترو؟ به راحتی می‌توان مدعی شد تنها جایی که دستفروشان به آن‌جا نرفته‌اند، بخش اداری ایستگاه‌های متروست. سابق بر این حضور دستفروش‌ها در خروجی و ورودی ایستگاه و داخل واگن‌ها بود. اما امروزه در ایستگاه‌های مختلف، حضور آنها در راهروها و دالان‌های ارتباطی ایستگاه‌ها و پایین پله‌برقی‌ها و حتی کنار سکوها را هم می‌توان مشاهده کرد. طوری که اگر یک مسافر خارجی گذرش به ایستگاه بیفتد، حسابی شوکه خواهد شد. جالب این‌که بلندگوهای ایستگاه‌های مترو هم اشاره می‌کنند که از دستفروش‌ها خریدی نکنید، و احتمالا شهرداری به همین کنشگری بسنده کرده است. حضور سنگین دستفروش‌ها در واگن‌های مترو به قدری گسترده شده است که گاهی مسافران به طنز می‌گویند که واگن‌ها آکنده از دستفروش است و فقط گاهی چند تا مسافری پیاده و سوار می‌شود! جالب این‌که این دستفروشان به قدری حضورشان در قطارها و مترو طبیعی و معمولی شده، که حتی حاضر نیستند برای فروش کالاهایی که دارند، به جاهایی که برایشان در نظر گرفته شده بروند!
تهویه خراب است؛ قطارت را عوض کن
«مسافران محترم واگن اول، برای استفاده از سیستم تهویه قطار...» شما حدس می‌زنید ادامه این جمله چه باید باشد؟ احتمالا شاید نتوانید حدس بزنید که ادامه‌اش هر چیزی می‌تواند باشد جز این که:«... به واگن دوم قطار مراجعه کنید!» تصور کنید که در این گرمای کشنده تابستان، مسافران در حالی که دارند عرق از سر و روی می‌ریزند و نفس‌شان به سختی بالا می‌آید و بعضی‌‌شان هم ترجیح می‌دهند که با قطارهای بعدی به مقصد برسند، وقتی دکمه ارتباط با راهبر قطار را فشار می‌دهید، به شما می‌گویند که سیستم تهویه خراب است و باید به واگن بعدی بروید! متأسفانه خرابی سیستم‌های تهویه یا عدم قدرت لازم داشتن برای گردش هوا در لحظه‌هایی که مترو مسافر زیادی دارد، از مشکلات رایج این سامانه خاصه در تابستان‌های گرم و نفسگیر است.
مترو و ایستگاه‌ها و مشکل‌ها
البته مشکلات مترو به این مواردی که گفتیم خاتمه نمی‌یابد. کسانی که متروسواران همیشگی هستند، لیستی از این مشکلات را در ذهن دارند و به آنها خو کرده‌اند. شاید بتوان به صورت فهرست‌وار، این‌چنین به مشکلات رایج مترو اشاره کرد: شلوغی بیش از حد قطارها در ساعت‌های پررفت و آمد که شامل صبح و عصرها می‌شود، اشتباهات رایج در اعلام صوتی ایستگاه‌ها که حتی گاهی ده الی پانزده ایستگاه جلوتر را اعلام می‌کنند یا سیستم اعلام صوتی ایستگاه‌های داخل قطار گاه برعکس اعلام می‌کند و باعث پیاده شدن برخی مسافران می‌شود، شلوغی کلافه‌کننده بخش فروش بلیت در برخی ایستگاه‌ها مثل ترمینال جنوب که عملا با صف‌های طولانی مسافران روبه‌رو هستیم، آبسردکن‌هایی که گاه سیستم سردکن‌شان کار نمی‌کند و ناچارید آب معمولی متمایل به ولرم میل کنید و ... . البته اخیرا معضل دیگری که در نوع خود جالب است، ممانعت مسافران از حرکت قطارها و بسته شدن در آن‌هاست! معمولا وقتی گروهی از مسافران از قطاری دیگر پیاده شده و در ایستگاه‌های تقاطعی می‌خواهند سوار قطار بعدی بشوند، این کار را انجام می‌دهند تا مسافران بعدی بتوانند سوار واگن شوند؛ که همین امر منجر به دیرکرد در حرکت قطارها می‌شود.
موسی علوی
- 19
- 5
