کلاف پر گره انتخابات شورایاری‌ها سرانجام با تأییدیه معاون حقوقی ریاست جمهوری باز شد. لعیا جنیدی، با استناد به قانون اساسی، قانون شوراها و مصوبات شورای شهر، جواز قانونی پنجمین دوره انتخابات شوراها را تأیید کرد.
سازمان بازرسی کل کشور پیش از این در چند نوبت، برگزاری انتخابات را غیر قانونی اعلام کرده بود. از دلایل مهم اعلام این موضوع، در واقع به اصل ۱۰۰ قانون اساسی برمی گشت که موجب شده بود هیچ نامی از شورایاری‌ها در کنار انتخابات شورای شهر و روستا و دهستان برده نشود. ناصر سراج مهمترین ایراد برگزاری انتخابات این دوره را به نبود همین یک اصل قانونی مربوط دانسته بود.
او چندین بار به صراحت گفته بود که «ما مشکل نداریم شورایاری‌ها باشند یا نباشد، مشکل قانونی است که باید شورایاری‌ها را بررسی کند!» این ملاحظات اعلام شده در نهایت برای بررسی و حل مشکل چند روز مانده به برگزاری انتخابات به معاونت حقوقی رئیس جمهوری ارسال شد و در نهایت در جلسه‌ای که شهردار تهران، رئیس شورای شهر، معاون وزیر کشور، معاون سازمان بازرسی کل کشور و رئیس شورای عالی استان ها حضور داشتند، جواز برگزاری انتخابات این دوره شورایاری‌ها تأیید شد. با این همه، رئیس سازمان بازرسی کل کشور در آخرین اظهار نظر خود بحث برگزاری انتخابات این دوره را دوباره به چالش کشیده و هر نوع تصمیم‌گیری درباره انتخابات این دوره را به دیوان عدالت اداری ارجاع داده است. ناصر سراج تأکید کرده تصمیم دیوان عدالت درباره انتخابات شورایاری‌ها ملاک عمل خواهد بود!
وی گفته است: «انتخابات شورایاری‌ها چون در قانون نیامده، غیرقانونی است و نباید برگزار شود، اما چون برخی مسئولان استناد کردند که برگزاری این انتخابات مصوبه هیأت وزیران را دارد ما بررسی این موضوع را در قالب شکایتی به دیوان عدالت اداری ارسال کردیم.» او البته حدود یک هفته پیش هم در نامه نگاری‌های جداگانه به رؤسای ۳ قوه و وزیر کشور، بر غیر قانونی بودن انتخابات تأکید کرده بود.
با این توصیف باید پرسید رأی دیوان درباره برگزاری انتخابات شورایاری‌ها چه خواهد بود؟ محسن قائمی نسب، مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی دیوان عدالت اداری درباره اعلام نظر دیوان عدالت اداری در این زمینه تأکید می‌کند: هنوز به مرحله رسیدگی نرسیده و فقط ثبت شکایت شده است. باید فرآیند قانونی رسیدگی و طی شود و نمی‌توان پاسخ دقیق داد.
انتخابات شورایاری‌ها جمعه این هفته (۴ مرداد) در مساجد، مدارس و حسینیه‌های ۳۵۲ محله تهران برگزار می‌شود. ۱۲ هزار و ۳۰۰ نفر برای پنجمین دوره انتخابات، کاندیدا شده‌اند. فرصت تبلیغات کاندیداها، ۸ صبح روزپنجشنبه (۳ مرداد) به پایان می‌رسد. در این دوره، اصناف با ۲۳ درصد بالاترین جایگاه شغلی کاندیداها را دارند، کارمندان دولت، کارگران، فعالان مسکن، وکلا، پزشکان، زنان خانه دار، دانشجویان و کارمندان شهرداری به ترتیب در رده‌های بعدی ثبت‌نام‌کنندگان قرار دارند. در این دوره ۲۵ درصد کاندیداها، زن هستند.
لطفاً منفی‌بافی نکنید
رئیس شورای شهر تهران در حاشیه جلسه دیروز شورا از برگزاری انتخابات شورایاری‌ها در روز جمعه ۴ مرداد خبر داده و درباره جلسه روز یکشنبه‌اش در ریاست جمهوری پیرامون نامه رئیس سازمان بازرسی درباره غیرقانونی بودن انتخابات شورایاری‌ها با بیان اینکه از ریاست جمهوری دعوت شدیم که به این جلسه برویم می‌گوید: ما فکر می‌کردیم که جلسه با روحانی است اما جلسه با معاون حقوقی ریاست جمهوری بود. در این جلسه نامه سازمان بازرسی در مورد انتخابات شورایاری‌ها بررسی شد، رفع اختلافات حقوقی توسط معاون حقوقی انجام می‌گیرد و حرف آخر را آنها می‌زنند.
محسن هاشمی با بیان اینکه در این جلسه من، الویری، مسجد جامعی و حناچی حضور داشتیم و نمایندگان سازمان بازرسی و مشاوران حقوقی معاونت حقوقی نیز بودند، ادامه می‌دهد: جمع‌بندی ما این است که این انتخابات قابل اجرا است و گویا جنیدی نیز در این خصوص به رئیس جمهوری نامه زده اما من هنوز این نامه را ندیدم.
ما به سراج گفتیم که قصد انجام کار خلاف قانون نداریم. در قانون شورا که به تصویب مجلس رسیده است به موضوع شورایاری توجه شده و همچنین مسأله رویه نیز یک اصل حقوقی است به‌گونه‌ای که چون چهار دوره برگزار شده و این انتخابات یک رویه بوده به این نکته نیز توجه شده است. به گفته وی، برگزاری این انتخابات در این شرایط سیاسی می‌تواند آبرویی برای تهران و کشور باشد.
هاشمی با بیان اینکه حناچی نیز عنوان کرد که شهر تهران متفاوت است و یک ابر شهر محسوب می‌شود، می‌گوید: چگونه اعضای ۲۱ نفره می‌توانند درد هشت میلیون تهرانی را بفهمند؟! و به همین دلیل نیاز داریم که نمایندگانی در محلات داشته باشیم.
وی در مورد هزینه برگزاری این انتخابات و شائبه‌های هزینه ۳۰ میلیاردی آن نیز تأکید می‌کند: برگزاری این انتخابات شش میلیارد تومان بودجه مصوب دارد و حتی ممکن است این عدد کاهش هم بیابد.هاشمی درپاسخ به این سؤال که آیا این انتخابات برگزار می‌شود یا نه گفت: لطفاً منفی بافی نکنید.
تبلیغات ضعیف صدا و سیما درباره انتخابات شورایاری‌ها
مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران با دعوت از شهروندان تهران برای مشارکت بیشتر در این دوره از انتخابات به «ایران »می‌گوید: به هر میزان که مردم در انتخابات پررنگ‌تر ظاهر شوند، به همان میزان شورایاران منتخب نیز قدرت و پشتوانه بیشتری برای اداره امور شورایاری و حل مشکلات محله خواهند داشت.
برای مثال اگر یک نفر با یک درصد آرا، شورایار محله باشد، نمی‌تواند به‌عنوان نماینده مردم محله با قدرت ظاهر شده و مطالبه گر باشد. وی با بیان اینکه شرکت در انتخابات نشاندهنده تعصب مردم نسبت به حل مشکلات محله‌شان است، تأکید می‌کند: قطعاً مشارکت آنها به معنای وابستگی و تعلق خاطری است که به محله‌شان دارند و نمی‌خواهند منفعل باشند.
وی با انتقاد از مشارکت پایین مردم در ادوار گذشته می‌گوید: فکر می‌کنم در دوره چهارم، حدوداً ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت ۸-۹ میلیونی تهران در انتخابات شرکت کردند که این باید تقویت شود. فراهانی درباره دلایل مشارکت پایین مردم در انتخابات شورایاری‌ها می‌گوید:ارتباط کمرنگ شورایاران با مردم محله و عدم تبلیغ نقش و جایگاه شورایاران بویژه از سوی صداو سیما و رسانه‌های جمعی و حاکمیتی از جمله این دلایل است. صدا و سیما نه تنها در این زمینه تبلیغی نداشته است که تلاش کرده اخبار نا امید‌کننده و نگران‌کننده درباره قانونی بودن یا نبودن انتخابات منعکس کند.
شرکت در انتخابات جزو وظایف مدنی است
حسین ایمانی جاجرمی، جامعه شناس شهری با اشاره به تأثیر مثبت شورایاری‌ها در محلات به «ایران» می‌گوید: شورایاری‌ها کم‌ترین قدرتی که می‌توانند داشته باشند این است که مانع تخریب، تعرض، تصرف، تصمیم‌های نابخردانه و دست‌اندازی شوند. البته اینکه مردم چقدر از منافع محله آگاهند و همچنین تقاضای محلی نیز در تقویت شورایاری‌ها مؤثر است.
وی با اشاره به نقش شورایاری‌ها در حل مشکلات محله می‌گوید: برای مثال در محله اکباتان با وجود اختلافاتی که در داخل شورایاری وجود داشت، اما در پیگیری منافع مشترک، همه یکدست ظاهر شدند و با پیگیری‌های مردم اتفاقات خوبی هم افتاد. ما ابزارهای مشارکتی محدودی داریم، اما یکی از این فرصت ها، همین انتخابات است تا حداقل مردم بتوانند نظراتشان را ابراز کنند. به اعتقاد من باید از این فرصت استفاده کرد، چون جزو وظایف مدنی مردم است. اتفاقاً درهمه کشورهای توسعه یافته، مشارکت مردم در نهادهای محلی بیشتر است. چراکه مردم به نهادهای محلی اهمیت می‌دهند. درواقع نهادهای دموکراتیک در جایی می‌توانند بدرستی عمل کنند که تقاضای مدنی وجود داشته باشد. البته اینکه تا چه حد شورایاران می‌توانند موفق شوند یا نه، جای تحلیل دارد و برخورد مدیران شهری هم در این فرآیند تأثیر‌گذار است. این انتخابات به نفع منافع ملی است، چراکه نهاد قدرت می‌تواند به مردم نزدیک شده و شفافیت را بیشتر کرده و احتمال فساد را کاهش دهد.
زهرا‌نژاد بهرام، عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه مردم همان‌طور که در استفاده از امکانات و خدمات شهر، حق و حقوقی بر گردن دارند، در مقابل برای مشارکت در شهر هم باید به وظیفه و تکلیف خود عمل کنند، به «ایران »می‌گوید: در برابر شهر هم حق و هم تکلیف داریم. ضمن آنکه همه شهروندان از نظر اجتماعی، دارای مسئولیت اجتماعی هستند و شرکت در انتخابات، درواقع ادای این مسئولیت نسبت به جامعه پیرامونی است تا نمایندگانی متخصص، صادق، حائز و سالم انتخاب شوند.از نظر فرهنگی هم هر چقدر میزان این همکاری و همدلی افزایش یابد، میزان ارتباط عاطفی افزایش می‌یابد که می‌تواند در نهایت منجر به انسجام اجتماعی شود. بنابراین ما باید نسبت به دغدغه‌های محلی، حساسیت داشته باشیم و نگران حال محله باشیم. این حساسیت به اداره بهتر شهر منجر می‌شود.
حمیده امینی فرد
- 19
- 1
