به گزارش ایسنا، علی نصیری در وبینار تخصصی "اهم اقدامات کاهش خطر در شهرتهران" که پیش از ظهر امروز در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برگزار شد، گفت: امروز دو جلسه مهم در حوزه مدیریت بحران داریم که یکی جلسه با سازمان نظام مهندسی درباره ساخت و ساز در تهران است و دیگری جلسه درباره مدیریت بحران محلی تهران بود که در جریان آن موفق شدیم کارشناسان بحران در سطح مناطق ۲۲ گانه را به مدیران بحران مناطق ارتقاء دهیم. این اقدام باعث تقویت ساختار محلی مدیریت بحران شده و در راستای مدیریت بحران غیرمتمرکز و محله محور است.
وی با بیان اینکه کلانشهر تهران هم دارای پیچیدگی‌های شهرسازی و هم از نظر بار لرزه‌ای، مشکلاتی دارد، گفت: در تهران از هر گسل که فاصله می‌گیریم به یک گسل دیگر نزدیک می‌شویم. ما اگر می‌گوییم گسل شمال تهران و گسل شهر ری نباید تصور کنیم که در مناطق مرکزی تهران گسلی وجود ندارد. در این مناطق احداثات شهری اجازه مطالعه دقیق بر روی پوسته زمین را نداده و ما حدس می‌زنیم که در تمام مناطق تهران گسل‌های قابل توجهی داشته باشیم. خیلی از اساتید نیز معتقدند که ما در پردیسان هم گسل اصلی داریم که البته مطالعات آن فعلا ناقص است. به همین دلیل نیز باید برای زلزله آماده باشیم.
نصیری با بیان اینکه ما حوادث طبیعی داریم، اما بحران طبیعی نداریم، گفت: بحران‌ها همگی انسان ساز است. زلزله ۷ ریشتری در جایی مه رخ می‌دهد، اگر مردم آگاه باشند، ساخت و سازها اصولی باشد، زیرساخت‌ها آماده باشد و ... زلزله می‌آید و نهایتا یکی دو نفر آن هم در پی استرس فوت می‌کنند. اما در جایی دیگر همان زلزله با همان شدت رخ می‌دهد و می‌بینیم ۲۰ تا ۳۰ هزار کشته داریم. این نشان می‌دهد که اگر مخاطره‌ای تبدیل به بحران می‌شود قطعا نقش انسان در آن وجود دارد.
در مورد زلزله محکوم به قضا و قدر الهی نیستیم
سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به تغییرات رخ داده در میزان آمادگی در برابر زلزله از زمان وقوع زلزله بم تا زلزله کرمانشاه گفت: این تغییرات ناشی از اصلاح آیین‌نامه‌های ایمنی و ساخت و ساز و ... بود. ما محکوم به قضا و قدر الهی نیستیم. باید از رویکرد تقدیرگرایی با این تصور که "فکر کنیم بلایا کار خدا یا تنبیه خداست و همه چی کار خداست و بلای طبیعی اراده الهی است" فاصله بگیریم، البته اینکه ما در برابر این موارد منفعل عمل کنیم بستگی به اختیار خودمان دارد، نه به جبر طبیعت و قضای الهی.
وی با اشاره به اقداماتی که طی دو سه ماه اخیر در حوزه مدیریت بحران کشور در حال رخ دادن است، گفت: این اقدامات نوید بخش آینده بهتر برای کشور است. فارغ از نگاه سیاسی و با نگاه فنی می‌گویم که برای اولین بار در کشور شورایعالی مدیریت بحران کشور به ریاست رییس جمهور و قبل از حادثه تشکیل شد. در ۱۶ سال گذشته ۱۱ یا ۱۲ بار این جلسه تشکیل شد که اغلب به ریاست معاون اول بوده و یکی دوبار هم به ریاست رییس جمهور بوده و اغلب همیشه بعد از حادثه تشکیل شده است.
نصیری افزود: به عنوان کارشناس بحران در این جلسه دیدم ادبیات رییس جمهور را متوجه می‌شوم. این جلسه مصوبات خیلی خوبی داشت و ستاد ملی به ریاست وزیر کشور تشکیل شد و ستاد مدیرت بحران شهر تهران نیز تشکیل شد.
وی با اشاره به توجه وزیر کشور به موضوع مدیریت بحران شهر تهران اظهارکرد: وزیر کشور هشت ساعت و نیم بازدید کردند و جلسه‌ای چهار ساعته را در این خصوص اداره کردند. وزیر کشور جانشینی خودشان در ستاد مدیریت بحران تهران را به شهردار تهران تفویض کردند و ان‌شاءالله اقدامات بزرگی انجام خواهیم داد.
سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه دوستان در گذشته در راه‌اندازی سامانه تخمین خسارات و لرزه نگار، شتاب نگارها و ... اقدامات خوبی انجام دادند، افزود: ما در کنار تکمیل این‌ها دنبال این هستیم که رویکرد مدیریت ریسک را هم حاکم کنیم. مدیریت ریسک در تهران چندپاره بود و یکپارچه نبود. ما درتلاشیم به عنوان یک نهاد سیاستگذار و نه تصدی‌گر در جایگاه ناظر عالیه فعالیت کنیم.
اضافه شدن تیم‌های نظام مهندسی به آتش‌نشانی/شناسایی ۱۰۰۰ برج و ۳۳۰۰۰ ساختمان ناایمن در تهران
نصیری با بیان اینکه کارهای خوبی که آتش‌نشانی درحوزه ابنیه پرخطر انجام شده است، گفت: البته رویکرد آتش‌نشانی سازه‌ای نیست، ان شاءالله با افزودن عزیزان نظام مهندسی به تیم آتش‌نشانی این تیم‌ها را تقویت کنیم.
وی افزود: ما تعداد قابل توجهی گود پرخطر در تهران داریم که خوشبختانه شهردار تهران نگاه راهبردی به این موضوع دارند و شخصا وقت می‌گذارند. در مورد ابنیه نا ایمن نیز ۱۰۰۰ برح ناایمن در تهران داریم که ۱۷۰ مورد آن خطرناک و در محدوده گسل‌هاست. ۳۳ هزارتا ساختمان نا ایمن را آتش‌نشانی شناسایی کرده که ۲۰۰ مورد آن بسیار خطرناک است. باید برای این‌ها فکری بشود.
سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران در ادامه با بیان اینکه قوانین و ضوابط ما بعضا به ۶۵ سال پیش برمی‌گردد، گفت: مهمترین قانونی که ما در حوزه ایمنی به آن استناد می‌کنیم، ماده ۵۵ قانون شهرداری‌هاست که مصوب سال ۱۳۳۵ است و با الزامات شهرسازی ما در سال ۱۴۰۰ مطابقتی ندارد. شهرداری ضابط قضایی نیست و باید بتوانیم شهرداری یا آتش‌نشانی را ضابط قضایی کنیم واجازه پلمب ساختمان‌های پرریسک به مدیریت شهری تفویض شود.
نصیری با بیان اینکه در بحث پیشگیری محله به محله و منطقه به منطقه برنامه‌ها را به روزرسانی می‌کنیم، گفت: در گذشته کارهای ارزشمندی انجام شده اما به هرحال شهرسازی رشد کرده و نقشه‌های ما به روز نشدند. اطلاعات فضاهای زیرسطحی باید به روز شود.
وی درباره گروه‌های دوام نیز گفت:در حوزه دوام عمدتا اعضای ما خانم و بالای ۵۰ سال هستند و ما نیاز به نیروهای جوان آقا داریم که در همین راستا ایجاد گروه‌های دوام جهادی در مساجد را پیگیری می‌کنیم که این افراد در مساجد باشند و هم خود مساجد را ایمن‌سازی کنند و هم در محلات حضور داشته باشند.
نصیری گفت: شاید برای تمام سازه‌ها نوسازی امری گران باشد، به همین دلیل بهسازی نسبی لرزه‌ای را پیش‌بینی کردیم که حدود متری یک و نیم میلیون تومان تمام می‌شود و ارزان‌تر از نوسازی است. در واقع در این طرح با انجام یکسری اقدامات مهندسی می‌توان آن خانه را بهسازی نسبی کرد تا از جان افراد حفاظت شود.
سرپرست سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران گفت:عزیزان برای بهره‌مندی از این طرح باید به شهرداری نواحی مراجعه و درخواست صدور پروانه بهسازی لرزه‌ای نسبی بدهند. ما هم طرح را می‌دهیم و هم نظارت می‌کنیم هم شهرداری برای صدور پروانه چیزی را مطالبه نمی‌کند.
وی در پایان گفت:امیدوارم اقدامات متناسب با حادثه باشد. اولویت‌های دستگاه‌ها مسئول را نیازهای حادثه باید مشخص کند. یکی از مهمترین اقدامات در جلسه شورای عالی مدیریت بحران تصویب سند کاهش خطر وسوانح بود که این سند وظایف دستگاه‌ها را مشخص کرد و من خواهشم این است که دوستان درگیر سندهای موازی و ... نباشند و سازمان مدیریت بحران کشور و پژوهشکده سوانح طبیعی این سند را منتشر کردند و بروند آن را مطالعه کنند.
خطر نابودی اکوسیستم تهران/ باغات پایتخت بر سر دوراهی خانه یا برج!
برج- باغ نام آشنایی برای تهرانی‌هاست و بحث ساخت‌و‌سازها در باغات نیز همیشه محل مناقشه بین اعضای شورا در دوره‌های مختلف بوده است. با اینکه برج- باغ یا قاتل باغات تهران، چند سالی است که لغو شده، اما سایه سنگین اجرای ۱۳ساله آن روی تهران و تهرانی‌ها سنگینی می‌کند.
حالا اما زمزمه‌های بازگشت دوباره برج- باغ برای رونق ساخت‌و‌ساز به گوش می‌رسد؛ ابهامی که اگرچه اعضای شورای ششم شهر تهران آن را رد می‌کنند اما در مورد برنامه‌شان برای باغ‌ها نیز سخنی به میان نمی‌آورند و با سکوتشان ابهامات را بیشتر می‌کنند و به شائبات دامن می‌زنند.
مصوبه برج- باغ در زمان تصویبش قرار بود، نجات‌دهنده باغات و مالکان آنها باشد؛ اما در یک بازه زمانی به اصلی‌ترین عامل برای از بین رفتن باغات تهران تبدیل شد؛ به گونه‌ای که کارشناسان معتقدند در یک بازه زمانی ۱۰ساله زمانی که دقیقا مصادف با اجرای مصوبه برج- باغ بوده، حدود ۱۲۸ هکتار از باغات تهران از بین رفته است!
لغو مصوبه برج- باغ، برای اولین بار در پایان دوره چهارم شورای شهر تهران، خبرساز شده است و برخی اعضای شورا قصد داشتند با ارائه طرحی به نام «طرح صیانت از باغات»، مصوبه برج- باغ را لغو کنند اما نتیجه‌ای در بر نداشت اما همان زمان رحمت‌الله حافظی رییس وقت کمیسیون خدمات شهری و سلامت شورا با اشاره به ایرادات مصوبه برج- باغ و ارائه پیشنهادات جایگزین این مصوبه می‌گوید: « مصوبه برج- باغ یکی از سیاه‌ترین لکه‌های ننگی است که بر پیشانی شورای شهر و به خصوص شورای سوم که در آن این مصوبه تصویب شده قرار دارد. چراکه به استناد این مصوبه که برخی‌ها آن را پرافتخار می‌نامند تمامی باغات شهر قلع و قمع شده است و این مصوبه زمینه‌ساز قلع و قمع باغات توسط سوداگران بود و باعث شد که تمام باغات به برج و منازل مسکونی تبدیل شوند و این مصوبه و تبعات آن برای همیشه در تاریخ شورا باقی می‌ماند.»
با اینکه تلاش برخی اعضای شورای چهارم برای لغو برج- باغ به سرانجام نرسید؛ اما میان مردم مطالبه‌ای ایجاد کرد تا مدیران بعدی شهر در مورد وضعیت باغات و لزوم حفظ آن چاره‌اندیشی کنند که با روی کار آمدن شورای پنجم، آنها در اولین گام نسبت به لغو مصوبه برج- باغ اقدام کرده و بعد از گذشت چندماه، پیشنهادی موسوم به «خانه – باغ» را مطرح کردند که براساس این پیشنهاد که مصوب نیز شد، مالکان باغات می‌توانستند ساخت‌و‌سازی اندک در باغات خود داشته باشند.
اکوسیستم تهران را به خاطر برج از بین نبرید
به گزارش ایسنا، با روی کار آمدن شورای شهر ششم تهران، آنها اعلام کردند که مصوبه خانه- باغ کارآیی لازم را ندارد و همین سخنان و سکوت اعضا در بیان جزئیات، سبب شد که شائبه احیای برج- باغ قوت گیرد؛ به گونه‌ای که آرش میلانی رییس کمیته محیط‌زیست شورای شهر پنجم تهران با بیان اینکه تاثیرات مصوبه برج- باغ در شهر مشخص است، می‌گوید: بروند ببینند که در بیش از ۲۸۰ برج- باغ که ساخته شد، چند باغ با گذشت زمان حفظ شده است!
وی ادامه می‌دهد: درست است که در دهه ۸۰ شورای شهر وقت، مصوبه‌ای تحت عنوان برج- باغ را در تهران اجرایی کرد که بر این اساس مالکان در ۳۰ درصد زمین‌شان می‌توانستند برج بسازند که بنا به گفته طراحان این مصوبه، قرار بوده که این تصمیم، باغات تهران را حفظ کند اما در پشت این مصوبه این پیش‌بینی که عملا ساخت‌و‌ساز گسترده در باغات، آنها را از بین می‌برد، وجود نداشت. میلانی با بیان اینکه ما در حالی به شورای شهر راه یافتیم که شهروندان از ما انتظار حفظ باغات را داشتند، ادامه می‌دهد: زمانی که ما به پارلمان محلی آمدیم، افکار عمومی انتظار داشتند که ما این شیوه تخریب باغات را متوقف کنیم و همه اعضای شورای شهر پنجم بر سر متوقف شدن مصوبه برج- باغ نظر مثبت داشتند و لغو این مصوبه جزو اولین اقدامات شورا بود که پس از آن برای جایگزینی مصوبه برج- باغ، خانه- باغ را تصویب کردیم که بیش از ۳۰ کاربری سازگار با باغ را تعیین کردیم تا امکان استقرار فعالیت‌های سازگار در باغات فراهم شود. وی در پاسخ به سوالی در مورد چرایی عدم تحقق مصوبه خانه- باغ می‌گوید: شرایط اقتصادی اجتماعی از سال ۹۷ تاکنون برای فعالیت کاربری‌های جایگزین مثل گردشگری و… در باغات نامساعد شد و کرونا به استقرار مشاغل مجاز در این مصوبه نیز ضربه زد و همچنین در این سال‌ها شاهد رشد وحشتناک مسکن در تهران به ویژه شمال تهران بوده‌ایم که جاذبه کاربری‌های رقیب ساخت‌و‌ساز در باغات را دچار مشکل کرد و در این میان شهرداری تهران عملا نتوانست بسته‌های تشویقی که باید برای مالکان باغات در نظر می‌گرفت، ساماندهی کند.
این کارشناس حوزه شهری با تاکید بر اینکه اثرات مصوبه خانه- باغ در شهر کاملا مشهود است و مدیریت شهری چرا به جای باغات به سراغ بافت فرسوده نمی‌رود؟ می‌افزاید: مدیریت شهری می‌تواند به جای ابراز علاقه به ساخت‌و‌ساز در باغات به سراغ بافت فرسوده رود و با فعال کردن حق انتقال توسعه، به مالکان باغات در بافت فرسوده امتیاز دهد و می‌توانند با طراحی فرمولی برای «حق انتقال توسعه» با یک تیر دو نشان بزنند و هم باغات را حفظ کنند و هم سازندگان باغات به سمت بافت فرسوده هدایت شوند و آنجا را رونق دهند.
وی تاکید می‌کند: محیط‌زیست تهران مجموعه‌ای از رود دره‌ها، کوهستان و باغات است که یک اکوسیستم پیوسته را تشکیل دادند و اگر باغات به مرور زمان به هر دلیلی از بین بروند، توان اکوسیستم تهران کاهش یافته و این درحالی است که این روزها با پدیده‌هایی همچون گرم شدن زمین، تغییر اقلیم و… روبه‌رو هستیم و اگر باغات از بین بروند به این مثال می‌ماند که سنگربندی‌های تهران را در برابر مواجهه با خطرات زیست‌محیطی از بین برده‌ایم و آن موقع همه شهروندان تهرانی از مسوول، وزیر، وکیل، نماینده و… در معرض خطر هستیم.
جار و جنجال به راه افتاده است
مهدی چمران رییس شورای شهر تهران نیز در خصوص مبنای بررسی شورای شهر ششم و همچنین احتمال تغییر در مصوبه خانه -باغ‌ها می‌گوید: وقتی زمینی باغ تشخیص داده شد باید با آن چکار کنیم؟ قانونی در گذشته بود که اعلام می‌کرد ۳۰ یا ۱۵ درصد زمین می‌تواند به صورت زیربنا در دو طبقه ساخته شود. این قانون عملی نمی‌شد چراکه هیچ‌کس نمی‌توانست آن را اجرا کند به همین دلیل باغ‌ها از بین می‌رفت؛ لذا ما شرایط جدیدی را پیشنهاد دادیم و پیشنهاد خود را در شورای عالی معماری و شهرسازی کشور به تصویب رساندیم به شکلی که اعلام شد باید موارد تشویقی در نظر گرفته شود که گسترش فضای سبز محقق شود.
وی ادامه می‌دهد: متاسفانه تخلفاتی در این مورد صورت پذیرفت و عده‌ای خلاف آن را اجرا می‌کردند؛ براساس این قانون حتی کسانی که زمین‌هایی به مساحت بزرگ یعنی یک‌هزار متر داشتند می‌آمدند و اعلام می‌کردند که ما می‌خواهیم درخت بکاریم تا از موارد تشویقی بهره‌مند شوند. در این موارد افراد می‌توانستند در ۳۰ درصد زمین خود خانه‌سازی کنند؛ البته به شرط آن که حتی یک درخت هم قطع نشود. در دوره قبل شورا اعلام کردند که این موضوع مناسب نیست و نظرشان تغییر این قانون بود البته این کار را به سادگی انجام ندادند و اتهامات زیادی به ما زده شد که ما به آن کاری نداریم و آنها را دعا می‌کنیم که نظر خود را اجرا کردند.
وی می‌افزاید: در حال حاضر این قانون اجرا می‌شود و ما ملزم هستیم همین قانون را اجرا کنیم اما نظر اعضای شورا این بود که حق مردم تضییع نشود؛ فردی که زمینی دارد که به زباله دانی تبدیل شده می‌تواند ۶۰ درصد آن را زیر بنا ببرد؛ اما زمینی که تعدادی درخت دارد مالک آن باید نقره داغ شود که این درست نیست برهمین اساس بسیاری از باغات از بین می‌رود چراکه فرد زمین گران‌قیمت خود را نمی‌تواند در ۱۵ درصد و دو طبقه بسازد. در سال ۹۹ نیز حتی یک پروانه در این حوزه اخذ نشده و در سال ۹۸ نیز تنها دو مورد خاص پروانه ساخت گرفته شده است و ما اعلام کردیم که باید با همان دوستان و اساتید دانشگاه همفکری کنیم و قانونی را تدوین کنیم که اشتباهات گذشته تکرار نشود؛ باغات حفظ شوند و مردم هم به منافعی که می‌خواهند و حقشان است، برسند و مهم‌تر از همه درختی هم قطع نشود اما فعلا برخلاف جار و جنجالی که به راه افتاد، هیچ فرقی با گذشته نکرده وکسی هم نمی‌آید پروانه باغ دریافت کند.
راه‌حل برد- برد، استراتژی شورای ششم برای باغات
با این حال اما مهدی پیرهادی رییس کمیسیون خدمات شهری شورای ششم اعلام می‌کند که شورا به دنبال راه‌حل برد- برد است و ضمن خودداری از اعلام جزئیات بیشتر به ایسنا می‌گوید: در سطح شهر تهران باغ‌هایی گسسته و پیوسته وجود دارد که دارای درختان انبوه است که قطعا تمام تلاش شورای اسلامی شهر تهران به خصوص کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورا حفظ، صیانت و پاسداشت این نوع باغات است. در این بین، باغاتی در سطح شهر تهران وجود دارد که از لحاظ قوانین بالادستی مشمول تعریف باغ می‌شوند، اما بعضا در این باغ‌ها حتی یک درخت هم وجود ندارد و فاقد ارزش اکولوژیک هستند.
وی با بیان اینکه ما در تلاش هستیم مساله این نوع باغات که فاقد درخت هستند را با یک راهکار بینابینی مرتفع کنیم، یکی از این روش‌ها را روش حق انتقال توسعه یا (tdr) عنوان می‌کند که می‌تواند راهکاری مناسب برای حل مشکل این نوع زمین‌ها باشد و در ادامه می‌گوید: جزئیات این طرح در حال کارشناسی و پیگیری است که امیدواریم با جمع‌بندی و نظرخواهی از متخصصان شهری، شهروندان، دیده‌بانان شهری و سمن‌های محیط‌زیستی بتوانیم به یک روش بهینه و برد- برد دست پیدا کنیم.
به‌کارگیری حق انتقال توسعه
با این حال مهدی عباسی رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر ششم به ایسنا گفت: ما به دنبال راه‌حل سوم هستیم و معتقدیم که می‌شود با انجام اصلاحاتی همچون پهنه‌بندی، منطقه‌بندی، توجه به سرانه‌ها، جغرافیای باغات و… در مورد ساخت‌و‌ساز در باغات تهران تصمیم گرفت، به عنوان مثال یک زمین در حالی که سالیان طولانی است که حتی یک قطعه درخت ندارد و اساسا آبی هم برای رشد درخت ندارد، چرا ساخت‌و‌ساز در آن نشود، در حالی که مالک می‌تواند در ۳۰ درصد ملک خود ساخت‌و‌ساز آن هم با ضابطه مشخص داشته باشد و ۷۰ درصد زمین‌اش را در اختیار فضای عمومی شهر قرار دهد.
وی با تاکید بر اینکه هنوز جزئیات این اصلاحات مشخص نیست و من ایده‌ها را بیان می‌کنم، افزود: حالا برعکس این اتفاق، ممکن است مالک یک باغ گسترده درخواست ساخت‌و‌ساز دهد، آیا باید در این باغ ساختمان‌سازی شود؟ تصور کنید ملکی دارای درختان با بن زیاد است که نشان می‌دهد مالک به حفظ فضای سبز و درختان توجه داشته، آیا نباید این مالک تشویق شود؟ یا برعکس بررسی‌ها نشان دهد که مالک، باغ‌اش را خشک و نابود کرده، آیا این فرد نباید تنبیه شود؟ که ما در راه‌حل سوم به این موضوعات توجه کردیم.
عباسی در مورد تشویق مالکانی که باغات خود را حفظ کرده‌اند به مساله «حق انتقال توسعه» اشاره کرد و افزود: باید باغات تهران را حفظ کنیم، اما اگر مالکی خواهان ساختمان‌سازی در باغ‌اش بود باید تراکم در یک پلاک دیگر به او داده شود، اما این مباحث پیچیده و فنی است و باید اقدامات کارشناسی و مطالعات زیادی صورت گیرد که هنوز در ابتدای راه هستیم.وی گفت: تلاش ما بر حفظ باغات است.
- 17
- 5
