۴۵۰ شهر ایران در معرض تهدید سیل هستند

به گزارش ایسنا، دکتر پرویز گرشاسبی در شورای اداری منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان، آبخیزداری را مدیریت منابع زیست محیطی یک آبخیز دانست و با تاکید بر لزوم مدیریت جامع حوزه آبخیز، اظهار کرد: مدیریت جامع حوزه آبخیز به فرایند شناخت، برنامه‌ریزی، سیاستگذاری و تنظیم یک مجموعه اقدامات در ارتباط با حفظ و احیای منابع پایه و بهره‌برداری معقول از منابع طبیعی در یک حوزه آبخیز بدون اثرات زیانبار در محیط اتلاق می‌شود.

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، توجه به مخاطراتی همچون تغییر اقلیم، مدیریت آب‌های زیرزمینی، مدیریت آبهای سطحی و مدیریت فعالیت های انسانی را هدف مدیریت جامع حوزه آبخیز دانست و افزود: رهنمودهای مقام معظم رهبری درخصوص جامع نگری منابع حیاتی در ابلاغ سیاست های کلان محیط زیست، سیاست های کلی نظام در بخش آب و منابع طبیعی، تاکید برنامه ششم بر برنامه ریزی منطقه ای، آمایش و جامع نگری با تاکید بر مشکلات مردم و دستگاه ها، سیاست های ابلاغی رئیس سازمان جنگل ها درخصوص مدیریت جامع حوزه های آبخیز و عبور از برنامه ریزی بخشی و رسیدن به برنامه ریزی دینامیک از جمله الزامات مدیریت جامع حوزه های آبخیر است.

وی با اشاره به پدیده تغییر اقلیم و گرمایش جهانی طی ۵۰ سال آینده، تصریح کرد: با توجه به اقلیم گرم و خشک کشور، اهمیت رودخانه ها و بحران آب زیرزمینی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا تا سال ۲۰۵۰، ضرورت دارد.

گرشاسبی با اشاره به تشکیل شورای عالی آبخیزداری در سال ۱۳۵۰ به منظور نگرش حوزه ای در حفاظت از آبخیزها، اضافه کرد: طی دو دهه اخیر تجارب ملی و استانی خوبی در جامع نگری حاصل شده و تاکنون ۱۰ پروژه بین المللی انجام داده ایم.

معاون آبخیزداری سازمان جنگل ها طرح کلان ملی مدیریت جامع حوزه های آبخیز مصوب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و اخذ مجوز از سازمان یونسکو جهت تاسیس مرکز بین المللی مدیریت جامع حوزه های آبخیز و تنوع زیستی در ایران را از جمله اقدامات فراسازمانی در مدیریت جامع دانست و گفت: همچنین به منظور مدیریت جامع حوزه های آبخیز الگویی در کشور کمیته راهبری، کمیته اجرایی و دبیرخانه مدیریت جامع در ستاد و استان ها تشکیل شده است.

وی با اشاره به تهیه و تدوین مدل اجرایی مدیریت جامع حوزه های آبخیز در آبخیزهای الگو، عنوان کرد: یکی از ابزارهای مهم برای اعمال سیاست های سازمان در سطح ملی ایجاد وحدت رویه برای اجرایی شدن آن است. لذا مدل الگویی مدیریت جامع حوزه های آبخیز توسط کمیته راهبری سازمان در بهمن ماه سال ۹۴ تصویب و ابلاغ شد.

گرشاسبی، حوزه های آبخیز در قلمرو فرسایش آبی را حدود ۱۲۵ میلیون هکتار و حوزه‌های آبخیز بیابانی در قلمرو فرسایش بادی را ۳۲ میلیون هکتار در کشور دانست و گفت: متوسط فرسایش آبی سالانه معادل ۱۶.۷ تن در هکتار و خسارت اقتصادی ناشی از فرسایش خاک بیش از ۱۰ میلیارد دلار در سال است.

وی با بیان اینکه ۴۵۰ شهر و ۸ هزار و ۶۵۰ روستا و آبادی ایران در معرض تهدید سیل هستند، اضافه کرد: بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ سیل در ۲۰ سال اخیر با متوسط خسارت هر سیل ۴۰۰ میلیارد ریال به وقوع پیوسته است.

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها، ضعف برنامه منسجم بین بخشی، ضعف مشارکت مردم در برنامه ریزی‌ها و کم توجهی به توان زیستی حوزه آبخیز را مهمترین موانع توسعه پایدار دانست و افزود: مدیریت جامع حوزه های آبخیز به دنبال توسعه پایدار است و توسعه پایدار نیازمند پنج رکن سرمایه  اجتماعی، سرمایه مالی، سرمایه طبیعی، سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی است که متاسفانه تنها به سرمایه طبیعی توجه می کنیم.

وی با تصریح بر اینکه سرمایه مالی دولتی برای مدیریت جامع کفایت نمی‌کند، خاطرنشان کرد: ۳۰۰ هزار هکتار فعالیت‌های آبخیزداری ۱۰۰ درصد مردمی در ۶ استان انجام گرفته است.

معاون سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور اظهار کرد: تشکیل ساختار مناسب برنامه ریزی در ستاد و استان ها و حوزه آبخیز، انتخاب حوزه آبخیز، تدوین برنامه راهبردی حوزه، ظرفیت سازی، توانمندسازی و آموزش، هماهنگ‌سازی پروژه‌های دولتی، نیازها و فعالیت‌های مردمی در چارچوب برنامه راهبردی، اجرا، نظارت و پایش و ارزشیابی و مستندسازی چارچوب الگویی اجرایی مدل مدیریت جامع حوزه آبخیز را تشکیل می‌دهد.

وی، دولت، بخش عمومی، بخش خصوصی، جوامع محلی و جوامع مدنی و سازمان های مردم نهاد را دست اندرکاران کلیدی در مدیریت جامع دانست و گفت: تشکیل ساختار مناسب برنامه‌ریزی در ستاد و استان‌ها و حوزه آبخیز، تشکیل کارگروه مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز، تشکیل کارگروه مدیریت حوزه در شهرستان و ایجاد ردیف استانی مدیریت جامع از جمله الزامات جهت تکوین فرایند مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز استان است.