منطقه‌ تاریک گرینلند با سرعت بیشتری در حال ذوب شدن است

روی صفحه‌ی یخی گرینلند منطقه‌ی تاریکی وجود دارد و بررسی‌های جدید با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین نشان می‌دهند که این منطقه در حال تیره‌تر شدن هست.

منطقه‌ی تاریک گرینلند، باریکه‌ای یخی با سرعت ذوب شدن بالا به سمت جنوب غربی صفحه‌ی یخی گرینلند است. این منطقه دارای طولی حدود ۴۰۰ کیلومتر است و عرض آن در پهن‌ترین بخش به ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد. این منطقه به‌وضوح در تصاویر ماهواره‌ای قابل مشاهده است. جدای از بحث تاریک بودن، این منطقه همچنین به‌عنوان یک منطقه‌ی یخ‌کاست به شمار می‌رود؛ زیرا نسبت به سایر بخش‌های صفحه‌ی یخی با سرعت بیشتری در حال ذوب شدن است.

دانشمندان این حوزه از علم در سال ۲۰۱۴ ذوب شدن را ناشی از بقایای مواد معدنی و میکروبی روی سطح یخ دانستند. اکنون هواپیمای بدون سرنشین جدید که توسط مرکز نروژی CAGE هدایت می‌شود، این اطلاعات را تایید کرده است و نشان می‌دهد که مشکل تا چه حد گسترده است. آلون هوبارد یکی از نویسنده‌‌ی مقاله‌ی مرتبط با این پژوهش می‌گوید:

ما نشان دادیم که منطقه‌ی تاریک با لایه‌ی بسیار نازکی از غبار و کربن سیاه پوشانده شده است و فراهم‌کننده‌ی غذای جلبک‌های تیره رنگی هستند که در این منطقه زندگی می‌کنند. این‌ها علت اصلی تیره بودن منطقه هستند.

جدای از اینکه این مسئله مشکلی برای منطقه‌ی گرینلد به شمار می‌رود، این اتفاق برای کل سیاره نیز نامطلوب محسوب می‌شود؛ به‌ویژه مناطقی که تحت تاثیر افزایش سطح آب دریا تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در حال حاضر میزان افزایش سالیانه در سطح آب دریا حدود سه میلیمتر است؛ اما این رقم ثابت نیست؛ هر ۱۲ ماه یک پرش ۰/۰۸ میلیمتری در این مقدار اتفاق می‌افتد و پژوهشگران می‌دانند که آب شدن گرینلند در این روند وحشتناک تاثیر قابل توجهی دارد.

مکانیسم پشت صحنه‌ی تسریع ذوب شدن منطقه‌ی تاریک ساده است. رنگ‌های تیره تشعشات زیاد تری جذب می‌کنند و رنگ‌های روشن‌تر، نوری بیشتری منعکس می‌کنند، وقتی که یخ تیره‌تر باشد گرمای بیشتری از خورشید می‌گیرد و با سرعت بیشتر ذوب می‌شود.

سنجه‌ی مربوط به میزان نور بازتابیده‌شده از سطح، آلبدو نامیده می‌شود؛ یک آلبدوی بالا به‌مفهوم بازتابندگی بالا است. آلبدوی نسبتا کم منطقه‌ی تاریک به معنای این است که این یخ نسبت به یخ سفید خالص پنج برابر سریع‌تر ذوب می‌شود. همچنین زمانی که یخ ذوب می‌شود، خاصیت بازتابندگی خود را هم از دست می‌هد و آب موجب رشد جلبک‌های بیشتر می‌شود. حتی افزایش ناچیز در دما می‌تواند یخ را آب کرده و موجب شکوفایی جلبک‌ها شود. این مسئله برای فصول بهار و تابستان معمول است.

هوبارد گفت:

جلبک‌ها به مواد غذایی به‌ویژه گرد و غبار، کربن ارگانیک و آب نیاز دارند. در تابستان این جلبک‌ها زیادند و موجب تیره‌تر شدن منطقه می‌شوند و اینجاست که منطقه نور خورشید بیشتری جذب کرده و بیشتر ذوب می‌شود.

استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین مزایای بیشتر نسبت به استفاده از داده‌های ماهواره‌ای دارد. شما می‌توانید یک هواپیما را کنترل کنید، آن را روی نقطه‌ای که مورد نظرتان است، متوقف کنید و کلا در مناطقی که فکر می‌کنید مناسب‌تر است، آن را هدایت می‌کنید؛ هواپیماهای بدون سرنشین همچنین بسیار به سطح زمین نزدیک ترند؛ یعنی به‌وسیله‌ی این هواپیماها، ثبت جزئیات دقیقی ممکن می‌شود که ماهواره‌ها به‌علت فاصله‌ی زیاد قادر به جمع‌آوری آن‌ها نیستند.

پژوهشگران توانستند با ترکیب این دو تکنولوژی، تصویر واضح‌تری از این منطقه‌ی تاریک نسبت به قبل به دست آورند. دانشمندان می‌گویند غبار، کربن سیاه (دود حاصل از احتراق سوخت‌ها و آتش‌سوزی) و جلبک‌ها مسبب ۷۳ درصد تغییرات آلبدو هستند. پژوهشگران در مطالعه‌ی خود نوشته‌اند که ما پیشنهاد می‌کنیم افزایش انتشار آلودگی‌ها که توسط افزایش آلبدو و فعالیت‌های بیولوژیکی تقویت می‌شود، موجب گسترش بیشتر منطقه‌ی تاریک گرینلند در آینده خواهد شد. دانشمندان عقیده دارند که پژوهش‌های بیشتری باید برای تعیین تاثیر ذوب شدن و مواد غذایی کربنی روی رشد و تجمع جلبک‌ها انجام شود.

جزئیات این پژوهش در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.

مریم صفدری