پسرفت سهم گردشگری در اقتصاد خاورمیانه

براساس جدیدترین گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، مشارکت سفر و گردشگری در GDP خاورمیانه طی سال ۲۰۱۸ حدود ۷/ ۸ درصد از کل اقتصاد این منطقه بوده است؛ رقمی در حدود ۲۳۷ میلیارد دلار. این عدد نسبت به سال ۲۰۱۷، تنها ۶/ ۰درصد رشد داشته است. این درحالی است که مشارکت کلی حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی در خاورمیانه طی سال ۲۰۱۷، ۲۲۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بود و سهمی معادل ۹/ ۸ درصد از کل تولید ناخالص داخلی خاورمیانه را به خود اختصاص می‌داد.

پیش از این، شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی کرده بود مشارکت کلی این حوزه در تولید ناخالص داخلی خاورمیانه با نرخ رشد ۶/ ۴ درصدی ظرف مدت ۱۰ سال به ۳۶۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار یعنی سهمی معادل ۷/  ۹ درصد از کل تولید ناخالص داخلی خاورمیانه خواهد رسید.  سهم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی خاورمیانه در یکی دو سال اخیر از میانگین جهانی کمتر بوده است. این مقایسه نشان می‌دهد اثرات ناشی از سرمایه‌گذاری، زنجیره‌های تامین و اثرات درآمدی القایی در خاورمیانه کمرنگ‌تر بوده‌اند. کارشناسان، تحولات جاری خاورمیانه را در این افت بی‌تاثیر نمی‌دانند.

افت سهم گردشگری در اشتغال‌زایی

اما درحالی که پیش‌بینی WTTC سال گذشته بیانگر آن بود که تا پایان سال ۲۰۱۸ مشارکت کلی سفر و گردشگری در اشتغال خاورمیانه با رشد ۱/  ۳ درصدی به ۵ میلیون و ۷۰۱ هزار مورد خواهد رسید، گزارش اخیر نشان می‌دهد ۴/ ۵ میلیون شغل در سال ۲۰۱۸ ایجاد شده که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به گردشگری مربوط بوده‌اند. این رقم ۲/ ۷درصد از کل اشتغال ایجادشده را به نام خود کرده است. این در شرایطی است که مشارکت کلی حوزه گردشگری در اشتغال خاورمیانه طی سال ۲۰۱۷، ۴/  ۷ درصد عنوان شده بود و آمار امسال WTTC حاکی از افت سهم گردشگری در اشتغال‌زایی این منطقه از جهان است. گزارش اخیر، همچنین پیش‌بینی کرده است که در سال ۲۰۱۹، ۶/ ۶میلیون شغل در خاورمیانه شکل می‌گیرند که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به گردشگری مرتبط خواهند بود.

میزان صادرات گردشگری خاورمیانه

گردشگری بین‌المللی به‌عنوان صادرات نامرئی در سال ۲۰۱۸، ۱۰۲میلیارد دلار عایدی برای خاورمیانه داشته است. این رقم ۴/ ۸درصد از کل صادرات این منطقه را دربرمی‌گیرد. گزارش WTTC رقم دقیق گردشگران ورودی به این منطقه را اعلام نکرده اما پیش‌بینی کرده است که خاورمیانه تا پایان سال‌جاری میلادی شاهد ۴/ ۷۸میلیون گردشگر بین‌المللی ورودی باشد. این نهاد بین‌المللی پیش از این پیش‌بینی کرده بود تا سال ۲۰۲۸ شمار گردشگران خارجی خاورمیانه به رقم ۱۲۲ میلیون و ۵۳۷هزار نفر برسد و هزینه‌کرد این گردشگران نیز با رشد متوسط سالانه ۳/ ۵ درصدی، بالغ بر ۱۶۲ میلیارد و یکصد میلیون دلار شود.

بیشترین ورودی‌ها و خروجی‌ها

طبق گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری، بیشترین گردشگران بین‌المللی ورودی به منطقه خاورمیانه از عربستان سعودی با ۱۸درصد، هند با ۱۰درصد، پاکستان با ۵ درصد، کویت با ۵ درصد و مصر با ۵درصد بوده‌‌اند. سهم دیگر مناطق جهان در این میان ۵۶ درصد بوده است. در همین حال، بیشترین گردشگران خروجی در منطقه خاورمیانه از بحرین با ۱۷درصد، عربستان سعودی با ۱۴درصد، امارات متحده عربی با ۱۱ درصد، ترکیه با ۱۰درصد و کویت با ۴ درصد ثبت شده است. ۷۹درصد از سفرهای صورت گرفته در این منطقه با هدف تفریح و ۲۱درصد با هدف فعالیت تجاری صورت گرفته است.