قرار است تهران صاحب دریاچهای دیگر شود. دریاچهای که این بار نه در اطراف شهر بلکه در مرکز آن قرار دارد؛ در اراضی عباسآباد. آن طور که اخبار میگویند در ادامه تکمیل پروژههای درحال ساخت اراضی عباسآباد، دریاچهای با مساحت ۲۵هزار متر مربع هفته آینده افتتاح خواهد شد و البته این درحالی است که از چند و چون ساخت این دریاچه، نحوه آبگیری و سایر موارد هنوز خبری در دست نیست. ساخت این دریاچه اما بسیاری را یاد نخستین دریاچه تهران در چیتگر انداخته است. دریاچهای که هرچند سابقه طرح ساخت آن به تدوین نخستین طرح جامع شهر تهران درسال ۱۳۴۷ بازمیگردد، اما ساختش به دلیل محدودیتهای فنی و بودجهای تا سالها مسکوت ماند و درنهایتسال ٨٩ کلنگ آن زده و سال ١٣٩٢ هم افتتاح شد. پس از افتتاح اما نقدها به ساخت دریاچه شهدای خلیج فارس کم نبود. از بد بو بودن دریاچه گرفته تا پر شدن آن با فاضلاب و غوطه خوردن قورباغه در آن به جای ماهی. نقد دیگر هم درباره جانماییاش بود. اینکه اصلا در این منطقه نباید چنین دریاچهای شکل میگرفت و البته حدود ٨٠درصد آب آن هم از محل رودخانه کن تهیه میشود. چرا که این ٨٠درصد حقآبه دشت تهران است و با این کار به خشکی این دشت و ایجاد تبعات بعد از آن دامن زده شده.
حالا ساخت دریاچه در مرکز شهر نگرانی بسیاری را برای دوستداران محیطزیست ایجاد کرده. دریاچهای که هنوز مشخص نیست آب آن قرار است از کجا تأمین شود. تورج فتحی، کارشناس منابع آب و معاون پیشین دفتر آب و خاک سازمان محیطزیست به «شهروند» میگوید ماجرا بسیار پیچیده است و نباید از کنار آن به آسانی گذشت: «پرسش من این است که در کدام منطقه تهران آب مازاد داریم که میتوان با آن دریاچه مصنوعی ساخت؟ ساخت دریاچه در تهران هیچ توجیهی ندارد.» او میگوید شهری مانند تهران مشکل کمبود آب شرب دارد و برای تأمین آب شرب سدها کفاف نمیدهند و سازمانهای مربوطه مجبورند از آبهای زیرزمینی استفاده کنند. «در زمینه کشاورزی که وضعمان بدتر است. محل تامین آب کشاورزی قناتها و چاهها هستند که بخش عمده در جنوب تهران است، اما میدانید که در شهریار نشست زمین داریم و این نشست به جنوب غرب و بیش از آن توسعه پیداکرده که علت اصلیاش هم بیابانزایی و بهرهبرداری بیش از اندازه از آبهای زیرزمینی است.»
فتحی میگوید که درحال حاضر شهرداری تهران ٥٠٠ حلقه چاه غیرمجاز دارد که وزارت نیرو آنها را حفر کرده و برای آبیاری فضای سبز و معابر استفاده میشود و این هم مشکلی است بر مشکلات دیگر آب در این شهر. حالا در این وضع از کجا میتوان آب مازاد برای ساخت دریاچه داشت «بعضی از مدیران گمان میکنند وقتی در بعضی مناطق آبهای زیرزمینی بالا آمده این یعنی آنکه در این مناطق سفره آب وجود دارد و میتوان از آن استفاده کرد. این درحالی است که این تصور اشتباهی است و ماجرا از این قرار است که شهروندان فاضلابهایشان را به چاههای جذبی میفرستند و زمانی که فاضلاب همه شهر در مدار قرار گیرد، دیگر شاهد چنین اتفاقی نخواهیم بود. این اتفاق باعث میشود در بعضی از مناطق آب بالا بیاید. درحالیکه این آبها مقطعی است و سفره آب زیرزمینی هم نیست.»
او به دریاچه جدید اشاره کرده و میگوید که این دریاچه در تپههای عباسآباد است و این تپهها سفره آب ندارد، بلکه برای پر کردن آن باید از نقطه دیگر چاه حفر کنند و آب بفرستند. نکتهای که همچنان وجود این دریاچه و این طرح را با اما و اگرهای فراوان مواجه میکند. طرحی که توجیهی علمی و محیطزیستی برایش وجود ندارد و صرفا میتواند بیش از پیش شرایط زیست محیطی شهر و وضع آب آن را به خطر بیندازد.
- 16
- 5