طی روزهای گذشته وقوع گرد و خاک در بعضی استان های مرزی کشور مشکلاتی را برای مردم در روزهای دشوار کرونایی ایجاد کرده است. توفان های گرد و خاک در این استان ها که گاهی منشأ داخلی دارند و گاهی از سایر کشورها به سمت ایران حرکت می کنند، هر کدام به سهم خود کیفیت هوا را کاهش می دهند و تنفس را دشوار می کنند.
محمد سبزه زاری رییس مرکز ملی گرد و خاک سازمان هواشناسی در گفتگو با ایسنا در این باره با اشاره به اینکه در استان های مختلف کشور منشاهای داخلی و خارجی گرد و خاک به نسبت های مختلفی فعالیت می کنند، بیان کرد :در استان هایی غربی کشور مانند کردستان و کرمانشاه منابع داخلی گرد و خاک زیادی وجود ندارد و بیشتر توفان های گرد و خاک از کشور عراق به این مناطق وارد می شوند.
منشا گرد و خاک در شهرهای مختلف داخلی است یا خارجی؟
وی افزود :در سایر استان ها از جمله ایلام و خوزستان منشأ گرد و خاک به تفکیک شهرها متفاوت است. به عنوان مثال در شهر شهر آبادان ۹۰ درصد منشا گرد و خاک خارجی و در اهواز ۶۰ درصد منشا آن داخلی است بنابراین در هر شهری میزان تاثیر کانون های داخلی و خارجی در تشکیل طوفان های گرد و خاک باتوجه به جهت باد غالب، شدت آن و نزدیکی و دوری به کانون گرد و خاک مختلف است. با این وجود میتوان گفت که در بخشهای مرکزی ایران از جمله استان های اصفهان و یزد منشا گرد و خاک بیشتر داخلی است.
رییس مرکز ملی گرد و خاک با بیان اینکه در استان گلستان با منابع داخلی و خارجی ایجاد گرد و خاک در کنار یکدیگر مواجه هستیم، تصریح کرد :علاوه بر وجود کانون های داخلی گرد و خاک در این استان از جمله « اینچه برون»، قسمتی از گرد و خاک در گلستان از کشور ترکمنستان وارد می شود.
سبزه زاری با اشاره به این که خوش بختانه طی دو سال اخیر با بارش های خوب در کشور کانون های داخلی گرد و خاک تا حدودی کنترل شده اند، گفت:در استان های مختلف فعالیت منابع داخلی گرد و خاک بسته به این است که در دوره خشکسالی باشیم یا ترسالی. در حال حاضر در استان خوزستان وسعت منابع داخلی ایجاد گرد و خاک حدود ۱۳۰ هزار است. نوع بافت و شرایط اقلیمی در این استان به گونه ایست که حتی اگر بارندگی های خوبی در آن رخ دهد تابش مستقیم آفتاب طی چند روز می تواند مجدد کانون های داخلی گرد و غبار را فعال کند.
وی در ادامه اعلام کرد :تالاب ها برای آنکه تبدیل به منشا گرد و خاک شوند باید مدت زمان طولانی خشک شده باشند. اکنون باتوجه به بارش ها در کشور تالاب هایی که منشا گرد و خاک دارند تا حدود مناسبی آبگیری شده اند و یا خاک آن ها مرطوب شده است.
رییس مرکز ملی گرد و خاک با اشاره به کانون های خارجی گرد و خاک گفت:در حال حاضر بیشتر اوقات گرد و خاک های کشورهای عراق، عربستان و سوریه، ایران را تحت‌تأثیر قرار می دهند و در شهرهای مرزی سبب افت کیفیت هوا و کاهش دید افقی می شوند. متأسفانه در برخی از کشورهای هم جوار با ایران به دعلت مصائب داخلی، بعضا شرایط کیفیت هوا جزء اولویت های آخرشان محسوب می شود. به همین دلیل کنترل این منبع های گرد و خاک سخت تر شده است.
سدسازی های ترکیه یکی از عوامل فعال شدن کانون های گرد و خاک
سبزه زاری با تاکید بر اینکه یکی از عوامل فعال شدن کانون های گرد و خاک در کشورهای همسایه ایران سدسازي های کشور ترکیه است، بیان کرد :این سدسازی ها مانع وقوع سیلاب های طبیعی می شود براین اساس محیطزیست منطقه حق ابه خود را دریافت نمی کند البته این سدسازی ها نه تنها کشور ایران ، عراق، سوریه و ... را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه می تواند با توجه به جهت باد در خود کشور ترکیه نیز خیزش گرد و خاک را به دنبال داشته باشد.
رییس مرکز ملی گرد و خاک در پایان با بیان اینکه با روش های مختلفی می توان کانون های داخلی گرد و خاک را کنترل کرد، گفت:بهترین حالت این است که مطالعه علمی و دقیقی از کانون های گرد و خاک داشته باشیم تا بتوانیم با درنظر گرفتن ویژگی های مختلف و البته صرفه اقتصادی آن را کنترل کنیم. در حال حاضر در کشور ما فعالیت کانون های داخلی گرد و خاک کمتر شده است که از جمله عوامل این کاهش فعالیت می توان به بارندگی های خوب، پرآب شدن تالاب ها و کاشت درخت برای تثبیت خاک اشاره کرد.
- 17
- 4
