رونمایی از 'اپلیکیشن همسریابی همدم' با حضور قالیبافبه تازگی در فضای مجازی عکس‌هایی از بیلبردهای تبلیغاتی همسریابی در سطح شهر تهران دست به دست می‌شود که متعلق به اپلیکیشن همسریابی همدم وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است.
در عکس‌های منتشره در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات اپلیکیشن همسریابی «همدم» با شعارهایی چون سیب داریم، انار داریم/ عروس باوقار داریم و ما پارتی‌بازی کردیم/ عروس رو راضی کردیم و نون و پنیر آوردیم/ دخترتون رو بردیم روی بیلبردهای تبلیغاتی در سطح شهر دیده می‌شود.
این در حالی است که به عقیده جامعه‌شناس‌ها این‌گونه تبلیغ‌ها نه تنها افراد را به سوی ازدواج سالم سوق نمی‌دهد بلکه زن‌ها در برابر ازدواج مقاومت بیشتری می‌کنند، زیرا متن‌های به کار برده شده در بنر‌های سطح شهر زن‌ها را کالا و مایملک مردان در نظر گرفته است. این در حالی است که زن‌ها سال‌هاست در برابر افکار مردسالارانه مبارزه می‌کنند.
این اپلیکیشن متعلق به موسسه تبیان وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی است و تیرماه سال جاری طی مراسمی با حضور محمدباقر قالیباف رییس مجلس از آن رونمایی شد.
این موسسه می‌گوید که این اولین نرم‌افزار رسمی و دارای مجوز در امر همسریابی و مشاوره ازدواج در ایران است. همچنین زهره حسینی، مدیر محصول همدم آبان امسال طی مصاحبه‌ای با ماهنامه پیوست گفت طی سه ماه نخست فعالیت این اپلیکیشن همسریابی، ۱۶ ازدواج از طریق آن ثبت شده است.
این اپلیکیشن با انتقاد‌های فراوانی از سوی مردم مواجه شده است. یکی از انتقاداتی که از طرف کاربران به این برنامه وارد شده، مساله دریافت هزینه بابت معرفی گزینه‌ها است. تا پنج گزینه به طور رایگان به کاربران معرفی می‌شود و پس از آن باید بسته‌های ۱۰تایی تا ۳۰تایی را خریداری کنند و برای هر کدام از این دسته‌ها هم باید از ۱۰ هزار تومان تا ۹۶ هزار تومان پول بپردازند.
پس از این انتقاد پاسخی که از طرف مسوولان برنامه داده شد این بود که این کار جهت جلوگیری از سختگیری و تنوع‌طلبی است! با توجه به اینکه در سال جاری ۳۶۱ میلیارد بودجه به سازمان تبلیغات اسلامی تعلق گرفته و موسسه تبیان نیز زیر نظر این سازمان مشغول به فعالیت است؛ پس می‌توان گفت بودجه این برنامه از طریق دولت تامین شده و دریافت هزینه از کاربران نیز درآمد مضاعفی به حساب می‌آید.
پس خوب است که شفاف‌سازی‌های مالی از طرف مسوولان این مجموعه صورت بگیرد. البته این پلتفرم از سوی جامعه‌شناسان نیز مورد انتقاد قرار گرفته است، زیرا آنها معتقدند که برای ازدواج در درجه اول باید بستر آن یعنی شغل و مسکن مناسب فراهم شود و این اپلیکیشن عملا بی‌فایده است.
برخی جامعه‌شناس‌ها بر این عقیده‌اند که مشکل اصلی مردم یافتن همسر مناسب نیست بلکه مشکل عدم توانایی مالی آنها است. همچنین به عقیده جامعه‌شناس‌ها بزرگ‌ترین آسیب اجتماعی پلتفرم همدم افزایش طلاق در بین این‌گونه ازدواج‌ها است.
زن کالا نیست
در همین حال دکتر علیرضا شرفی‌یزدی، جامعه‌شناس و رفتارشناس اجتماعی در خصوص تبلیغات منفی پلتفرم همدم به «جهان صنعت» گفت: به نظرم سازندگان این پلتفرم با نیت خیر آن را تشکیل دادند، اما به دلیل اینکه از اهل فن استفاده نمی‌کنند، متاسفانه دست به یک سری اقداماتی می‌زنند که نه تنها در راستای هدفشان نیست و نتیجه مثبتی نیز از آن نمی‌گیرند، بلکه نتیجه معکوس می‌شود. متن‌های تبلیغات پلتفرم همدم در سطح شهر نیز به جای اینکه مردم را به ازدواج آسان و سالم تشویق کند، این مطلب را منتقل می‌کند که گویی زن کالا است! پس مردان حق دارند، هر گونه که می‌خواهند برای آن تبلیغ کنند. اما سوال این است که مخاطب این تبلیغات کیست؟!
وی افزود: اگر مخاطب این‌گونه تبلیغات خیابانی مردان هستند، که متن سیب داریم، انار داریم، عروس باوقار داریم! انگار مرد دست‌فروشی کالایش را با این شعر می‌فروشد. پس این نگاه، نگاه مردسالارانه و کالا دانستن زن است.
چنین متنی زن را مایملک مرد تلقی می‌کند. این در حالی است که این روزها زن‌ها در برابر چنین موضوعاتی مقاومت می‌کنند. بنابراین زن‌ها بعد از خواندن چنین متنی در برابر ازدواج نیز مقاومت بیشتری می‌کنند، زیرا زن‌ها سال‌هاست درخصوص اینکه زن کالا و مایملک کسی نیست در برابر همگان ایستادگی کرده‌اند. زن یک انسان مستقل است.این رفتارشناس اظهار کرد: تبعات منفی دیگر این نوع تبلیغات این است که ازدواج را صرفا امری میکانیکال القا می‌کند.
نکته بعدی که اهمیت دارد، این است که در این سبک تبلیغات به بقیه آحاد جامعه توهین می‌شود. سیب داریم، انار داریم، عروس باوقار داریم یعنی بقیه زن‌ها باوقار نیستند!؟ متاسفانه قبلا از این جنس تبلیغات زیاد داشتیم ولی چون اکثریت جامعه این نوع تبلیغات را نمی‌پذیرد، تبلیغات و پلتفرم محکوم به شکست می‌شود. از سویی همین تبلیغات نیز منجر به تاخیر در ازدواج‌ها می‌شود، زیرا افراد به دلیل مقاومت ناشی از این گونه تبلیغات دیگر به سوی ازدواج نمی‌روند.
افزایش طلاق
در همین رابطه امان‌الله قرایی‌مقدم، آسیب‌شناس اجتماعی به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم این‌گونه پلتفرم‌ها و تبلیغات خیابانی عزت، متانت و وقار زن را تحقیر می‌کند. براساس تجربه‌ای که در خصوص احداث خانه‌های عفاف و ازدواج آسان داریم، می‌دانیم که چنین پلتفرم‌های نیز نتیجه‌بخش نخواهد بود. بنابراین چنین روش‌هایی در افزایش میزان ازدواج بی‌تاثیر است. به نظرم این پلتفرم‌ها شایستگی، حرمت و اعتبار زنان را از بین می‌برد.
وی افزود: زنان و مردانی که به این ازدواج‌ها روی بیاورند، دچار آسیب‌های اجتماعی بسیاری خواهند شد که مهمترین آن افزایش طلاق و رابطه نامشروع است، چرا که هنوز جامعه فرهنگ استفاده از این پلتفرم‌ها را ندارد. در نتیجه تمام این روند شمشیر برنده‌ای بر سر زن خواهد شد. با این حال مشکل اصلی جوانان برای ازدواج در حال حاضر، پیدا کردن فرد و مورد مناسب ازدواج نیست بلکه نبود تقاضا برای ازدواج است.
مشکلات اقتصادی و عوامل فرهنگی و تحولات زندگی مدرن در مجموع، جوانان را به این جمع‌بندی نمی‌رساند که به سراغ ازدواج بروند. اگر مشکل تقاضا حل شود آن‌موقع برای مشکل انتخاب فرد و مورد مناسب ازدواج باید نهادسازی انجام دهیم. با نهادسازی اجتماعی باید از انتخاب‌های احساسی جلوگیری کنیم. نقطه شروع انتخاب همسر نباید احساسی و از درون خیابان باشد چراکه احتمال طلاق در این نوع آشنایی‌ها بسیار زیاد است. بنابراین این‌گونه ازدواج‌ها از لحاظ اجتماعی پایدار نیست.
این آسیب‌شناس اظهار کرد: ازدواج ناشی از پلتفرم همدم چون براساس ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی مبتنی نیست، در آینده نه چندان دور به یک معضل جدی در جامعه تبدیل می‌شود. تبلیغات این پلتفرم نیز جز اینکه اعتماد به نفس و عزت زن ایرانی را خدشه‌دار کند، نکته مثبتی ندارد. به طورکلی چنین پلتفرم‌هایی به جای اینکه آمار ازدواج را افزایش دهند، آمار تن‌فروشی را زیاد می‌کنند.
مهدیه بهارمست
- 12
- 3
