یک جامعه‌شناس: برخورد حاکمیت با مردم به خشونت دامن می زند

امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس با اشاره به افزایش خشونت‌هایی چون «قمه‌کشی» و «سرقت‌های مسلحانه» در کشور به خبرنگار سایت خبری مدارا گفت: «با توجه به شرایط موجود باید منتظر افزایش این گونه اقدامات خشونت‌بار هم بود. چرا که زمینه‌های بروز خشونت از مناظر مختلف در جامعه وجود دارد. فشار اقتصادی و مشکلات معیشتی، بی‌عدالتی‌ها، فقر اقتصادی و فرهنگی، شکاف طبقاتی عمیق و ... زمینه‌ساز بروز خشونت است.همان‌طور که می‌دانید بر اساس تئوری‌ چرخش در خشونت، از خشونت، خشونت زاده می‌شود. در جامعه ما به هر سو که نگاه می‌کنید، خشونت می‌بینید. از برنامه‌ای که در صداوسیما پخش می‌شود تا فقر و گرسنگی که عریان در خیابان می‌بینیم، همگی به چرخه خشونت دامن می‌زند. همچنین در برخی مناطق مساعد،  بروز خشونت از طریق یادگیری هم صورت می‌گیرد.» 

این جامعه‌شناس افزود: «اگر می‌بینید که از جلوی تئاتر شهر تا داخل سالن سینما قمه‌کشی و اعمال خشونت رخ می‌دهد به این دلیل است که به هر طرف که نگاه می‌کنند خشونت می‌بینند.  وقتی فقر و بیکاری و مشکلات تامین معیشت زیاد می‌شود هم آمار خشونت و هم آمار خودکشی هم رو آوردن به مواد مخدر بالا می‌رود. البته زمینه بروز خشونت از خانواده شروع می‌شود. حتی روانشناسان اجتماعی چون ماگارت مید و گرگوری بیتسون معتقدند از نحوه شیر دادن مادر به فرزند می‌تواند خشونت شروع شود. در فرهنگ ما هم به خودی خود خشونت‌ورزی وجود داشته‌است. از شعبان بی‌مخ و طیب بگیر تا قمه‌کشی‌های قبل از انقلاب و ... همین طیب در میدان شوش معرکه می‌گرفت و نوچه‌های زیادی داشت.» 

قرایی مقدم در مورد افزایش آمار خلاف نیز توضیح داد: «به قول مکتب شیکاگو، امروز خلاف‌کاران در انبوه انسان‌ها گم می‌شوند. کسی که قمه می‌کشد ترس از شناخته شدن ندارد. چیزی نیست که خشونت را کم کند.»

این جامعه‌شناس با اشاره به برخورد حاکمیت تاکید کرد: «برخورد حاکمیت با مردم هم می‌تواند به این خشونت دامن بزند. ناروایی‌ها، دزدی‌ها و ضایع شدن حقوق و محرومیت‌ها و محدودیت‌ها ایجاد خشم می‌کند. این خشم از بین نمی‌رود یک زمانی سر باز می‌کند. وقتی می‌بینند موسیقی که دوست دارند را نمی‌توانند گوش کنند، هیچ شادی ندارند، برای یک استادیوم رفتن و تماشای فوتبال باید منتظر تصمیم‌گیری‌ها بمانند، یعنی از ساده‌ترین چیزهایی که می‌خواهند محروم هستند. از طرفی شغل درست و حسابی ندارند. معلوم است که در چنین شرایطی باید منتظر افزایش خشونت بود. بعضی هم دست از جان شسته‌اند و برایشان زندان رفتن مهم نیست. خاطرم هست در زندان گوهر دشت مدتی کار می‌کردم یک زندانی می‌گفت آنقدر جامعه به من ظلم کرده که بی‌غیرت هستم اگر انتقام نگیرم. عوامل به وجود آورنده خشونت در جامعه امروز گسترده شده‌است. گورخوابی و کارتن خوابی و بی آر تی خوابی اموری عادی نیست.»