به گزارش ایسنا، حسین نحوی‌نژاد در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی اسکیزوفرنی در محل سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، گفت: بیماران روانی مزمن ضمن آنکه خود دچار آسیب‌های متعدد هستند خانواده خود را نیز با این آسیب‌ها درگیر می‌کنند به طوری که مراقبت از این افراد به یک فرآیند پردردسر تبدیل می‌شود.
وی در ادامه با بیان اینکه ۲۴ ماه می برابر سوم خردادماه روز جهانی اسکیزوفرنی است گفت: اختلال اسکیزوفرنی جزو آن دسته از اختلالات روانی است که ارتباط فرد با واقعیت را مختل می‌کند به طوری که مولفه‌های عادی همچون شادی، غم، ترس و... که برای انسان‌ها نرمال هستند برای آنها معنادار نیست و به دلیل همین تعارضات در ارتباط با سایرین دچار اختلال شده و به تبع آن خود دچار آسیب‌های متعدد می‌شوند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه ضمن بیان آنکه یک درصد جامعه جهانی برابر ۵۰ تا ۷۰ میلیون نفر در جهان به اسکیزوفرنی مبتلا هستند، گفت: ۳۰ درصد افراد بی‌خانمان در جهان دچار تعارضات روانی بوده و به طور مشخص ۱۵ درصد آنها به اسکیزوفرنی دچار هستند.
نحوی‌نژاد ادامه داد: بسیاری از کارتن‌خواب‌ها نیز ممکن است دچار اسکیزوفرنی باشند بدین ترتیب تمامی بیخانمانها و افرادی که زیر پل‌ها می‌خوابند لزوما کارتن‌خوابی‌شان به علت فقر نیست بلکه تعارضات روانی آنها موجب شده تا چنین وضعیتی داشته باشند.
به گفته وی، تعارضات روانی حدود ۱۰ سال طول عمر افراد را کاهش می‌دهد این در حالی است که حدود ۱۰ درصد این افراد در اثر خودکشی فوت می‌کنند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور درخصوص چالش‌های اجتماعی بیماران روانی بخصوص اسکیزوفرنی‌ها نیز گفت: پیش‌داوری‌ها و برچسب‌زنی‌هایی که در جامعه بیماران روانی به ویژه اسکیزوفرنی‌ها با آن درگیر هستند که عمدتا باعث طرد آنها می‌شود، در نهایت موجب وخامت اوضاع فرد می‌گردد.
چند باور غلط در خصوص بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی
نحوی‌نژاد در ادامه به چند باور غلط اجتماعی درخصوص بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اشاره کرد و گفت: برخی مدعی‌اند که این بیماری ارثی و خانوادگی است در حالی که این مساله به هیچ عنوان ثابت نشده هرچند همبستگی‌هایی میان این بیماری با برخی از ژن‌ها دیده شده است.
وی افزود: یک تفکر غلط دیگر آن است که مردم گمان می‌کنند که بیمار اسکیزوفرنی لزوما خشن و خطرناک است. این در حالی است که نمی‌توان چنین ادعایی را داشت و پرخاشگری، ویژگی ذاتی آنها نیست.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: برخی نیز مدعی هستند که هیچ درمان موثری درخصوص بیماران اسکیزوفرنی وجود ندارد که این ادعا کاملا غلط بوده به ویژه هم‌اکنون با داروهای نسل جدید تا حد زیادی می‌توان با عوارض کمتر این بیماری را کنترل کرد.
نحوی‌نژاد همچنین گفت: برخی نیز مدعی هستند که ابتلا به اسکیزوفرنی ناشی از موادمخدر و محرک است که نمی‌توان چنین مواردی را مطرح کرد، هرچند این اختلال بعضا باعث گرایش این فرد به مصرف موادمخدر می‌شود اما مصرف مواد در ابتلا به این اختلال عامل تعیین‌کننده‌ای نیست.
وی در ادامه با بیان اینکه میان بیمار روانی و فردی که دارای عقب‌ماندگی ذهنی است تفاوت وجود دارد گفت: کسی که دچار عقب‌ماندگی ذهنی است، به طور کلی دارای سطح هوش و آی‌کیوی پایینی است، اما فرد مبتلا به بیماری روانی ممکن است استاد دانشگاه و یا اینکه جراح باشد، به طوری که کم نیستند افرادی که با رتبه‌های بسیار خوب وارد دانشگاه‌های مطرح شده اما یک مرتبه دچار این اختلال می‌شوند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین خاطرنشان کرد: این افراد ممکن است به دلیل انزوای خود به مصرف انواع موادمخدر نیز گرایش پیدا کنند. این در حالی است که می‌توان گفت مصرف حشیش به علت آنکه در مغز انسان آثار مخربی را بر جای می‌گذارد تا حدودی می‌تواند در ابتلای فرد به اختلالات روانی از جمله اسکیزوفرنی تاثیرگذار باشد.
نحوی‌نژاد درخصوص علل بروز اختلال اسکیزوفرنی نیز گفت: تاکنون علت مشخصی برای علت بروز این اختلال مطرح نشده اما عوامل محیطی و ژنتیکی از جمله علل بروز این اختلال هستند اما نمی‌توان یک عامل مشخص را در این خصوص اعلام کرد.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه عنوان کرد: داروهای اعصاب و روان نیاز به مصرف مداوم دارند و در بلندمدت آثار خود را بر جای می‌گذارند این در حالی است که برخی از آنها با عوارضی همراه هستند و یا به علت آنکه روانپزشکان ترجیحا داروهای خارجی را به بیماران تجویز می‌کنند که تحت پوشش بیمه نیستند و به طور کلی مجموع این عوامل باعث دلسردی بیمار از قرارگیری در فرآیند درمان و مصرف دارو می‌شود.
نحوی‌نژاد در ادامه تاکید کرد: قطع ناآگاهانه داروهای روانپزشکی منجر به عود اختلال و عوارض شدید می‌شود.
وی در ادامه به عدم پوشش بیمه‌ای برای بسیاری از داروهای بیماران روانی اشاره کرد و گفت: بیمار اسکیزوفرنی نیاز به کنترل داشته و نیاز است هم با دارو هم از طریق شوک درمانی تحت مراقبت و درمان قرار گیرند، این در حالی است به هیچ عنوان نمی‌توان آنها را در مکانی در بسته نگهداری کرد و آنها نیازمند تعاملات اجتماعی هستند، نیاز به احترام و ازدواج و تشکیل خانواده دارند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: تا زمانی که فرآیند درمانی فرد کامل نشده باشد، به هیچ عنوان نباید ازدواج صورت گیرد زیرا ازدواج در زمان بیماری ممکن است باعث عود اختلال در فرد شود.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه به مراکز ارائه خدمت به بیماران اسکیزوفرنی نیز اشاره کرد و گفت: برخی مراکز جهت گذراندن اوقات فراغت این افراد هستند، برخی دیگر نیز به صورت روزانه به این افراد خدمت می‌کنند. این در حالی است که مراکز کاردرمانی جهت ارائه مهارت و مراکز بهداشت روان شهری جهت ارائه خدمات بهداشتی و فوریت‌های پزشکی به این افراد در کشور فعال هستند.
نحوی‌نژاد افزود: بیمارستان‌ها، مراکز کاریابی شغلی، مراکز بستری شبانه‌روزی، باشگاه‌ها و موسسات اجتماعی، خانه‌های بین راهی، خانه‌های گروهی و نظارت شده (برای آن دسته از بیماران روانی مزمن که نمی‌توان آنها را به خانواده ارجاع داد) نیز از جمله مراکز ارائه دهنده خدمت به این گروه هستند.
وی درباره خدمات سازمان بهزیستی به بیماری‌های روانی مزمن از جمله اسکیزوفرنی‌ها نیز گفت: سازمان بهزیستی ۱۵ سال است که براساس ماده ۹۷ برنامه چهارم توسعه به بیماران روانی مزمن ارائه خدمت می کند و در حال حاضر حدود ۱۰۳ هزار بیمار روانی نیز تحت پوشش بهزیستی بوده و پیش‌بینی می‌کنیم حدود ۲۰۰ هزار بیمار روانی مزمن در کشور وجود داشته باشد.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: در حال حاضر ۶۶ مرکز روزانه با ظرفیت ۲۶۰۰ نفر و ۱۶۲ مرکز شبانه‌روزی با ۱۱ هزار و دو نفر خدمت‌گیرنده برای این افراد در کشور فعال هستند.
نحوی‌نژاد ادامه داد: از ۱۰۳ هزار و ۵۰۰ بیمار روانی مزمنی که در سازمان بهزیستی کشور پرونده دارند، حدود ۷۰ درصد (۷۰ هزار نفر) مرد و ۳۰ درصد آنها زن هستند.
وی افزود: به طور کلی ۱۳ هزار نفر معلول مجهول‌الهویه تحت پوشش خدمات سازمان بهزیستی هستند که در مراکز این سازمان حضور دارند و حدود ۶۵۰۰ نفر از آنها بیمار روانی مزمن هستند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: از ۱۰۳ هزار بیمار روانی مزمنی که در بهزیستی پرونده دارند، ۱۱ هزار نفر تحت پوشش مستمری بوده که مشمول افزایش سه برابری مستمری نیز شده‌اند و از فروردین ماه امسال رقم مستمری آنها از ۵۳ هزار تومان به ۱۴۸ تومان رسید.
نحوی‌نژاد درخصوص پشت نوبتی‌ها نیز گفت: در حال حاضر حدود ۲۵ هزار نفر بیمار روانی مزمن در مراکز سازمان بهزیستی حضور دارند این در حالی است که ۷۰ هزار نفر دیگر نیز نیازمند خدمت بوده و پشت نوبت هستند که حداقل به مراقب خانگی نیاز دارند که به علت مشکلات اعتباری، پشت نوبت قرار گرفتند.
وی درخصوص مشکلات بهزیستی با قوه قضاییه در حوزه بیماران روانی مزمن نیز گفت: مجهول‌الهویه‌ها به صورت عدیده با حکم قضایی به بهزیستی معرفی و ارجاع داده می‌شوند این در حالی است که بسیاری از مراکز ظرفیت نگهداری ندارند و حتی برخی از آنها دارای آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد و تکدی‌گری نیز هستند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور افزود: برخی از این افراد نیز مبتلا به HIV+ و هپاتیت هستند اما به علت آنکه با حکم قاضی به مراکز بهزیستی ارجاع داده می‌شوند اجازه غربالگری آنها را نداریم و آنها بدون غربالگری به مراکز ما وارد می‌شوند. این در حالی است که قضات باید به بهزیستی فرصت دهند که این افراد را غربال کنیم.
نحوی‌نژاد ادامه داد: در حال حاضر توانمندسازی خانواده‌های این افراد با هدف ارتقای وضعیت معیشتی و رفاهی آنها در دستور کار بهزیستی قرار دارد این در حالی است که ارتقای توانایی مراقبان نیز یکی از برنامه‌های بهزیستی بوده زیرا یکی از مشکلات ما فرسودگی مراقبان است.
وی در ادامه به توسعه کیفی مراکز شبانه‌روزی ویژه بیماران روانی مزمن نیز اشاره کرد و گفت: توسعه کیفی این مراکز در دستور کار بهزیستی قرار دارد، همچنین آنکه تفاهم‌نامه‌ای با اساتید دانشگاه به منظور طرح‌های پژوهشی در حوزه بیماران روانی مزمن منعقد کردیم.
اختلاف نظر بهزیستی و وزارت بهداشت، مشکل مهم بیماران روانی مزمن
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: اختلاف نظر بهزیستی و وزارت بهداشت یکی از مشکلات بیماران روانی مزمن است. در حال حاضر متولی مشخصی برای بیماران روانی مزمن در کشور وجود ندارد که باید متولی مشخص این مساله در کشور معین شود.
وی همچنین به تدوین سند ملی در حوزه بیماران روانی مزمن نیز تاکید کرد و گفت: نیاز است که یک پروتکل و یک سند ملی مشخص به صورت کشوری درخصوص بیماران روانی مزمن در کشور تدوین و به امضای طرفین برسد تا به طور دقیق مشخص شود بهزیستی، وزارت بهداشت، قوه قضاییه و نیروی انتظامی چه وظایفی در حوزه بیماران روانی مزمن دارند.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور افزود: بیماران روانی مزمنی که در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند ممکن است دچار عود شوند و به علت آنکه مراکز ما درمانی نبوده و مراکز بازتوانی هستند نمی‌توانند مسائل درمانی آنها را پیگیری کنند و متاسفانه ارتباط منسجم و سازنده‌ای نیز با وزارت بهداشت در این حوزه وجود ندارد.
نحوی‌نژاد همچنین یادآور شد: در سال ۸۰ فقط نگهداری از بیماران روانی مزمن به بهزیستی واگذار شد، اما در حال حاضر مسائل رفاهی آنها نیز به ما واگذار شده است این در حالی است که اصلا هیچ ردیف بودجه مشخصی برای بیماران روانی مزمن در کشور وجود ندارد و نیاز است یک ردیف اعتباری مشخص در اعتبارات بهزیستی برای آنها در نظر گرفته شود.
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه به روند بیماران به چرخه حمایت سازمان بهزیستی نیز اشاره کرد و گفت: تشخیص بیماری به عهده کمیسیون‌های پزشکی است که در این کمیسیون‌ها تشخیص داده می‌شود که این افراد افت عملکرد دارند یا خیر و در نهایت در صورت تایید بیماری روانی آنها تحت پوشش بهزیستی قرار می‌گیرند و پس از آن از حمایت‌های این سازمان بهره‌مند شده و همچنین فرزندان آنها نیز از خدمت وظیفه عمومی معافل می‌شوند و خود آنها نیز مشمول طرح‌هایی چون بازنشستگی پیش از موعد و... می‌شوند.
۵ استان کشور فاقد مرکز روزانه ویژه بیماران روانی مزمن هستند
به گزارش ایسنا، زهرا نوع‌پرست نیز در این نشست گفت: بیماران روانی مزمن نیاز به پشتیبانی‌های بیشتری دارند و باید در پروتکل‌های بیمه‌ای هزینه‌های دارویی آنها دیده شود.
وی در ادامه تاکید کرد: در همه جای جهان «بیمه‌های مراقبتی» این افراد تاکید می‌شود که این مساله در ایران نیاز به بررسی داشته تا اجرای آن در دستور کار قرار گیرد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: هم‌اکنون ۶۶ مرکز روزانه ویژه بیماران روانی مزمن در کشور وجود دارد این در حالی است که ۵ استان البرز، خراسان شمالی، بوشهر، گیلان و هرمزگان هیچ مرکز روزانه‌ای ندارند.
به گفته نوع‌پرست، مرکز روزانه احباء نیز در استان تهران با کمک یارانه سازمان بهزیستی با ظرفیت ۵۰ نفر به بیماران روانی مزمن ارائه خدمت می‌کند.
وی در پایان گفت: در حال حاضر سوءمصرف موادمخدر باعث می‌شود برخی از جوانانی که حتی زمینه بروز این اختلال روانی از جمله اسکیزوفرنی را نداشته باشند نیز مستعد این اختلالات شوند که البته برعکس نیز آن امکان‌پذیر است به طوری که فرد به علت اختلالات روانی به مصرف موادمخدر گرایش پیدا کند.
- 9
- 4
