کمپ‌های ترک اعتیاد غیرمجاز؛ عامل افزایش آمار معتادان

طی سال‌های اخیر شاهد افزایش آمار افراد مصرف‌کننده مواد مخدر در کشور بودیم که این خود می‌تواند عاملی برای افزایش آسیب‌ها و مشکلات خانوادگی و اجتماعی شود؛ مساله‌ای که باید تا دیر نشده چاره‌ای برای درمان آن اندیشید. گفتنی است در حال حاضر متاسفانه برخی از مراکز ترک اعتیاد فعال در کشور از استانداردهای لازم برخوردار نیستند که این خود می‌تواند عاملی برای بازگشت دوباره معتادان به مصرف مواد مخدر شود، چراکه تحقیقات نشان می‌دهد اگر چاره‌ای برای این مشکل اندیشیده نشود، عامل مهمی برای گرایش دوباره افراد به مصرف مواد مخدر است. آنچه مسلم است برخی از مراکز ترک اعتیاد توسط افرادی غیرحرفه‌ای و آموزش‌ندیده اداره می‌شود که این خود جای بسی تأمل دارد، چراکه برای رهایی از مصرف مواد مخدر فرد باید از نظر روحی و روانی نیز مورد درمان قرار بگیرد، چراکه در غیر این صورت ترک اعتیاد موثر واقع نخواهد شد و پس از گذشت مدت زمان کوتاهی دوباره فرد معتاد گرایش به مصرف مواد مخدر پیدا خواهد کرد و چه‌بسا اینکه میزان مصرف و یا نوع مواد مخدر در دفعات بعد نیز تغییر یابد که این خود می‌تواند تاثیرات منفی بسزایی را نیز به دنبال داشته باشد.

ناکامی برخی کمپ‌های ترک اعتیاد

به‌طور کلی باید در نظر داشت که بازگشت دوباره معتادان به مصرف مواد مخدر می‌تواند چالش‌های بسیاری را برای جامعه ایجاد کند. همچنین باید یادآور شد که این معضل خود می‌تواند هزینه‌های سنگینی را نیز به دولت و همچنین به خانواده ها تحمیل کند، چراکه باید متذکر شد بازگشت دوباره معتادان به سمت مصرف مواد مخدر خود می‌تواند عاملی برای افزایش میزان خشونت، طلاق، بزه اجتماعی و یا مواردی از این دست شود که هر یک از این موارد خود تاثیر بسزایی در به خطر افتادن سلامت افراد جامعه خواهد داشت. از این رو انتظار می‌رود فعالیت کمپ‌های ترک اعتیاد زیر نظر مستقیم مسئولان قرار بگیرد تا شاید از این وادی چالش‌های پیش‌روی آنها تا حد زیادی مرتفع شود. لازم به ذکر است که یکی از مهمترین معایب برخی کمپ‌های ترک اعتیاد، مدت زمان کوتاه نگهداری از معتادان است، چراکه فرد معتاد برای ترک نیاز به گذشت زمان به نسبت طولانی دارد و این‌گونه که برخی از کمپ‌های ترک اعتیاد غیراصولی، معتادان را تنها برای یک‌هفته تا ۱۰روز نگه‌داری می‌کنند و سپس آنها را روانه جامعه می‌کند که خود می‌تواند نشان از ناکارآمدی این کمپ‌ها داشته باشد. به عبارت ساده‌تر ترک اعتیاد در مدت زمان کوتاه خود می‌تواند موید عدم‌آمادگی فرد از نظر روحی و روانی باشد، چراکه برای ترک اعتیاد انجام مشاوره‌ها امری انکارناپذیر است.

بدیهی است که یکی دیگر از مشکلات پیش‌روی کمپ‌ها را می‌توان عدم قرارگیری مناسب معتادان عنوان کرد، چراکه در حال حاضر متاسفانه هنگام جمع‌آوری معتادان بدون اینکه در نظر گرفته شود معتاد چه ماده‌ای استفاده می کند و آیا سابقه طرح داشته است یا خیر، به‌سرعت آن را به نزدیک‌ترین مرکز ترک اعتیاد ارجاع می‌دهند که این می‌تواند یکی دیگر از معایب کمپ‌های اعتیاد باشد، چراکه بنا به اظهارنظر کارشناسان زمانی می‌توان انتظار داشت که مراکز ترک اعتیاد به‌درستی به وظایف خود جامه عمل بپوشانند که در ابتدا میان معتادان مجموعه غربال‌گیری صورت گرفته باشد. به عبارت ساده‌تر نمی‌توان تمام معتادان را با هرگونه مصرف مواد مخدر در یک‌جا و به یک روش ترک داد. روش های ترک اعتیاد متنوع است و برای هرفرد با توجه به نوع مصرف باید یکی از روشها استفاده شود.

پرواضح است که یکی دیگر از مشکلات پیش‌روی کمپ‌های ترک اعتیاد ناکارآمد را می‌توان افزایش بیش از اندازه پذیرش معتادان عنوان کرد، چراکه در حال حاضر متاسفانه برخی از کمپ‌ها اقدام به پذیرش معتادان بیش از ظرفیت موجود می‌کنند که این نه‌تنها در کیفیت خدمات ارائه‌شده تاثیرگذار خواهد بود بلکه می‌تواند برای معتادان نیز مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کند. از طرف دیگر باید متذکر شد که عدم تمایل برخی از معتادان برای مشارکت در جلسات گروهی نیز می‌تواند یکی دیگر از دلایل مصرف دوباره مواد مخدر باشد که برای رفع این مشکل باید نحوه برگزاری جلسات و یا حتی شرایط روحی و روانی معتاد نیز مورد بررسی قرار بگیرد، در غیر این صورت برگزاری جلسات نمی‌تواند چندان مفید واقع شود.

نامناسب‌بودن شرایط کمپ‌های ترک اعتیاد زنان

همان‌گونه که می‌دانید طی چندسال گذشته شاهد افزایش آمار اعتیاد در میان زنان بوده‌ایم، از این رو انتظار می‌رود کمپ‌های ترک اعتیاد مناسبی نیز برای این افراد وجود داشته باشد، چراکه امروزه بسیاری از کمپ‌های ترک اعتیاد زنان از نظر بهداشتی و همچنین خدمات ارائه‌شده در وضعیت مطلوبی قرار ندارند که این خود می‌تواند عاملی برای مصرف دوباره مواد مخدر از سوی زنان معتاد شود. همچنین شرایط موجود خود می‌تواند سلامت آنها را نیز به خطر بیندازد. بنابراین انتظار می‌رود مسئولان امر رسیدگی و توجه بیشتری به کمپ‌های ترک اعتیاد زنان داشته باشند، چراکه در غیر این صورت افزایش بیماری‌های واگیردار و همچنین بالارفتن نرخ اعتیاد در میان زنان امری بدیهی خواهد بود.

شایان ذکر است که امروزه بسیاری از مراکز ترک اعتیاد محل مناسبی برای افراد کم‌سن نیست که این خود می‌تواند تبعات منفی بسیاری را به دنبال داشته باشد، بدان سبب که در حال حاضر شاهد افزایش آمار اعتیاد در میان نوجوانان و یا جوانان هستیم. بنابراین انتظار می‌رود کمپ‌هایی نیز برای این دسته از افراد احداث شود، چراکه در غیر این صورت افزایش آمار اعتیاد و همچنین مصرف دوباره مواد مخدر می‌تواند در زمره پیامدهای منفی قرار گرفتن افراد کم‌سن‌وسال در میان دیگر افراد برای ترک اعتیاد باشد. در پایان باید خاطرنشان کرد که ادامه‌داشتن روند فعلی نه‌تنها عاملی برای کاهش آمار افراد معتاد نمی‌شود بلکه خود می‌تواند عاملی برای افزایش آسیب‌های اجتماعی ناشی از اعتیاد نیز باشد. بنابراین انتظار می‌رود مسئولان امر اقدامات کارشناسانه‌تری برای ترک اعتیاد، غربال‌گیری و مواردی از این دست ارائه دهند.