اعتیاد چیست؟
ماده مخدر نوعی داروی شیمیایی یا طبیعی محسوب می شود که فرد بعد از مصرف آن برای استفاده دوباره گرایش دارد، تریاک، شیشه، حشیش و.. از جمله مواد مخدری هستند که یک مرتبه مصرف آنها فرد را برای مصرف مجدد ترغیب می کند.
باید اشاره کرد تنها مواد عنوان شده نمی توانند فرد را معتاد کنند بلکه سیگار کشیدن نیز درصورتی که بیش از حد باشد اعتیاد خواهد آورد. ممکن است شما نیز با فردی برخورد داشته باشید که در طول شبانه روز؛ یک یا دو بسته سیگار را به اتمام می رساند، او هم مانند سایر بیماران اعتیاد به کمک و حمایت نیاز دارد تا سیگار خود را کنار بگذارد.
ترک اعتیاد چیست؟
افراد معتاد مانند سایر بیماران به حمایت نیاز دارند تا بتوانند مشکل خود را برطرف کنند، ترک اعتیاد مانند درمان بیماری ها قلبی، دیابت، کبدی، کلیوی و... به دارو و پزشک نیاز خواهد داشت، به طوری که فرد معتاد باید زیر نظر یک متخصص باشد و داروهایی را که پزشک برایش تعیین می کند، مصرف کند تا اعتیاد او کنار گذاشته شود.
راه های ترک اعتیاد:
ساده ترین راهکار برای درمان اعتیاد استفاده از درمان های خانگی خواهد بود، در صورتی که یک رژیم غذایی مناسب داشته باشید سم زدایی را آغاز کرده اید. مثلا استفاده زیاد مایعات و سبزیجات توصیه می شود.
زمانی که قبول کردید برای بهبود زندگی خود اقدام کنید، باید روش های درمانی را بررسی کرده و با توجه به ماده مصرفی، مقدار اعتیاد و نظر پزشک بهترین روش را برای ترک انتخاب کنید. به طورکلی چهار روش موثر برای ترک اعتیاد وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره می شود:
ترک اعتیاد به شکل تدریجی:
در این روش که درمقابل روش ناگهانی قرار دارد، دوز مصرف ماده مخدر توسط فرد به تدریج کاهش پیدا می کند، همین موضوع موجب می شود تا بدن فرد فرصت کافی برای سم زدایی داشته باشد، همچنین روشی مطمئن خواهد بود.
ترک اعتیاد به روش ناگهانی یا سقوط آزاد:
در این روش ماده مخدر مصرفی فرد به صورت ناگهانی قطع می شود که این وضعیت می تواند فرد را وارد مرحله شوک کند. با روش هایی مانند بستن فرد به تخت وی از مصرف دوباره ماده منع خواهد شد. این روش نه تنها جزء دسته مطلوب قرار نمی
مشاوره ترک اعتیاد:
یکی از روش های معمول و البته موثر برای ترک اعتیاد مراجعه به کلینیک های تخصصی است. درمان های فردی، گروهی، خانوادگی و... می توانند به فرد در شناسایی علت اصلی مصرف ماده مخدر، ترمیم روابط و یادگیری مهارت های مقابله با مصرف مواد کمک کند.
ترک اعتیاد به روش دارو درمانی:
از این روش برای سم زدایی بدن بیمار استفاده می شود، روانپزشک با توجه به وضعیت اعتیاد فرد و نوع ماده مصرفی یک داروی خاص را تجویز می کند، البته باید اشاره کرد دارو درمانی به تنهایی نمی تواند فرد را از بند اعتیاد رها کند بلکه باید درکنار این روش از سایر درمان ها نیز استفاده کرد تا اثری پایدار باقی بگذارد.
درمان های زیر در کنار دارودرمانی پیشنهاد می شود:
- رفتار درمانی
- گروه درمانی
- مشاوره های انگیزشی
- مشاوره سلامت و تغذیه
داروهایی که در روش ترک اعتیاد با دارو استفاده می شوند باید حتما توسط روانپزشک بررسی شوند، مصرف خودسرانه این داروها می تواند زمینه مرگ فرد را فراهم کنند. از طرفی از داروها ممکن است برای مدیریت علائم ترک، جلوگیری از عود یا درمان هرگونه بیماری روانی همزمان مانند افسردگی یا اضطراب استفاده شود.
برنامه و روش هایی که در درمان دارویی استفاده می شوند ابعاد گوناگونی دارند که در ادامه دو مورد از مهم ترین و کاربردی ترین آنها به اختصار توضیح داده شده اند:
درمان با اقامت در کلینیک ترک اعتیاد:
در این نوع درمان بیمار برای مدتی در یک مرکز ترک اعتیاد زندگی می کند. پس از محل کار، خانواده، دوستان و عوامل اعتیاد دور مانده و دوره های درمانی فشرده را پشت سر خواهد گذاشت. این نوع از درمان می تواند از چند روز تا چند ماه طول بکشد.
درمان روزانه به همراه بستری شدن کوتاه مدت:
بستری شدن کوتاه مدت برای افرادی کارایی دارد که به نظارت های مداوم پزشکی نیاز دارند، اما هنوز تمایل دارند که در خانه زندگی کنند و محیطی پایدار برای ادامه دادن داشته باشند.
از این برنامه های درمانی معمولا در یک کلینیک ترک اعتیاد استفاده می شود و به مدت ۷ تا ۸ ساعت ادامه خواهد داشت.
راه و روش ترک تریاک:
یکی از پرمصرف ترین مواد اعتیاد آور در ایران تریاک است، این ماده یک مسکن قوی است پس افراد بعد از مصرف آن برای مدت زمان طولانی احساس سرخوشی می کنند.
علائم ترک اعتیاد با درد زیادی همراه هستند، پس امکان دارد درمان خانگی گزینه مناسبی جهت ترک اعتیاد به تریاک نباشد.
نکات درمانی در کنار ترک اعتیاد:
در ادامه به نکاتی اشاره می شود که به شما برای پیدا کردن بهترین و مناسب ترین روش درمانی ترک اعتیاد کمک می کند.
عدم استفاده از درمان های یکسان:
باید درنظر داشته باشید که نیازهای هر فرد با دیگری متفاوت است، پس بر اساس موقعیت منحصر به فردی که شما دارید نمی توان از برنامه ای که دیگری استفاده کرده، بهره گرفت.
درمانی فراتر:
اعتیاد بر تمام ابعاد زندگی فرد شامل؛ روابط، شغل، سلامتی و وضعیت روانی تاثیر خواهد گذاشت، پس درمانی موفقیت آمیز خواهد بود که یک شیوه زندگی جدید را معرفی کرده و دلایل ایجادکننده اعتیاد را شناسایی کند. برای مثال اگر شما به موادمخدر وابسته هستید، تمایل به مدیریت درد دارید یا برای مقابله با استرس از ماده مخدر استفاده می کردید، از این پس باید راهی سالم تر برای حل مشکلات بازگو شده داشته باشید.
تعهد و پیگیری:
ترک اعتیاد روندی سریع و آسان نیست، به طورکلی هرچه مقدار مصرف دارو بیشتر و شدیدتر باشد درمان سخت و طولانی را درپی خواهد داشت.
درمان مشکلات مربوط به روان:
همزمانی که تلاش می کنید مواد مخدر را ترک کنید باید توجه داشته باشید که درمان سایر مشکلات پزشکی یا روانی که با آنها روبرو می شوید هم از اهمیت بسیاری برخوردار هستند.
استفاده از حمایت دیگران:
ترک اعتیاد نیاز به پشتیبانی و حمایت دارد پس اگر در این فرآیند قرار دارید سعی نکنید کار را به تنهایی پیش ببرید. بر دوستان و نزدیکان خود تکیه داشته باشید و از حمایت آنها که یک گوهر ارزشمند است استفاده کنید.
درصورتی که تمایلی برای برقراری ارتباط به عزیزان خود به هر دلیلی ندارید می توانید از مشاوره های ترک اعتیاد کمک بگیرید.
خودسرانه عمل نکنید:
ترک اعتیاد در منزل یک روش بسیار خطرناک خواهد بود، بسیاری از افراد با سقوط آزاد (قطع ناگهانی مواد) یا استفاده از برخی از داروهای ترک اعتیاد سعی می کنند که اعتیاد خود را کنار بگذارند، اما باید توجه داشت که هرگز از داروهای ترک مواد مخدر به صورت خودسرانه نباید استفاده کرد، این داروها نیاز به پیگیری و بررسی روانپزشک و پزشک دارند. گاهی استفاده ناصحیح از یک دارو می تواند موجب مرگ فرد شود.
در صورتی که فرد به ماده مخدری مانند هروئین اعتیاد داشته باشد، ترک اعتیاد به روش ناگهانی می تواند منجر به مرگ فرد شود پس هرگز نباید بدون مشورت یک متخصص اقدام برای این فرآیند کرد زیرا عواقب غیرقابل جبرانی به دنبال دارد.
داروهای ترک اعتیاد بسیاری وجود دارند که هر کدام عوارض خاص خود را برجای می گذارند، روانپزشک یک روش درمان سم زدایی را برای شما انتخاب می کنند که کمترین ضرر را برای بدن شما داشته باشد.
ساختن یک شبکه اجتماعی سالم:
درصورتی که زندگی اجتماعی قبلی شما درباره اعتیاد به موادمخدر بوده است؛ ارتباطات موثر و جدید برقرار کنید، دوستان سالم می توانند از روند بهبودی تان حمایت کنند، این نکته بسیار حائز اهمیت است.
یادگیری روش های مقابله با استرس:
زمانی که مشکلات خود درباره اعتیاد را حل کرده و درمان را شروع کردید باید هنوز مشکلاتی که منجر به سوء مصرف وجود دارند را برطرف کنید. آیا می توانید در شرایط حساس خود را آرام کنید، آیا می توانید با استرس خود مقابله کنید، آیا توانایی کنترل عصبانیت را دارید؟
بعد از اینکه ماده مخدر از بدن شما پاک شد، احساسات منفی و مخفی شده با ماده مخدر مجددا بروز پیدا می کنند، پس اگر می خواهید درمان موفقی داشته باشید باید مشکلات اساسی را نیز برطرف کنید. زمانی که مشکلات اساسی را حل کنید ممکن است استرس، تنهایی، ناامیدی، عصبانیت، شرم، اضطراب و... را نیز تجربه کنید. همه این موارد بخشی از یک زندگی عادی هستند و نمی توان از آنها فرار کرد اما می توان راه هایی برای مقابله با این احساسات یافت. این موضوع جزء اساسی درمان و بهبودی محسوب می شود.
کنترل کردن محرک و میل به ماده مخدر:
بهبودی کامل شما با مرخصی از کلینیک و اتمام جلسات ایجاد نمی شود، بلکه مغز هنوز نیاز دارد که درمان شوند، در طول این بازسازی میل به ماده مخدر ممکن است شدید باشد. شما می توانید از افراد، مکان، موقعیت یا محرک هایی که موجب یادآوری می شوند را حذف کنید.
دوری از دوستان مصرف کننده:
با دوستان خود که هنوز هم ماده مخدر مصرف می کنند نباید معاشرت داشته باشید، بلکه باید افرادی که از سلامت شما حمایت می کنند به دایره دوستی خود اضافه کنید، نه کسانی که شما را وسوسه می کنند تا به عادت های قدیمی و مخرب خود ادامه دهید.
احتیاط برای مصرف داروهای تجویزی:
درصورتی که به داروهای تجویز شده مانند مسکن ها اعتیاد پیدا کردید باید با پزشک خود درباره پیدا کردن راه جایگزین مشورت داشته باشید. داروهایی با پتانسیل سوء مصرف بالا عبارتند از مسکن، قرص خواب و داروهای ضد اضطراب.
گردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 16
- 6