آسایشگاه کهریزک نخستین مرکز نگهداری از معلولان در کشور است، مرکزی که در دهه ۵۰ از سوی دکتر«محمدرضا حکیم زاده» رئیس بیمارستان فیروز آبادی در جنوب شرقی پایتخت راه اندازی شد تا محیطی مناسب برای افراد معلول فراهم آید و خدمات رسانی به این افراد به شکل تخصصی صورت بگیرد.
سرمایه گذاری برای ساخت و توسعه این مجموعه در طول این نیم قرن به شکل خیریه و کمک‌های مردمی صورت گرفته است؛ به طوری که این مرکز که با بودجه مردمی اداره می‌شود توانسته به بزرگترین موسسه نگهداری از معلولان با مساحت ۴۲۰هزار متر مربع و ۱۸۰ هزار متر مربع بنا در منطقه خاورمیانه تبدیل شود و در این مدت فعالیت توانسته میزبان صدها هزار معلول و سالمند باشد.
کمک‌رسانی به شکلی است که هموطنان‌مان از نقاط مختلف کشور و حتی خارج از کشور نذورات و کمک‌های مالی خود را در اختیار این مرکز قرار می‌دهند و به نوعی این موسسه به یکی از پول‌دارترین موسسات خیریه کشور تبدیل شده است؛ اما این روزها موسسه خیریه کهریزک نیز به دلیل وضعیت اقتصادی که در کشور حکم فرماست حال خوشی ندارد.
مرخصی مساوی با خداحافظی
یکی از ابتکارات مسئولان موسسه کهریزک راه اندازی سه چرخه و دوچرخه برای تردد کارکنان زن و مرد در محوطه آسایشگاه است، تردد با وسیله‌ای که نه صدا تولید می کند و نه آلودگی هوا، در واقع کارکنان آسایشگاه همانند مددجویان با وسیله چرخی ترددشان صورت می گیرد.
«مریم» یکی از معلولانی است که در این مجموعه زندگی می کند، او که با ویلچربرقی محوطه کهریزک را تردد می‌کند و به شکل مادزادی از ناحیه کمر فلج است، می‌گوید:«مشکلات اقتصادی که در کشور رخ داده است گریبان کهریزک نشینان را هم گرفته است، به طوری که اگر یکی از مددجویان تصمیم بگیرد چند روز مرخصی نزد خانواده‌اش برود، آن وقت آسایشگاه او را دوباره پذیرش نمی‌کند.»
او که اهل شهرستان محلات در استان مرکزی است، علت این اقدام موسسه را مشکلات مالی می‌داند، می‌افزاید:« چند نفر از دوستانمان که در این مجموعه نگهداری می شدند به مرخصی رفتند، اما زمان بازگشت موسسه اعلام کرد دیگر امکان پذیرش آنها وجود ندارد.»
«مریم» از وضعیت نظافت در این موسسه می‌گوید:« خوشبختانه مشکلی در نظافت وجود ندارد، اما در قسمت سالمندان چند وقتی بود به دلیل گرانی پوشک با کمبود پوشک مواجه بودند، که این روزها این مشکل برطرف شده است.»
او می گوید:« کهریزک دیگر مثل گذشته ها نیست که هر کسی با هر نوع وضعیت را قبول کند، این مجموعه تنها افرادی که بهزیستی یا کمیته آنها رامعرفی کند پذیرش‌شان می‌کند چرا که این دو نهاد پولی به حساب موسسه واریز می‌کنند، اما افراد عادی که پولی نداشته باشند، پذیرش نمی‌کند اگر هم بخواهد پذیرش کند باید مراحل زیادی را طی کنند تا بتواند مهمان این موسسه شوند.»
آن طور که او می‌گوید:«در این موسسه ویلچر برقی به ندرت در اختیار معلولان قرار داده می‌شود، به طوری که برای من پنج سال طول کشید تا توانستند یک ویلچر برقی تهیه کنند، البته این همه ماجرا نیست اگر ویلچرمان خراب شود برای تعمیر آن زمان زیادی می‌برد، همچنین باطری این ویلچرها نیز مشکلاتی دارد که در صورت خراب شدن هزینه زیادی برای تعمیر آن صورت می‌گیرد.»
درآمد کهریزک کم شده است
بخش‌های این آسایشگاه به نام گلهای بنفشه، یاس، ارغوان و... نامگذاری شده‌اند، بخش ارغوان مختص معلولان است، نگهبان بخش ارغوان می‌گوید:« در گذشته کشاورزانی بودند که بخشی از محصولات باغ‌شان را برای مددجویان این مرکز می‌آوردند، در فصل گرما انگور، گیلاس، زردآلو و....در فصل سرما پرتقال ونارنگی به وفور در این مرکز بین مددجویان توزیع می‌شد، اما در سال جاری حجم کمی از این نوع نذورات از سوی کشاورزان به این مرکز اهدا شده است.»
او ادامه می‌دهد:« کاروان‌هایی از فرهنگسراها، پایگاه بسیج، مدارس و دانشگاه ها با اتوبوس و مینی‌بوس به این مرکز می‌آمدند و از احوال مددجویان آگاه می‌شدند و هرازگاهی کمک‌های نقدی جمع می‌شد و به موسسه اهدا می‌کردند، اما در این چند سال اخیر خبری از حضور این کاروان‌ها نیست.»
او می گوید:«آن طور که از کارکنان بخش مالی این مجموعه باخبر شده‌ام، این روزها اگر خیران بزرگ که کمک های میلیونی به این مرکز می‌کنند نباشند این موسسه با مشکل مالی زیادی مواجه خواهد بود، در حال حاضر درآمد این مرکز از سوی خیران که هزینه‌های اندکی پرداخت می‌کردند اما تعدادشان زیاد بود کاهش پیدا کرده است؛ همچنین در گذشته صندوق های کمک های مردمی این موسسه در مراکز گوناگون شهر وجود داشت و مردم از این طریق نیز می توانستند کمک های مالی شان را پرداخت کنند، که این روزها به دلیل وجود صندوق های موسسات دیگر وجوه کمتری در صندوق های این موسسه واریز می شود.»
به گفته او همه روزه ساعت ۲ تا ۳ زمان ملاقات این مرکز است، اما در روز به طورمیانگین دو تا سه نفر به این مرکز مراجعه می کنند، البته روزهای جمعه و ایام خاص مانند عیدنوروز، عیدقربان و...ملاقات کنندگان بیشتری می‌آیند؛ همچنین در فصل تابستان تعداد مراجعه کنندگان به این مرکز بیشتر از فصل سرما است.»
حضور رئیس جمهور در این آسایشگاه
مجموعه گل یاس نخستین مکان نگهداری شبانه روزی از زنان و مردان مبتلا به بیماری ام.اس در سطح کشور است که در دل این آسایشگاه ساخته شده است، یکی از مددجویان این بخش به خبرنگار ما می گوید:« بیشتر افرادی که در این مرکز نگهداری می شوند از نحوه خدمات رسانی راضی هستند؛ اما مسئولان کهریزک هرازگاهی که خانواده هایمان برای ملاقات می آیند در خواست کمک می کنند به همین خاطر خانواده ها که توان پرداخت ندارند کمتر به ملاقات ما می آیند تا مسئولان آسایشگاه از آنها طلب پول نکنند.»
او که نمی خواهد نامش در گزارش درج شود،در ادامه صحبت هایش می افزاید:« همه ساله آقای رئیس جمهور به این مکان می آید و کمک های مالی و تجهیزاتی به این مرکز می کند، اما بازهم شاهد این هستیم که مسئولان کهریزک از خانواده مددجویان درخواست هزینه می کنند.»
او می‌افزاید:« قدیمی ترین بنای این آسایشگاه به نام «نارون» است که برای اسکان مددجویان سالمند در نظر گرفته شده است، مسئولان این مرکز انتظار دارند از خانواده معلولان نیز همانند خانواده سالمندان هزینه ای دریافت کنند.»
همه امکانات از سوی خیرین است
محوطه آسایشگاه کهریزک از فضای سبز خوبی برخوردار است، در بخشی از این محوطه آبنماهایی از جنس سنگ قرار دارند که فواره های آب را بالا و پایین می کند یکی از ویژگی هایی که در محوطه بزرگ بخش معلولان وجود دارد همسطح بودن تمامی قسمت های تردد است تا این افراد با مشکلی در محیط زندگی شان مواجه نشوند.
در غرب ترین نقطه این آسایشگاه باغ وحشی کوچکی وجود دارد که مددجویان برای سرگرمی به این محیط مراجعه می کنند،«فاطمه» یکی از معلولان بخش ارغوان این آسایشگاه است که در کنار قفسه پرندگان به روی ویلچر نشسته، با او نیز هم صحبت می شویم، او می گوید:«تمامی مجموعه هایی که در این آسایشگاه ساخته شده است به شکل خیریه است، از حیواناتی که در این باغ وحش کوچک جمع آوری شده تا ساختمان کتابخانه، آمفی‌تائتر، درمانگاه و کارگاه آموزشی را خیران راه اندازی کرده اند.»
از او درباره اینکه بیشتر چه نوع غذاهایی در این مجموعه تهیه می شود می‌پرسم؟ که درپاسخ می‌گوید:« همه نوع غذایی می دهند، قبلا گوشت غذا و وعده‌های کباب بیشتر بود، اما چندماهی می شود که خیلی خبری از گوشت نیست ؛ البته تعداد کارکنان این مجموعه انقدر زیاد است که گویا از مددجویان نیز بیشترند، اگر تعداد پرسنل را کمتر کنند غذایی که به مدجویان می دهند از گوشت بیشتری برخوردار خواهد بود.»
از او می پرسم شرایط پذیرش در این محیط مناسب است؟ می گوید:«شرایط عجیب غریب خاصی دارد، مثلا افراد نباید سوء سابقه کیفری داشته باشند که این موضوع چه ارتباطی به بیماری آن فرد معلول دارد.»
آن طور که این مددجو می گوید:« تا سال گذشته مردم عادی که اقوام شان در این مجموعه نگهداری نمی شدند به این مرکز می آمدند و خوراکی مانند بستنی، میوه و شیرینی برای ما می آوردند، اما این روزها شاهد این هستیم که نه تنها افراد عادی به این مرکز نمی آیند بلکه اقوام نزدیک مان نیز به این محیط نمی آیند گویا وضعیت مالی مردم خیلی خوب نیست.»
کاهش گوشت در وعده های غذایی مددجویان
خبرنگار«خبرآنلاین» برای اینکه بیشتر از وضعیت این موسسه خیریه آگاه شود به سراغ« محمد علی احمدی تنکابنی» مدیرروابط عمومی مجموعه موسسه خیریه کهریزک رفته است؛ او در ابتدای صحبت هایش اداره این موسسه را با کمک مردمی می داند، می گوید:«۸۶ درصد از درآمد این موسسه به شکل مردمی و تنها ۱۴ درصد دیگر درآمد این موسسه از سوی سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام(ره) تامین می شود؛ دلیل پرداخت این هزینه از سوی این دو نهاد مربوط به این است که برخی از افراد که در این مجموعه هستند از سوی این دو نهاد معرفی می شوند.»
مدیر روابط عمومی موسسه کهریزک اظهار می‌کند:« در موسسه کهریزک تهران و البرز ۲هزار و ۷۵۰ نفر از معلولان، سالمندان و بیماران اوتیسم و ام اس نگهداری می شود که به طور میانگین هزینه نگهداری این افراد در طول یک ماه ۳ میلیون تومان است و گاهی اوقات با هزینه دارو این هزینه به ۴میلیون تومان نیز می رسد، با یک حساب ساده تنها هزینه نگهداری این عزیزان در این مرکز ماهیانه بیش از ۸ میلیارد تومان است.»
او ادامه می دهد:« تعداد کل پرسنل موسسه کهریزک یک هزار و ۴۰۰ نفر است و همه روز ۶ هزار پرس غذا تهیه می شود، البته برخی از مددجویان مان غذاهای دیگری را باید برایشان تهیه کنیم.»
«احمدی تنکابنی» تاثیر وضعیت اقتصادی کشور بر خدمات رسانی به مددجویان را تائید می کند، می گوید:« در سال های گذشته در روز عید قربان سیل جمعیت برای اهدای نذورات گوسفند به این مجموعه مراجعه می کردند و برخی از مراکز دیگر از موسسه کهریزک درخواست گوشت می کردند، اما درسال های اخیر تعداد نذورات گوشت به این مرکز افت زیادی داشته است، چرا که خیران باید گوسفند ۷۰۰هزار تومانی را این روزها ۲ میلیون تومان خریداری کنند؛ بنابراین ۱۵ وعده غذایی که گوشت در آن وجود داشته را به ۱۰ وعده کاهش داده ایم.
از سوی دیگر این مجموعه در طول یک ماه ۴تا۵ تن برنج، ۵تن سیب زمینی و ۳تن پیاز نیاز دارد؛ که این سه محصول نیزچند ماهی است که افزایش قیمت پیدا کرده و خیران کمتر این نوع محصولات را در اختیار موسسه قرار می دهند، به طور نمونه بازرگانی که یک تن برنج دراختیار این موسسه قرارمی داد این روزها تنها ۱۰۰کیلو برنج به موسسه اهدا می کند، جا دارد این نکته را بگویم تمامی مددجویان و کارکنان و مدیران از وعده غذایی یکسان برخوردار هستند.»
درهای موسسه کهریزک به روی مددجویان باز است
او درباره اینکه برخی معتقد هستند مدجویانی که از موسسه کهریزک مرخصی می گیرند و بعد از چند روز مجددا بخواهند به این مرکز برگردند، موسسه به دلیل مشکلات مالی آنها را پذیرش نمی کند؟ پاسخ می دهد:« اینکه مشکلات اقتصادی اخیر که در کشور رخ داده است گریبان موسسه خیریه کهریزک را هم گرفته تردی نیست، اما خدمات رسانی ما به افراد کاهش پیدا نکرده است و همچنان درهای این موسسه به روی مددجویان باز است؛ به طور مثال چند وقت پیش که وضعیت محصولات بهداشتی گران شد موسسه همچنان از پوشک برای مددجویان استفاده می کرد به طوری که ۶۵ درصد معلولان و سالمندان این مرکز از پوشک استفاده می کنند وهزینه سنگینی به دوش موسسه می گذارد.»
تنکابنی درباره اینکه برخی از مددجویان از در اختیار نداشتن ویلچر برقی گله مند هستند؟ می گوید:« خرید ویلچر برقی این روزها ۳۰ میلیون تومان شده است و این مجموعه توان خرید آن را ندارد، اما برای افرادی که توانایی تردد با ویلچر دستی برایشان امکان پذیر نیست ویلچر برقی تهیه می کنیم به طور مثال چند ماه پیش «محمد انصاری» ورزشکار معروف کشورمان برای یکی از معلولین ویلچر برقی تهیه کرد. البته جا دارد این نکته را هم عنوان کنم که برخی از مددجویان تنها با دست شان فعالیت دارند، آن وقت اگر ما ویلچر برقی را اختیار آنها قرار دهیم فعالیت فیزیکی این افراد که تنها دست هایشان است را سلب می کنیم و برای سلامتی آنها مضر است.»
مدیر روابط عمومی موسسه کهریزک در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار«خبرآنلاین» درباره اینکه تعداد کارکنان این موسسه از مددجویان بیشتر است و بیشترین هزینه موسسه برای حقوق کارکنان صرف می شود؟ می گوید:« ای کاش این طور بود، موسسه کهریزک کلا ۱۸۰۰ نفر پرسنل دارد که تنها ۳۰۰ نفر از آنها در بخش اداری هستند، دارد دیگر همکارانم را بهیار، پرستار، مادریار و پدریار تشکیل می دهند و اگر هم تعداد پرسنل خدماتی ما بیشتر باشد خدمات دهی به مددجویان بیشتر خواهد بود، به طور نمونه پدریاری مسئول رسیدگی به ۶ سالمند مردهستند تا آنها را نظافت کند، اما اگر تعداد پدریار بیشتر باشد آن وقت هر ۳ سالمند تحت نظر یک پدریار قرار می گیرند و سرعت و کیفیت خدمات رسانی بیشتر می شود. البته ما در بخش نیروهای خدماتی افرادی را داریم که در یک انجمن مردمی به شکل فی سبیل الله اقدام به خدمات دهی به مددجویان می کنند.»
- 18
- 6
