این ویژگی اخلاقی در اغلب انسان ها دیده می شود اما برخی افراد توان مدیریت این رفتار را دارند و می توانند در مواقع بحرانی آن را مدیریت کنند و در مقابل افرادی نیز دیده می شوند که حس انتقام جویی در وجودشان ریشه می کند و منجر به رقم زدن بسیاری از قتل های هولناک و جنایت های ناگوار می شود. حس انتقام جویی از نگاه دیگر ریشه در خانواده دارد و در افراد انتقام جو به خاطر سرزنش ها، سرکوفت ها و خشونت های جسمانی و بیشتر به دلیل تحقیرهایی که از سوی اطرافیان خود تحمل کرده اند شعله ور می شود و آن ها با ورود به جوامع بزرگ تر و حضور در اجتماع این خصیصه زشت رفتاری را به جامعه تحمیل می کنند.
افراد انتقام جو به دلیل سرخوردگی در امیال و خواسته های خود در دوران کودکی و نوجوانی با عقده حقارت وارد جامعه می شوند و اگر از سوی افراد جامعه یا خانواده مورد آزار جسمانی و روانی قرار گرفته باشند با رسیدن به یک پست و منصب همین رفتارها را با زیردست خود یا افرادی که در زندگی شان هستند انجام می دهند تا حس انتقام جویی شان فروکش کند. برخی افراد نیز به دلیل ناآگاهی و ناتوانی در محیط های نامناسب اجتماعی رشد کرده اند و اگر در این محیط ها بلایی سرشان بیاید قطعا با عقده حقارت بیشتری در جامعه قدم می گذارند و بدبینی خود را به افراد جامعه تعمیم می دهند. این افراد اهل نزاع و درگیری شدید هستند و همه اهداف خود را با عصبانیت به کرسی می نشانند. انتقام جویی ریشه در خشونت فرهنگی، خانوادگی و محیطی دارد و چون در سن کم آسیب روانی و اجتماعی به آن ها وارد شده است مرتکب انتقام جویی می شوند تا به نوعی حق خود را از افراد جامعه بگیرند. انتقام جویی به طور کلی نظم اجتماعی را به هم می زند و گاهی باعث ضایع شدن اموال و نفوس و از میان رفتن قدرت جامعه می شود.
افراد انتقام جو به دلیل خیانت هایی که در زندگی تحمل کرده اند، زورشان فقط به افراد زیردست خود می رسد و توان مدیریت بحران های عمیق روحی و احساسی خود را ندارند. آن ها معمولا صدمه های عاطفی زیادی را تحمل کرده اند و برای فروکش کردن این حس منفی مرتکب رفتارهای زشت اجتماعی می شوند و گاه با پرونده هایی رو به رو می شویم که در آن ها افراد مرتکب قتل و سرقت و ... شده اند که ریشه در انتقام جویی دارد.
دکتر عزت ا... کردمیرزا روان شناس و استاد دانشگاه
- 10
- 1