چین و چروک پیری روی صورت شهر/کاهش جمعیت نگران کننده است!

به گزارش باشگاه خبرنگاران، ایران در سال های گذشته، چهره جمعیت جوان را در میان کشورهای دیگر به خود اختصاص داده بود و  رشد جمعیت جوان آن مطلوب بود اما با اجرای سیاست های کاهش جمعیت در یکی دو دهه اخیر و نهادینه شدن فرهنگ "فرزند کمتر زندگی بهتر "واقعیت تلخ کاهش جمعیت پیش روی آینده ایران قرار گرفت.

خودداری خانواده ها و به ویژه زوج های جوان در فرزندآوری و به تبع آن کاهش جمعیت جوان از جمله پیامدهای شعار "فرزند کمتر، زندگی بهتر "است که متاسفانه در چند سال اخیر ایران را تهدید می کند از این رو مسئولان کشور برای افزایش جمعیت  شعار "فرزند بیشتر ،زندگی شادتر" را مطرح کردند.

واقعیت این است که شعار هایی از این دست هم نتوانسته زوج های جوان را به فرزندآوری ترغیب کند چرا که زوج های جوان، مشکلات اقتصادی را مانع بزرگی بر سر راه فرزندآوری می دانند.از سوی دیگر کاهش سطح درآمد والدین، نداشتن مسکن، هزینه بالای تأمین نیازهای فرزندان و نبود حمایت های دولتی برای خانواده‌های چند فرزندی، باعث شده تا میل به فرزندآوری کاهش یابد.

*زمان طلایی باروری ۱۸ تا ۳۵ سالگی است

الگوهای سبک زندگی در دنیا از دهه ۱۹۵۰ به بعد به شدت تغییر کرد و با اندکی تاخیر وارد کشور ما شد و الگوهای خانوادگی ایرانی را تحت تاثیر خود قرار داد.

بر اساس مطالعات انجام شده بهترین زمان برای باروری و داشتن یک خانواده شاد و سالم سن ۱۸ تا ۳۵ سالگی است که  امروزه با توجه به افزایش روز افزون مشکلات، جوانان و زوج ها از این امر غافل شده اند.از این رو وظیفه‌ی جامعه در سطح کلان ، دولت و دستگاه‌های برنامه‌ریزی این است که در تنظیم تعداد فرزندان به زوج ها کمک و همچنین با بسترسازی فرهنگی در راستای تسهیل ازدواج جوانان تلاش کنند.

یکی از عمده‌ترین نسخه‌هایی که مقام معظم رهبری برای علاج و ارتقای کیفیت زندگی کنونی و آینده مطلوب مطرح می‌کند؛ سبک زندگی ایرانی اسلامی است و این عنوان در واقع راه حل یک یا چند معضل نیست بلکه ترسیم کننده یک راه است. در سال های گذشته سبک زندگی ایرانیان تغییرات زیادی داشته است و همین مسأله باعث شده در مواردی از ریل اصلی خارج شویم.

شهرنشینی و رشد تکنولوژی های جدید را می توان دو عامل اصلی رشد سبک های جدید زندگی دانست. در ایران شهرنشینی بالاخص بر گسترش این سبک های جدید زندگی اثری مستقیم و جدی دارد.

مونس سیاح، معاون طرح و برنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده درباره فرهنگ تنظیم خانواده و تاثیر آن بر سبک زندگی ایرانی اسلامی گفت: غرب، با مبنا قراردادن اصالت لذت جویی و نگاه فرد گرایی ،تمام ظرایف و تدابیر خالق حکیم انسان ها را نادیده گرفت و نابود کرد،و با رواج آزادی جنسی باعث متلاشی شدن کانون عشق و محبت و تشکیل خانواده شد و از سوی دیگر با هم سان انگاری زن و مرد در نگاه فمنیستی منکر وجود تفاوت بین زن و مرد شده و فرزند آوری در زن را ظالمانه دانست.این در حالی که منشأ عشق و انس بین زن و مرد در کنار هم ، میل به فرزند دار شدن است.

سیاح اضافه کرد: هر زمان فردگرایی در انسان قوی شود، نگاه الهی ضعیف می شود، در جامعه ای که فردگرایی غلبه پیدا کند؛ تعهد و مسئولیت پذیری نسبت به دیگران در آن جامعه کم می شود، و متاسفانه به مرور زمان باید شاهد کاهش ازدواج ، و افزایش آمار طلاق باشیم.

*اشتغال زنان در کاهش فرزند آوری تاثیر دارد

علی اکبرسیاری، معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به موضوع کاهش جمعیت در کشور گفت: عوامل متعددی در کاهش فرزندآوری خانواده ها وجود دارد، یکی از مهم ترین این عوامل افزایش سطح تحصیلات دانشگاهی زنان و افزایش میزان اشتغال زنان است که باعث کاهش فرزندآوری می شود.

با اجرای سیاست های تنظیم خانواده و کنترل جمعیت در دو دهه ی گذشته نرخ جمعیت و شاخص کلیدی ( آهنگ باروری کل ) که نشانگر تعداد فرزندانی است که جایگزین  والدین می شوند به سطح نگران کننده ای رسیده است . به طوری که آمارها نشان می دهد , میزان باروری زنان از ۸/۶ فرزند در سال ۱۳۵۵ به ۸/۱ در سال ۱۳۸۵ و ۶/۱ در سال ۱۳۸۹  رسیده است. این در شرایطی است که بر اساس شاخص های علمی اگر آهنگ باروری کل کمتر از ۱/۲ باشد کاهش تدریجی جمعیت اتفاق می افتد و باید شاهد پیری جمعیت باشیم. 

*اقتدار ملی در گرو جوانی و بالندگی کشور است

 مقام معظم رهبری در روز سه شنبه مورخ ۳۰/۰۲/۱۳۹۳ با توجه به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی و با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال های گذشته، سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند و با در نظر داشتن نقش ایجابی جمعیت در پیشرفت کشور، تاکید کردند که لازم است برنامه ریزی های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام گیرد،از این رو با عنایت به ضرورت رصد مستمر اجرای سیاست‌های ابلاغ شده از سوی معظم له و انعکاس و ارزیابی برنامه های اجرایی مربوط به حوزه جمعیت در یک مناسبت سالانه ویژه ثبت روز ملی جمعیت در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران مصادف با روز ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت در تاریخ مذکور از سوی سازمان ثبت احوال کشور پیشنهاد شد.

در حالی که آمار و ارقام متناقض و متفاوتی از میزان جمعیت کشور از سوی مراجع مختلف اعلام شده است اما مرکز آمار ایران با انتشار آمار به دست آمده قبلی و همچنین پیش بینی کارشناسی از این موضوع از افزایش ۱۰ میلیونی جمعیت کشور در سال های ۸۵ تا ۹۵ و رشد حدود پنج میلیونی در فاصله سال های ۹۰ تا ۹۵ خبر داد.

بر اساس آخرین برآورد مرکز آمار، که روز چهارشنبه ۲۹ ادیبهشت ماه ۱۳۹۵ انجام شد، آمار جمعیت ایران از مرز ۷۹ میلیون نفر گذشت و به ۷۹ میلیون و ۲۶۲ هزار نفر رسید.

لازم به ذکر است که در حال حاضر جمعیت جهان در دسامبر سال ۲۰۱۶ میلادی، از سوی سازمان ملل متحد، ۷٫۵ میلیارد نفر برآورد شده است.

مسئولان باید با به کارگیری سیاست های تشویقی برای مردم و تسهیلات ویژه برای زوج های جوان در افزایش باروری خانواده ها نقش کلیدی ایفا کنند.