در زلزله که اخیرا در غرب ایران اتفاق افتاد، سلبریتی‌ها نیز آستین همت خود را بالا زده و با اعلام شماره حساب خود در جمع کردن کمک‌های مردمی پیشقدم شدند، آن‌چنان که رقم حساب شخصی برخی از آنها از جمله علی دایی و صادق زیباکلام میلیاردی شد. گرچه این اتفاق با هدف کمک به زلزله زدگان رقم خورد، اما بازتاب دیگری هم داشت و نشان داد که مردم به افراد شخصی اعتماد بیشتری دارند؛ مساله‌ای تامل برانگیز که در جای خود با حواشی بسیاری روبه‌رو شد، چرا که وقتی در جامعه‌ای مردم به نهادهای رسمی اعتمادی ندارند مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آید.
بنابراین شکل‌گیری چنین روندی جای بحث دارد و تاکنون توسط صاحب‌نظران بسیاری به چالش کشیده شده است؛ موضوعی که در میان اتفاقات تلخ زلزله اخیر به چشم آمد و توجهات بسیاری را به خود جلب کرد. از این رو باید کاهش اعتماد در جامعه را ریشه یابی کنیم؛ مساله‌ای که روزبه‌روز در حال بیشتر شدن است. آخرین آمار جانباختگان زلزله استان کرمانشاه ۵۰۵ تن است که یک تن از آنها مجهول الهویه است. با شناسایی و معرفی ۲۱ جسد دیگر از متوفیان زلزله کرمانشاه توسط کمیته تجسس، تعداد اجساد این حادثه به ۵۰۵ تن افزایش یافت. از این اجساد دو تن مربوط به ثلاث و ۱۹ تن دیگر مربوط به سرپل ذهاب بودند.
«تقاضای ما از تشکل‌ها و افراد این است که هم میزان اعتبارات جمع‌آوری شده و هم محل هزینه‌کرد را مشخص و در ادامه، با نظارت کامل خودشان، اقدامات بعدی را انجام دهند؛ چه در قالب خرید مایحتاج و چه در امر ساخت‌وساز. همان‌طور که مردم به این افراد و سمن‌ها اعتماد کردند، قطعا لازم است که آنها در نحوه هزینه‌کرد نیز نظارت کنند.» این اظهارنظر روز گذشته توسط استاندار کرمانشاه انجام شد. به تازگی وزیر کشور در جلسه شورای معاونان وزارت کشور اعلام کرد: کسانی که شخصا اقدام به ارائه شماره حساب برای دریافت کمک‌های مردمی زلزله کردند، باید از نحوه هزینه کرد آن، به مردم گزارش دهند تا مشخص شود پول‌های دریافت شده از مردم، در چه مسیر و در چه محل‌هایی هزینه شده است و استاندار کرمانشاه نیز باید این موضوع را حتما پیگیری کند. هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه در این باره گفت:
همان‌طور که می‌‌دانید مردم عزیزمان در پی وقوع زمین‌لرزه، با عزمی جدی به یاری هموطنان خود شتافتند و برخی افراد و ان جی اوها (سازمانهای مردم نهاد) برای تجمیع کمک‌های نقدی شماره حساب اعلام کردند. به گزارش ایلنا، او با بیان اینکه هنوز برای فراخوان این افراد و تشکل‌ها اقدامی صورت نگرفته است، اظهار کرد: برای شناسایی آنها، هلال احمر به زودی اطلاعیه‌ای صادر می‌کند و سپس اقدامات بعدی مرتبط صورت خواهد گرفت.
ارسال بیش از ۱۲۰۰ کانکس به مناطق زلزله‌زده
روز گذشته رئیس سازمان مدیریت بحران جزئیات اسکان موقت زلزله زدگان کرمانشاه را تشریح کرد. اسماعیل نجار درباره وضعیت اسکان موقت زلزله‌زدگان کرمانشاه گفت: مسئولیت توزیع کانکس به بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سپرده شده است. علاوه بر این قرارگاه خاتم الانبیا نیز ۲۰۰۰ سکو برای جانمایی این کانکس‌ها ایجاد کرده است. همچنین تاکنون بیش از ۱۲۰۰ کانکس به مناطق زلزله‌زده ارسال شده است که تصور می‌کنیم تا یک ماه آینده اسکان موقت در این مناطق به صورت کامل برقرار شود. علاوه بر این کار بازسازی و آوار برداری آغاز شده است و در حال انجام است. به گفته او، پنج‌میلیون تومان اعتبار برای اسکان موقت مناطق شهری و سه‌میلیون تومان برای مناطق روستایی اعتبار پیش‌بینی شده است که سه گزینه اجاره، تهیه اتاق یا تهیه کانکس در نظر گرفته شده است.
تکذیب توزیع اقلام تاریخ مصرف گذشته
روز گذشته رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر درباره شایعه توزیع برخی اقلام تاریخ‌گذشته بین زلزله زدگان نیز افزود: تمام اقلامی که برای کمک به زلزله زدگان است از بعد تاریخ مصرف بررسی می‌شود و توزیع اقلام تاریخ مصرف گذشته نداشته‌ایم. مرتضی سلیمی با اشاره به ساماندهی توزیع اقلام اساسی مورد نیاز زلزله زدگان، یادآوری کرد: در همین راستا تاکنون ۴۸هزار و ۷۰۶ دفترچه امدادی توزیع شده است. به گزارش ایسنا، او تصریح کرد: همه این اقلام شش ماه قبل از آنکه تاریخ مصرفشان بگذرد از سیستم خارج می‌شوند و تمام خریدهایی هم که برای کمک به زلزله زدگان انجام دادیم بیش از دو سال اعتبار دارد.
بی اعتمادی مردم با عملکرد نادرست نهادها
یک جامعه شناس درباره اعلام نظارت بر هزینه‌کرد سلبریتی‌ها و سمن‌ها در زلزله کرمانشاه در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: مردم اعتماد ندارند که کمک‌های خود را به دست نهادهای عمومی بدهند، چون مطمئن نیستند که کمک‌هایشان به دست زلزله‌زدگان می‌رسد یا نه. امیرمحمود حریرچی می‌افزاید: این اتفاق مختص زلزله اخیر نیست. در زلزله‌های گذشته نیز شاهد بودیم که ورزشکاران پیشقدم شده بودند، حتی در زلزله بوئین زهرا نیز مرحوم تختی خود را به خوبی نشان داد. او ادامه می‌دهد: افرادی که در عمل نشان داده اند که در هر شرایطی از ثروت و شهرتشان به نفع مردم استفاده می‌کنند، اعتماد مردم را به خود جلب کرده‌اند. علی دایی از جمله این افراد است. این جامعه شناس عنوان می‌کند: این گونه افراد در مواقع عادی هم کنار مردم بوده و نشان داده اند که قابل اعتمادند. در واقع نیازی ندارند که بخواهند از این موقعیت سوء استفاده کنند.
حریرچی اظهار می‌کند: تجربه نشان داده که نهادهای رسمی با توجه به عملکردشان نتوانسته اند اعتماد مردم را به سمت خود جلب کنند. او در مورد اینکه اعلام شده سلبریتی‌ها و سمن‌ها گزارشی از هزینه کرد خود ارائه دهند، می‌گوید: این مساله یک نوع فرافکنی است. وقتی مردم به نهاد یا شخصی اعتماد می‌کنند، اگر خودشان بخواهند آنها را مورد پرسشگری قرار می‌دهند. نیازی نیست دولت به بازخواست عملکرد حمایت‌های مدنی بپردازد و در این امور دخالت کند. حریرچی ادامه می‌دهد: در واقع سلبریتی‌ها و سمن‌ها خودجوش عمل می‌کنند و ارتباطی با نهادهای رسمی ندارند. بنابراین اگر قرار است سوال و جوابی باشد، باید خود مردم با این افراد و نهادها رو به رو شوند. این جامعه شناس تاکید می‌کند: نباید عملکردهای نادرست با این سوال و جواب‌ها پوشیده شود. در واقع نظارت بر فعالیت‌های سلبریتی‌ها و سمن‌ها به عهده مردم است نه سازمانهای دولتی.
- 15
- 5
