ناگفته‌های عملیات اشترانکوه از زبان مسئول عملیات نجات کوه‌نوردان

 معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان و مسئول عملیات اشترانکوه، جزئیات چند شبانه روزجست‌و‌جودرکوهستان مرگ را تشریح کرد.کوهنوردانی از مشهد به نیت فتح آلپ ایران راهی منطقه «کول جنو» اشترانکوه شدند. قله را فتح کردند. عکس یادگاری گرفتند و در فیلمی کوتاه، خوشحالی خود از این فتح پیروزمندانه را اعلام کردند.

هوا بسیار سرد بود، پیش‌بینی‌ها حکایت از آن داشت که کولاک در منطقه ادامه دارد. تیم برای بازگشت از قله اقدام کرد. وضعیت هوا نشان می‌داد که شرایط دشواری پیش روی کوهنوردان است. ۴ نفر به‌عنوان جلودار از سایرین جدا شدند. ۴ نفری که یکی از میان‌شان به علت سرمازدگی جان باخت و ۳ نفر از آنها به راویان قصه تلخ کوهنوردانی تبدیل شدند که بهمن جان آنها را گرفت. محمد محمدی، معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان و مسئول عملیات دراین باره گفت: ساعت ۳:۱۵ بامداد روز جمعه ۱۷ آذرماه، طی تماس یکی از کوهنوردان با هلال‌احمر ازنا مشخص شد که ۱۵ کوهنورد برای فتح قله کولجنو راهی اشترانکوه شده‌اند. اما پس از صعود، در راه بازگشت با مشکلاتی مواجه شده و تعدادی از آنها مفقود شده‌اند.

به همین خاطر در کمترین زمان ممکن شرایط را به مرکز کنترل فرماندهی اعلام کردیم و من نیز مسئولیت تجسس به منظور یافتن پیکر کوهنوردان مفقود را برعهده گرفتم.

حوالی ساعت ۴ بامداد دو تیم ارزیاب از شهرستان ازنا راهی منطقه اشترانکوه شدند، اما آن زمان هنوز اطلاعات کاملی از حادثه نداشتیم و باید اطلاعات اولیه از حادثه را به دست می‌آوردیم. تا اینکه دریافتیم ۳ نفر به‌عنوان تیم پشتیبان در پناهگاه حضور داشتند و همراه تیم راهی منطقه نشده بودند. آنها اعلام کردند که تعدادی از همراهانشان گرفتار بهمن شده و ممکن است شرایط مطلوبی نداشته باشند.

وی در رابطه با جدا شدن اعضای تیم کوهنوردی از یکدیگر پیش از وقوع بهمن خاطرنشان کرد: ۴ نفر از افراد زمانی که قله را فتح کردند به‌عنوان گروه اصلی و جلودار از سایرین جدا شده تا با زدن کارگاه شرایط را برای بازگشت سایر کوهنوردان فراهم کنند.

از میان این ۴ نفر یکی از کوهنوردان در میانه راه موفق به رسیدن به پناهگاه نمی‌شود و متأسفانه به‌دلیل سرمازدگی جان خود را از دست می‌دهد.

محمدی با بیان اینکه ۳ کوهنورد بازگشته به پناهگاه، همراه تیم پشتیبان قادر بودند کوهنورد جان‌باخته را نجات دهند گفت: تیمی که دچار حادثه شده بود شامل ۸ نفر بود که تمام آنها جان خود را دراین حادثه از دست دادند. کوهنوردی هم که دچار سرمازدگی شده بود تا پناهگاه فاصله زیادی نداشت.البته ۶ نفری که در پناهگاه حضور داشتند، می‌توانستند بازگشته و جان یک کوهنورد دیگر را نجات دهند، اما متأسفانه این اتفاق رخ نداد.پس ازحضور نیرو‌های هلال‌احمر در محل حادثه، پیکر نخستین کوهنورد جان‌باخته پیدا شد. در دقایق اولیه مشخص شد وی به علت سرمازدگی به کمای عمیق فرورفته و پس از آن جان خود را از دست داده است. مرگ وی به هیچ عنوان به‌دلیل گرفتار شدن در بهمن نبود و این کوهنورد به‌دلیل سرمای شدید جان خود را از دست داد.

 نیرو‌های ما طی صحبت‌هایی که با نجات‌یافتگان داشتند تا حدود زیادی به مکان حادثه پی بردند. بعد از آن در محلی که بیشترین احتمال حضور افراد در آن وجود داشت حاضر شده و اقدامات خود به منظور یافتن کوهنوردان مفقود را آغاز کردند. کوهنوردان نجات یافته پیش‌بینی درستی از مکان گرفتار شدن سایر همراهانشان داشتند و خوشبختانه زمانی که در منطقه حضور پیدا کردیم، جست‌و‌جوهایمان نتیجه بخش بود.

 در ابتدای گشت در منطقه با چند کوله‌پشتی مواجه شدیم که در بررسی آنها مشخص شد کوله‌پشتی‌ها متعلق به ۸ کوهنورد مفقود است. بنابراین به این نتیجه رسیدیم که کوهنوردان مفقود گرفتار کولاک و بهمن شده و به همین خاطر زیر برف مفقود شده‌اند. آن زمان که از حضور کوهنوردان در آن نقطه مطمئن شدیم، جست‌و‌جو‌های خود را افزایش داده و در آن منطقه تمرکز یافتیم.معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان در خصوص نحوه تجسس‌ها گفت: گروه نخست شامل ۲۵ نفربودند که گشت‌های خود را آغاز کرده و با میله‌های سونداژ که همراه داشتند به بررسی نقاطی پرداختند که پیش‌بینی می‌شد پیکر کوهنوردان در آنجا باشد.

ساعت ۱۳ و ۴۲ دقیقه ظهر جمعه ۱۷ آذر، پیکر مرتضی غلام‌پور از زیر بهمن خارج شد و ما نخستین پیکر را در عمق یک و نیم متری برف پیدا کردیم.وی با تأکید بر وضعیت جوی نامساعد در منطقه اشترانکوه گفت: در شرایط آفتابی، دما در منطقه‌ای که کوهنوردان در آنجا گرفتار شده بودند منفی ۲۵ درجه سانتیگراد است و بدون شک دوام آوردن در این دمای سرد ممکن نبوده است.

 وی گفت: در روز دوم ۶۵ نفر از نیرو‌های هلال‌احمر راهی منطقه‌ای که حادثه در آنجا رخ داده بود شدند و این نیرو‌ها از هلال‌احمر ازنا، الیگودرز و خرم‌آباد بودند. دردومین روز نیرو‌های ما موفق شدند پیکر ۶ کوهنورد مفقود که ۲ نفر از آنها زن بودند را از زیر خروار‌ها برف خارج کنند. کوهنوردانی که به همراه یکدیگر در منطقه حضور داشتند، نسبت خانوادگی نداشته و همگی‌شان هم تیمی بوده‌اند.محمدی با اشاره به قرار داشتن تمام کوهنوردان در یک مسیر مشخص بیان کرد: تمام پیکر‌هایی که در روز دوم پیدا شد،

در یک مسیر مشخص از دره تا دهلیز بود و مشخص شد که کوهنوردان زمان وقوع بهمن در یک مسیر قرار داشته‌اند.وی در خصوص اعزام بالگرد به منطقه به‌منظور جابه‌جایی نیرو‌های هلال‌احمر و همچنین اجساد اظهار کرد: بالگرد‌های حاضر در منطقه ۳۵۰ نفر را به‌طور رفت و برگشت به منطقه اعزام کردند که در مجموع ۴۲ساعت پرواز از زمان اعلام حادثه تا یافتن آخرین پیکر صورت گرفت. همچنین ۱۰ نفر بار شامل ابزارآلات و همچنین مواد غذایی برای نیرو‌های تجسس به منطقه ارسال شد،

اما متأسفانه تعداد روز‌هایی که نیرو‌های هلال‌احمر جست‌وجوی خود را ادامه دادند زیاد بود. پیکر سیدعلی حسینی در روز هفتم پیدا شد و تا آن روز، نیرو‌های هلال‌احمر و کوهنوردان کمکی حاضر نبودند منطقه را ترک کنند. در روز چهارم حادثه با توجه به شرایط دشوار جوی، درخواست کردیم که پایان عملیات اعلام شود تا بعد از گذشت چند ماه و بهبود شرایط آب و هوایی بار دیگر جست‌وجو‌ها را در فصل تابستان آغاز کنیم، اما آن زمان نیرو‌های هلال‌احمر به ما اعلام کردند که اگر این اتفاق رخ دهد آنها به‌صورت شخصی در منطقه حاضر شده و به تجسس‌های خود ادامه می‌دهند.

وی در رابطه با حواشی مطرح شده پیرامون علت وقوع بهمن در منطقه زمانی که کوهنوردان در آنجا حضور داشته‌اند اظهار کرد: عده‌ای مدعی شده‌اند که کوهنوردان به‌دلیل شکستن دیوار‌های صوتی سبب وقوع بهمن شده‌اند، اما باید به این موضوع توجه شود که کوهنوردان جانباخته همه حرفه‌ای بوده و ممکن نیست عامل وقوع بهمن باشند. هیچ کدام از اعضای تیم اعزامی، کوهنورد مبتدی نبوده‌اند که بخواهند با اقداماتی که در کوه انجام می‌دهند سبب وقوع بهمن شوند.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان افزود: محتمل‌ترین علت وقوع حادثه بهمن، رخ دادن صاعقه و پس از آن شدت بارش در منطقه بوده است و سایر احتمالات قابل پذیرش نیست.محمدی در خصوص شرایط کوهنوردی که به‌عنوان راهنمای کوهنوردان مشهدی در منطقه اشترانکوه جان باخته است، به «میزان» گفت: امان‌الله جوکار، راهنمایی که اهل الیگودرز بود در هفته دو بار به بالای قله صعود داشته و به هیچ عنوان نمی‌توان وی را فردی بی‌تجربه دانست.

وی با بیان اینکه تیم اعزامی به منطقه اشترانکوه بدون خطا نبوده است تصریح کرد: تیم اعزامی تیم خبره‌ای بوده و اعضا از آمادگی لازم برای یک صعود دشوار بهره‌مند بودند، اما به هیچ عنوان نمی‌توان اعضا را مبری از خطا دانست. طی بررسی‌هایی که داشتیم مشخص شد اعضا در صعود خود به برخی نکات توجه کامل  نداشته‌اند و شاید این دلایل در وقوع بهمن در منطقه نقش داشته است.

معاون امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر لرستان با اشاره به در اختیار داشتن GPS همراه تیم اعزامی به منطقه اشترانکوه اظهار کرد: اعضای تیم کوهنوردی که در منطقه حاضر شدند با خود GPS به همراه داشتند، اما فردی که در باشگاه کوهنوردی آنها را هدایت می‌کرده است باید در رابطه با حادثه توضیحاتی را ارائه دهد. بعد از حادثه مشخص شد زنی که مسئولیت باشگاه کوهنوردی که جانباختگان حادثه عضو آن بوده‌اند را برعهده داشته، کنترل جانباختگان حادثه را از طریق GPS برعهده گرفته و تا پیش از وقوع بهمن، آنها را هدایت می‌کرده است.

محمدی با اشاره به آمادگی کامل تیم هلال احمر لرستان خاطرنشان کرد: نیرو‌های هلال‌احمر لرستان از آمادگی کافی برخوردار بوده و حتی اگر بار دیگر طی روز‌های آینده شاهد اتفاق تلخ دیگری در منطقه باشیم می‌توانیم از پس خدمات امدادی بخوبی برآییم. هیچ مشکلی در جست‌و‌جوی کوهنوردان نداشتیم و تنها به‌دلیل کمبود برخی امکانات در استان، درخواست دریافت کمک از استان‌های همجوار را ارائه دادیم.