انسان در طول حیات خود همواره برای اینکه سال‌های بیشتری بتواند زندگی کند، تلاش کرده است و بسیاری از پیشرفت‌های علمی در زمینه پزشکی به دلیل علاقه انسان به زنده ماندن است. واکسن‌هایی برای حفاظت انسان‌ها در برابر بیماری‌ها ساخته و از دارو برای کنترل و درمان بیماری‌ها استفاده شد. البته امروز علم تا جایی پیش رفت که میانگین طول عمر انسان بالا رفته است تا جایی که کره زمین بیش از توانش از انسان‌ها پذیرایی می‌کند. با این وجود، هر کسی روزی با حقیقت مرگ روبه‌رو می‌شود. اینکه مرگ هر انسان به چه دلیل خواهد بود همواره مساله‌ای ناشناخته باقی می‌ماند تا زمان رویارویی با آن برسد.
براساس آخرین یافته‌های به‌دست آمده در سازمان ثبت احوال کشور، متناسب‌ترین شیوه برای بررسی وضعیت تغییرات رویدادهای حیاتی، محاسبه میزان رویدادها در بازه‌های سالانه است. از این طریق میزان رویداد حیاتی بر پایه آخرین بازه زمانی ۱۲ ماهه به‌دست می‌آید و می‌توان از تغییرات میزان رویدادهای حیاتی در بازه‌های سالانه با لحاظ جمعیت در معرض رویداد مطلع شد.
به عنوان مثال، میزان عمومی ولادت کشور از ۲/۱۹ در یک ساله منتهی به شهریور ۱۳۹۶ به ۱۸ در یک ساله منتهی به شهریور ۱۳۹۷ تنزل یافته است. بر پایه داده‌های مرگ و میر پایگاه اطلاعات جمعیت کشور در سال ۱۳۹۶، ایرانیان بیش از هر چیز دیگر به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی از دنیا می‌روند. رتبه بعدی به سرطان‌ها و تومورها و پس از آن بیماری‌های دستگاه تنفسی اختصاص دارد. به گزارش فارس، رتبه‌های بعدی کشندگی به حوادث غیرعمدی(نظیر سوانح رانندگی) و بیماری‌های عفونی و انگلی اختصاص دارد.
افزایش شاخص سن امید
بر اساس مطالعات جهانی بار بیماری‌ها آبان ۹۷، با اشاره به اینکه مطالعه، برای نخستین بار، نرخ جمعیت در ۱۹۵ کشور مورد بررسی را اعلام کرده است: ایران با جمعیت ۲/۸۲ میلیون نفر، دارای سرانه درآمد ناخالص ملی ۵/۱۷ هزار دلار، نرخ باروری ۷/۱ و متوسط سال‌های تحصیل ۸/۷ سال است. رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فن آوری وزارت بهداشت سن امید به زندگی در ایران در سال ۹۶ را برای زنان ۴/۷۹ و برای مردان ۵/۷۵ سال اعلام کرده و ادامه داد: این در حالی است که سن امید به زندگی مورد انتظار و پیش‌بینی شده برای زنان ایران در سال گذشته، ۷۷ و مردان ۷۰ سال بود که این نشان از پیشرفت سریع‌تر ایران در دستیابی به شاخص جهانی افزایش سن امید به زندگی به ویژه در بین زنان دارد. به گفته او سن امید به زندگی زنان ایرانی در سال ۹۶، در مقایسه با ۲۷ سال پیش از آن(سال ۶۹)، بیش از ۹ سال و در مردان ۱۰ سال افزایش یافته است.
به گزارش معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت معاون تحقیقات وزیر بهداشت، شمار مرگ کودکان زیر پنج سال کشور را در حال حاضر، ۱۴ مورد در هر یک هزار تولد اعلام کرده و گفته بود: ۲۷ سال پیش، شاهد مرگ و میر کودکان زیر یک سال و زیر پنج سال ایرانی در سال ۶۹ بیش از عدد مورد انتظار بوده است، اما در سال گذشته، مرگ و میر کودکان، حتی کمتر از عدد پیش‌بینی شده بوده و در این‌باره ایران به پیشرفت‌های خوبی دست یافته است. پنج عادت سبک زندگی را با طول عمر بیشتر مرتبط دانسته است که شامل پرهیز از سیگار، حفظ شاخص توده بدنی سالم، پرهیز از الکل، ورزش با شدت متوسط تا شدید و دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم می‌شوند.
پایبند بودن به این پنج عادت سالم با ۲/۱۲ سال عمر بیشتر برای مردان و ۱۴ سال امید به زندگی بیشتر برای زنان مرتبط بوده است. پرهیز از سیگار و محصولات حاوی تنباکو نشان داده است که در میان این عادات سالم سبک زندگی موثرترین روش برای تجربه طول عمر بیشتر یا حداقل پرهیز از مرگ زودرس محسوب می‌شود. به گزارش عصر ایران، در مقیاس بزرگ‌تر، افراد بسیاری مبتلا به یکی از بیماری‌هایی هستند که سیگار به نوعی در آن نقش داشته است.
قلب، آخرین عضوی که خاموش می‌شود
بالا بودن هر کدام از عوامل مرگ و میر می‌تواند سرنخی از سبک زندگی مردم یک جامعه باشد و به کمک آن می‌توان شرایط را بهبود بخشید. رئیس انجمن متخصصان داخلی درباره بالا بودن مرگ و میر به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی به «آرمان» می‌گوید: مشکلی که جوازهای ثبت ما دارد، این است که علت مرگ در آنها به درستی ثبت نمی‌شود. آخرین ارگانی که در بدن خاموش می‌شود، قلب است.
بنابراین در اکثر جواز دفن علت مرگ را بیماری قلبی، انسداد عروق قلبی یا سکته قلبی می‌نویسند. در صورتی که واقعیت این طور نیست و ممکن است، علت مرگ فرد بیماری ریوی یا دیابت باشد و در نهایت ایست قلبی موجب مرگ فرد شود. ایرج خسرونیا با اشاره به اینکه با پیشرفت علم و فن آوری باعث تغییر مرگ و میر از بیماری‌های عفونی به سایر عوامل شده است، توضیح می‌دهد: علت مرگ انسان امروزی بیماری‌های غیرعفونی مانند بیماری‌های قندی، انسداد عروق قلبی، سرطان، بیماری‌های کلیوی و کبدی است، اما در نهایت در جواز دفن‌ها علت مرگ با عنوان ایست قلبی ثبت می‌شود.
رئیس انجمن متخصصان داخلی همچنین به نامشخص ماندن علت برخی از مرگ‌ها در مناطق دور از مرکز و روستاها اشاره می‌کند و می‌گوید: ممکن است، فرد سال‌ها نارسایی کلیه داشته باشد و متوجه آن نشود. تعدادی از هموطنان ما که در شهرستان‌ها زندگی می‌کنند، ممکن است، هیچ گاه به پزشک مراجعه نکرده باشند، در صورتی که بیماری کلیوی و نارسایی کبد دارند، به پزشک مراجعه نمی‌کنند تا حتی از بیماری خود مطلع شوند. وقتی شب فوت می‌کنند گفته می‌شود که سکته قلبی کردند.
سبک زندگی خود را بهبود بخشیم
سبک زندگی افراد تغییر کرده است و خاناده‌ها زمان کافی برای پخت و تهیه غذای سالم ندارند. خسرونیا درباره تاثیر سبک زندگی در طول عمر توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه سبک زندگی ما از ۴۰ سال پیش تغییر کرده و رژیم غذایی از حالت سنتی به فرنگی درآمده و بیشتر خوراکی‌های ما سرخ‌کردنی است که حاوی مقدار زیادی چربی و موادی است که برای سلامت انسان ضرر دارد. بسیاری از مرگ و میرها به دلیل رژیم غذایی نامناسب، چاقی، تنگی عروق فشار خون بالا اتفاق می‌افتد که به‌دلیل رژیم غذایی و فرهنگ اقتصادی ما به‌وجود آمده است.
به گفته این متخصص داخلی انسان‌ها در گذشته در روستاها کار و زندگی می‌کردند و هوای پاک، تغذیه مناسب، لبنیات و میوه و سبزیجات در دسترس بود. هم اکنون هوای دود آلود کارخانه‌ها، اقتصاد بد، رژیم غذایی نامناسب موجب افزایش آمار مرگ و میر می‌شود. او با اشاره به اینکه باید سعی کنیم، رژیم غذایی درستی داشته باشیم، توضیح می‌دهد: تنها چیزی که تحت کنترل ماست همین رژیم غذایی است. از خوردن غذاهای آماده، چرب و پرکالری خودداری کنیم.
حرکت و ورزش داشته باشیم. نشستن پشت کامپیوتر، خوردن و کم تحرکی موجب چاقی می‌شود، بنابراین سعی کنیم، میزان تحرکمان را افزایش دهیم. در روز دو ساعت راه برویم. خسرونیا همچنین مصرف لبنیات، میوه‌ها و سبزیجات را در سلامت بدن موثر می‌داند و می‌گوید: لازم است، این مواد را در غذای روزانه افزایش دهیم. غذای حاضری نخوریم و از مواد غذایی کم کالری استفاده کنیم. سعی کنیم، پنج شنبه‌ها و روزهای تعطیل از فضای پارک و کوهستان استفاده کنیم. در جایی که هوای تمیز دارد، پیاده‌روی کنیم، تا وضعیت ریه‌ها و وضعیت عمومی بدن ما بهبود پیدا کند.
آیدین پورخامنه
- 10
- 4
