کیودو نام یک هنر رزمی نوین ژاپنی است رشته کیودو
یکی از هنرهای رزمی نوین ژاپن به نام کیودو با مکتب ذن در آئین بودایی، رابطه ی نزدیکی دارد. هنرجویان این رشته تحت عنوان کیودوکا شناخته می شوند. پس از آنکه استفاده از سلاح های آتشین بجای تیر و کمان مرسوم گردید؛ راهبان ذن، موفق به احیای تیراندازی با کمان ژاپنی شدند و افرادی از طبقات اجتماعی بالاتر ژاپن برای تربیت ذهنی و جسمی به اموزش آن پرداختند. هدف اصلی کیودو مانند تیراندازی با کمان غربی اینگونه نیست که تیرها به هدف، اصابت کند بلکه کیودو در تلاش است تا به تمرکز عمیق بر فعل تیراندازی و ارامش کامل در حین اجرای آن از طریق تمرینات جسمی و ذهنی برسد.
پیشینه رشته کیودو
در کشور ژاپن مانند بسیاری از تمدن های باستانی دیگر، استفاده از تیر و کمان دارای قدمت بسیار زیادی می باشد. درواقع این رشته در عصر انسانهای ابتدایی بوجود آمد. این ابزار برای شکار حیوانات و پرندگان به عنوان وسیله ای در دورانهای پیش از تاریخ محسوب میشد و کاربرد بسیاری در جنگ های قبیله ای داشت. با گذشت زمان، علاوه بر کابرد تیر و کمان در شکار، از این وسیله در جنگ ها در دوران های تاریخی ژاپن، استفاده میشد و بیشتر، از آن بعنوان یک سلاح جنگی استفاده میشد. امروزه تیر و کمان، جزء وسایل ورزشی محسوب میشود و به کسی که در ژاپن از آن استفاده میکند؛ کیودو می گویند. کیودو در لغت به معنای راه کمانگیری می باشد.
تاریخ نگاران، از طریق جمع آوری وقایع نامه ها و گاه شمارهای باستانی و دستاوردهای باستان شناسی به این نتیجه رسیدند که عموماَ در ژاپن، سیر تحولات و تکامل هنر کیودو متشکل از پنج بخش تاریخی نظیر دوره پیش از تاریخ( ۷۰۰۰ قبل از میلاد تا ۳۳۰ میلادی)، دوره باستانی( ۳۳۰ تا ۱۱۹۲ میلادی)، دوره فئودالی یا ملوک الطوایفی( ۱۱۹۲ تا ۱۶۰۳ میلادی)، دوره انتقالی( ۱۶۰۳ تا ۱۹۱۲ میلادی) و دوران معاصر( ۱۹۱۲ میلادی تا زمان حاضر ) می باشد.
هنرجویان كیودو برای شروع تمرین از مسافت بسیار نزدیك به هدف تیر می اندازند امروزه رشته کیودو بیش از نیم میلیون هنرجو را به خود جذب کرده است. بنابر محاسبات کشور ژاپن، هنر جویان بانوان کیودو، به نیمی و یا شاید بیشتر از نیمی جمعیت می رسند.
نحوه انجام ورزش کیدو
قوانین و مقررات خاصی برای تكنیك های استفاده از تیر و كمان در طریقت كیودو تعیین شده است. هاستسو یا هشت مرحله ی پرتاب تیر به قوانین و مقررات ویژه ای اطلاق میشود که توسط فدارسیون مركزی كیودو ژاپن در نظام نامه ی كیودو وضع شده و تمامی هنرجویان باید این قوانین را رعایت کنند كه دستور العمل ها و توضیحات هریك از این مراحل، به صورت جداگانه میباشد . این هشت پایه به شرح زیر میباشد :
>> آشیبومی :محل استقرار و وضعیت پاها.
>> دوزوكوری: شكل بدن.
>> یوگامائه:گرفتن كمان.
>> اوچیئوكوشی:بالا بردن كمان.
>> هیكی واكه:كشیدن آغازین كمان.
>> كای:كشیدن كامل كمان.
>> هاناره: رها كردن تیر.
>> ذان شین: تعقیب پرتاب تیر و ایستایی ذهن و بدن تیرانداز.
دستور العمل ها و قوانین هشت مرحله ی پرتاب مذکور، خاص و ثابت است كه هنرجویان كیودو باید از آن رعایت و پیروی کنند. از اصولی ترین بخش های این هنر می توان به تمركز صحیح و قرار گرفتن در وضعیت مراقبه در هنگام تیراندازی اشاره کرد. شما به تمرینات و ممارست های ذهنی برای کسب ارامش كیودوكا و مراقبه در حین پرتاب تیر نیاز دارید كه هنرجویان پیش از انجام تمارین خود، آن را تقویت می کنند. استفاده از روشهای مراقبه به هنرجویان، كمك بسیاری میکند.
هنرجویان این رشته کیودو، کیودوکا نامیده میشونددر زمان های گذشته استفاده از روشهای طریقت باستانی ذن، كاربرد بسیاری در این راستا داشت و امروزه مخاطبان بسیاری پیدا کرده است. مكتب ذن در چین بوجود آمد و به ژاپن در قرن دوازدهم میلادی رسید و با پیشرفت های بسیاری رو به رو شد. حرکت بسیاری از سامورایی ها به سمت طریقت ذن باعث شد تا آداب و رسوم و هنر های ژاپنی بسیاری به این مكتب، گرایش پیدا کنند و فرهنگ ژاپن را متأثر کرد. ذن دارای جایگاه ارزشمند و مهمی در هنر های رزمی میباشد و امروزه حضور آن بسیار مشهود است. هنر كیودو صرفا به عنوان نوعی ورزش یا تفریح شناخته نمیشود، بلكه باعث تجلی روح و روان فرد میشود و بر زندگی و تفكرات یك كیودوكا تأثیر مستقیمی دارد.
تیرهای كیودو
طول كمان ژاپنی یا یومی به حدود دو متر می رسد یعنی طول آن از قامت یك هنرجوی كیودو یا یك كیودوكا، بیشتر است. در زمان های باستان، جنس یومی از خیزران یا بامبو، چوب و چرم بود. امروزه علاوه بر یومی های ساخته شده به همان سبك سنتی، یومی هایی هستند که ساخت آن ها از طریق مواد مصنوعی جدید میباشد و مورد كاربرد هنرجویان است.
Ya نام تیر یا خدنگ پرتاب شده از سوی یومی میباشد و جنس آن از خیزران یا بامبو است درحالیکه امروزه برای ساخت آن از مواد مصنوعی و... استفاده می كنند. در زمان های گذشته، پر عقاب یا قوش را در انتهای تیرها قرار می دادند اما امروزه سازندگان تیرها، از پر قو یا بوقلمون به منظور حفظ پرندگان در حال انقراض و حفاظت محیط زیست استفاده می كنند.
تیرهای استفاده شده در هنر كیودو، متشکل از دو دسته ی تیر نر یا هایا و تیر ماده یا ئوتویا می باشند. هایا نام تیرهاییست كه در جهت عقربه های ساعت، بافت تیر و پر آنرا می سازند ولی ئوتویا به تیرهایی اطلاق میشود که خلاف جهت عقربه های ساعت، بافت آنرا می سازند. كیودوكا یا تیرانداز، دو تیر را بسوی هدف در هر راند تیراندازی پرتاب می كند و نخستین پرتابش را با تیر هایا انجام می دهد.
هنرجویان كیودو برای تیر اندازی یك دستكش به دست راست خود می كنند كه یوگاكه نام داردهنرجویان كیودو یك دستكش به نام یوگاكه برای تیر اندازی بدست راستشان می كنند که جنس این دستکش از مواد گوناگون مانند پوست آهو می باشد. ماكیوارا نام سیبل یا هدفیست كه تیر بسوی آن پرتاب می شود و حصیری است. هنرجویان كیودو از مسافت بسیار نزدیك برای شروع تمرین به هدفشان تیر پرتاب می کنند و این مسافت را به تدریج زیاد می کنند. هنرجو با تیراندازی از مسافت نزدیك به هدف، می تواند تیر را با دقت، تمركز و ظرافت بیشتری پرتاب کند.
گردآوری: بخش ورزش سرپوش
- 10
- 4
