کوهنوردی
کوهنوردی که بالارفتن از کوه هم خوانده میشود، ورزش یا تلاش در جهت دستیابی به نقاط مرتفع یا قله در مناطق کوهستانی می باشد که عمدتاً برای لذت بردن از صعود انجام میگیرد. اگر چه این لغت برای صعود کوههای آسان نیز بکار برده میشود، ولی درست تر آن است که استفاده از کلمه کوهنوردی به شرایطی محدود شود که شرایط خاص زمین و هوا امکان بالقوه خطر را ایجاد کرده و برای ایمنی استفاده از تجربه الزامی میباشد.
برای یک شخص آموزش ندیده، کوهنوردی خطرناک خواهد بود. بدون در نظر داشتن طول صعود که میتواند از چند ساعت تا چند هفته به طول بیانجامد، کوهنوردی نسبت به کوهپیمایی نیازمند تلاش فیزیکی مشخصا بیشتری می باشد. کوهها معمولاً ترکیبی از یخ و سنگ و برف هستند که کوهنوردان باید از بین این موانع طبیعی راه خود را به بالا و برگشت پیدا کنند.
تاریخچه کوهنوردی
کوهنوردی که یک واژه اروپایی است که از قرن ۱۹ بوجود آمد. کوهنوردی از آن جایی شروع شد که افراد می خواستند که به قله کوهی دست پیدا کنند، به بالاترین نقطه ها بروند و یا به مکانی بروند که هیچ کس دیگری تابحال به آن جا نرفته است. به هر حال این ورزش به فعالیتی تبدیل شد که به سطوح و روش های گوناگون صخره، برف و یخ تقسیم شد. برای انجام هر سه به مهارت های متفاوتی، تجهیزات خاص، تجربه و توانایی های گوناگون نیاز است.
هدف از کوهنوردی
انجام کوهنوردی برای هر شخص اهداف متفاوتی دارد. اصلی ترین هدف ورزش کوهنوردی سلامت جسم و روح انسان می باشد. وجود اکسیژن زیاد و رها شدن از شهر پر از دود و آلودگی، تنفس اکسیژن خالص در ریه ها کمک بسیار زیادی به سلامت جسمی افراد می کند. زمانی که انسان هوای تمیز را به درون ریه ها میکشد سبب می شود خون در بدن پاک و تمیز شود. از دیگر اهداف کوهنوردی میتوان به لذت بردن از مناظر زیبا که هدیه خداوند میباشد اشاره کرد. کوهنوردی به ما می آموزد چطور کار جمعی را انجام بدهیم و همه برای یک هدف تلاش کنیم.
روشهای کوهنوردی
در انواع کوهنوردی تفریحی یا ورزشی شرط سنی وجود ندارد. در ضمن این رشته ورزشی سن بازنشستگی هم ندارد. هر کسی با هر توانایی میتواند بعنوان تفریح یا انجام کار حرفه ای به کوه برود. سه شکل اساسی کوهنوردی وجود دارد که به شرایط مسیر بستگی دارد. اولین اینها صخره نوردی یا rock- craft است که در بین کوه نوردان آماتور بسیار محبوب است. این شکل از کوهنوردی در بردارنده شیب های صخره ای و بهمن ها می باشد.
شکل دوم کوهنوردی، برف و یخ نوردی یا snow- craft است که اغلب برای کوه نوردان مجرب است. این نوع کوه نوردی بسیار خطرناک است زیرا در بردارنده مسیرهای همراه با یخچال های طبیعی است. وسایل مخصوص و آگاهی از شرایط برف و یخ بسیار مهم هستند. در آخر، کوه نوردی مختلط، مسیر های صخره ای و یخی دو نوع اول را با هم ترکیب می کند و آن را به مشکل ترین شکل کوهنوردی تبدیل می کند. مسیرهای خطرناکی که کوه نورد در این مسیر باید با آن روبرو شود، او را ملزم می سازد که آموزش و تجربه کافی داشته باشد.
توصیه های ایمنی در زمان کوهنوردی
لازم است توصیه های ایمنی زیر را در زمان کوهنوردی رعایت کنید:
- اصول کوهنوردی را از پایه فراگیرید و همیشه با راهنمایی و ارشاد یک مربی یا کوهنورد مبادرت کنید.
- وسایل و تجهیزات و البسه مناسب و استاندارد کوهنوردی که متکی به سالها تجربه عملی طراحی شده اند تهیه کنید و کاربرد صحیح و فنی آنها را فرا گیرید.
- هیچ گاه تنها اقدام به انجام کوهنوردی نکنید و همیشه بطور گروهی اقدام به کوهنوردی کنید کم تر کسی است که در زمان کوهنوردی به نحوی نیاز به کمک پیدا نکند.
- به خاطر داشته باشید کوهنوردی با پیاده روی و تپه نوردی تفاوت داشته و صرفا یک تفریح نیست بلکه یک ورزش کاملاً جدی و تکنیکی ولی توام با تفریح است.
ابزار کوهنوردی
برای صعود مؤثر به کوه ها به ابزارهای متفاوتی نیاز دارید. البته در هر صعود بسته به نوع صعود، منطقه مورد نظر، زمان و فصل اجرای برنامه امکان دارد ابزار و تجهیزات متفاوتی مورد استفاده قرار گیرد. بعضی از این وسایل کوهنوردی عبارت اند از: کفش مخصوص کوه، کاپشن گورتکس، کاپشن پلار، کوله پشتی، باتوم کوهنوردی، دستکش، کلاه مناسب فصل، بادگیر، جوراب کلفت، کیسه خواب، فلاسک چای، بطری آب و وسایل شخصی مثل قاشق، چنگال و چراغ قوه.
کوهنوردی بانوان
بانوان به علت داشتن عضلات و استخوان هایی خاص، باید اندکی بیشتر نسبت به مردان به پیاده روی و کوهنوردی اهمیت دهند چون میزان آب و چربی در بدن بانوان بطور طبیعی پانزده درصد بیش از آقایان می باشد. همینطور به علت بارداری و زایمان، مقدار چشمگیر از کلسیم بدن آن ها به جنین منتقل میشود که این موضوع زمینه ابتلای آن ها به مشکلات استخوانی را در کهنسالی فراهم می آورد.
بانوان باید بدانند ریشه بروز بعضی از بیماریها چاقی و کم تحرکی است و برای جلوگیری از این امر آن ها باید از سنین جوانی به ورزش هایی مانند کوهنوردی و پیاده روی روی آورند. جالب است بدانید که زمان کوهنوردی علاوه بر افزایش بازدهی قلب، مقدار خون در عضلات ۲۰ برابر فزونی می یابد که این کار باعث می شود چربی ها در سطح روده کوهنوردان جذب شده و از طریق حرارت و تعریق از بدن خارج شوند، این روال احتمال بروز بیماری هایی مانند فشار خون، چربی و نقرس را به حداقل می رساند.
فواید کوهنوردی
کوهنوردی فواید زیادی دارد که اینک به چند مورد اشاره می شود:
- تأثير کوهنوردی در باز شدن مویرگهای بدن:
مویرگهای بدن در شرایط عادی و در موقع استراحت به مقدار ۱۵% ظرفیت خودشان باز و فعال هستند ولی در زمان کوهنوردی مویرگها ۹۵% فعال میشوند، زیرا اکسیژن و غذای مورد نیاز بدن از طریق مویرگها به نقاط گوناگون بدن میرسد بنابراین با باز شدن و فعال تر شدن مویرگها، مواد غذایی و اکسیژن با سرعت بیشتر و کیفیت سودمندتر به مغز و عضلات و احشای داخلی بدن می رسد.
- فواید کوهنوردی برای جلوگیری از بیخوابی:
یکی از مشکلاتی که امروزه در جامعه ما وجود دارد، بیخوابی است. یکی دیگر از فواید کوهنوردی منظم این است که بیخوابی های شبانه را درمان می کند.
- تأثير کوهنوردی در زیاد شدن میزان خون در عضلات:
در هنگام کوهنوردی مقدار خون موجود در عضلات بدن ۲۰ برابر فزونی پیدا می کند و پرخون شدن عضلات سبب می شود که غذای بیشتری به عضلات برسد و عضلات قوی تر شوند.
- تأثير کوهنوردی در از بین رفتن چربی بدن:
در موقع فعالیت ورزشی و به ویژه در کوهنوردی، کالری مورد نیاز بدن به ۳ برابر فزونی پیدا می کند. بدن برای تامین کالری مورد نیاز خود به اجبار چربی های ذخیره شده را می سوزاند و به مصرف می رساند، از طرفی در موقع فعالیت ورزشی، انسان شدیداً عرق می کند و اندکی از چربی های زیر پوست در اثر عرق کردن، شسته و دفع می شوند.
- افزایش تراکم و چگالی بافت استخوانی از دیگر مزایای کوهنوردی:
انجام مرتب کوهنوردی به شما کمک میکند تا تراکم استخوانی تان افزایش یافته و همینطور باعث تقویت و افزایش قدرت تحمل استخوان های بدن میشود. کوهنوردی نیاز شما به ویتامین D را نیز تامین می کند.
- تأثير کوهنوردی در جلوگیری از بیماریهای دیابت:
کوهنوردی یک روش عالی برای کنترل مقدار انسولین مورد نیاز یک شخص دیابتی میباشد. درهنگام کوه نوردی، متابولیسم (سوخت و ساز) مواد شناور در خون مثل قند، کلسترول، پروتئین ها و اسید اوریک به بهترین وجه صورت ميگیرد و در نتیجه سوخت و ساز کامل خون از ابتلا به بیماری قند نیز جلوگیری می کند.
معایب و مضرات کوهنوردی
در این قسمت از مطلب قصد داریم که به چند مورد از معایب کوهنوردی اشاره کنیم:
> سرمای شدید و کاهش رطوبت:
کوهنوردی در اواخر پاییز و در فصل زمستان امکان دارد که شما را به بیماری سرما خوردگی مبتلا کند. همینطور افزایش ارتفاع سبب کاهش رطوبت و سرد شدن هوا خواهد شد.
> کمر درد:
از دیگر معایب کوهنوردی میتوان به کمر درد اشاره کرد. امکان دارد که شما در زمان کوه نوردی کوله پشتی های سنگینی را حمل کنید. در اینصورت طبیعی است که به کمر دردهای شدید دچار شوید.
> حیوانات وحشی:
حجوم حیوانات وحشی هم یکی از بزرگترین معایب کوهنوردی به حساب می آید.
گردآوری: بخش ورزش سرپوش
- 10
- 3