مدیریت هـاروی وایرما با کمترین تلفات

«هزار خانه تخریب کامل و ۱۷ هزار ساختمان نیمه ویران شدند، بیش از ۶ میلیون خانوار با قطع برق در خاموشی به سر می‌برند و ۲۵ پل ارتباطی بین شهرها ویران شده‌اند. خسارت پیش‌بینی شده ۲۶۰ میلیارد دلار امریکا برآورد شده است».

این اعداد و ارقام بخشی از آن چیزی است که طوفان‌های «هاروی» و «ایرما» پس از عبور از امریکا بر سر زندگی مردم آورده‌اند. با نگاهی سطحی به این آمار نخستین سؤالی که در ذهن خواننده ایجاد می‌شود میزان تلفاتی است که این ویرانی‌ها برای کشور به وجود آورده است.

آماری که در شرایط آب و هوایی مشابه و حتی سبک‌تر در آفریقا ۲۵ بار هولناک‌تر و ویرانگرتر از امریکا بود.براساس آخرین گزارش‌ها، طوفان «هاروی» که با وزش بادهای شدید و باران‌های سیل آسا، بیشترین خسارت‌ها را به ایالت «تگزاس» و شهر پرجمعیت «هوستون» وارد کرد، دست کم ۶۹ کشته بر جای گذاشت و ۳۰ هزار نفر نیز نجات یافتند.

فاجعه به بار آمده از این طوفان غیرقابل باور بود اما در حالی که هنوز مردم و مسئولان ارشد امریکایی در حال برنامه‌ریزی برای بازسازی ویرانی‌های ناشی از هاروی بودند، هشدار طوفان سهمگین تری با نام «ایرما»، «هاروی» را به سایه برد و نگاه‌ها را متمرکز بر نجات از بحران تازه کرد.

«ایرما» با قدرت فزاینده با عبور از جزایر کاراییب، کوبا و مکزیک دست‌کم ۲۷ کشته و ویرانگری گسترده‌ای داشت. این طوفان که با قدرت تقویت شده‌اش به سمت ایالت «فلوریدا» در حرکت بود با توجه به کندی حرکت طوفان و وسعت و قدرت باد، هول انگیزترین حادثه طبیعی را برای این ایالت رقم زد اما با وجود خسارت وسیع وارد شده به شهرها، در این طوفان نیز تنها ۲۲ کشته به ثبت رسید. آماری که با آن همه خرابی بسیار اندک به نظر می‌رسد.

طوفان‌ها چگونه به وجود می‌آیند؟

طوفان‌های مشابه «هاروی» و «ایرما» که به‌عنوان توفندهای فصلی اقیانوس اطلس شناخته می‌شوند هر سال ۶ ماه در مسیری مشخص به حرکت درمی آیند و طوفان‌ها در سپتامبر شدت پیدا می‌کنند. اما آنچه امسال در تگزاس و فلوریدا اتفاق افتاد تفاوتی اساسی با سال‌های گذشته داشت. به گفته دانشمندان افزایش قدرت طوفان‌های اقیانوسی به دو عامل یعنی مدت زمان عبور طوفان از اقیانوس و الگوی آب و هوایی بستگی دارد که این طوفان‌ها با آن همراه می‌شوند. همچنین زمانی که در پی این تغییرات جوی، یک تا ۲ درجه سلسیوس دمای آب دریا بالاتر از دمای اقیانوس اطلس می‌شود توفندها با قدرت بیشتری به مسیرشان ادامه می‌دهند. گرم شدن زمین با افزایش جمعیت و سوخت‌های گلخانه‌ای نیز در بروز این شرایط مؤثر است.

پیش‌بینی بموقع حوادث طبیعی

به گفته دانشمندان با توجه به عوامل بروز این نوع پدیده‌های طبیعی، وقوع طوفان‌های شدیدی مانند «هاروی» و «ایرما» و بارش‌های بی‌سابقه و سیل آسای آنها با مطالعات علمی قابل پیش‌بینی هستند. اما آنچه این طوفان‌های سهمگین و تاریخی امریکا را با حداقل تلفات روبه‌رو کرده است، تنها افزایش مهارت و توانایی در پیش‌بینی و مسیریابی طوفان‌ها با استفاده از سیستم‌های پیشرفته و به روز است.

در دو حادثه اخیر در تگزاس و فلوریدا، سازمان‌های هواشناسی از حدود ۱۰ روز پیش از وقوع دو طوفان «هاروی» و «ایرما» بررسی‌های تخصصی را آغاز کردند و با اندازه‌گیری دقیق میزان قدرت این طوفان‌ها، مردم و امدادگران فرصت کافی برای تخلیه شهرها و کاهش تلفات انسانی را به دست آوردند. به گفته دانشمندان پیش‌بینی بموقع طوفان گرچه باعث کاهش خسارات مالی و اقتصادی نمی‌شود اما تا حد زیادی می‌تواند کشتار انسانی را با کاهش چشمگیری روبه‌رو کند.

براساس برآوردها این دو طوفان خسارتی بالغ بر ۲۶۰ میلیارد دلار به اقتصاد امریکا تحمیل کرده‌اند. این رقم در کنار آمار بالای افراد بیکار، آوارگان و تأمین هزینه‌های غذایی و درمانی و بهداشتی آوارگان بسیار چشمگیر بوده است اما دست‌کم ۱۰۰ کشته در مجموع هر دو طوفان با توجه به آمار جمعیت می‌تواند نقطه قوتی برای دانشمندان هواشناسی بشمار بیاید.

برنامه‌ریزی منسجم

یکی از نکاتی که در دو بحران آب و هوایی اخیر امریکا نباید نادیده گرفته شود، زمانبندی مناسب برای تخلیه شهرها است. به طور مثال بررسی درباره طوفان ایرما و مسیریابی آن از ۲۶ آگوست آغاز شد. حدود ۱۰ روز بعد ۷ هزار سرباز برای مقابله با خسارات و تلفات وارد شهرهای این ایالت شدند. مدارس و ادارات تعطیل رسمی شد و ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر با اعلام دستور تخلیه شهرهای فلوریدا، در جاده‌ها به حرکت درآمدند. به گفته رسانه‌ها این زمانبندی سبب شد تنها ۱۰ هزار نفر از یکی از پرجمعیت‌ترین ایالت‌های امریکا در زمان طوفان در خانه‌هایشان باشند. اما این دسته از خانوارها نیز با استفاده از تجهیزات، خود به ایمن‌سازی موقت ساختمان‌ها پرداختند و در چهاردیواری خود پناه گرفتند و با آمادگی و ایمنی کامل با طوفان روبه‌رو شدند.

بنابراین گرچه امریکا در دو هفته‌ای که گذشت با خسارت‌های شدید و قابل جبران مالی روبه‌رو بود اما پیش‌بینی بموقع طوفان و برنامه منسجم برای مدیریت ساکنان که باعث به حداقل رسیدن تلفات جانی شد، نمره قابل قبولی را به کارنامه مسئولان مدیریت بحران این کشور وارد کرد.