تاج سلطنت بر دنیای اینترنت به کدام خواهد رسید

در دو سال گذشته و به‌خصوص از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور فعلی آمریکا جنگ تجاری آمریکا و چین یکی از مهم‌ترین نقاط بحرانی در روابط دو قدرت اول اقتصادی دنیا بوده است. به گزارش خبرگزاری فارس، این جنگ تجاری که انگیزه اصلی آن رفع ناترازی تجاری موجود در روابط بین آمریکا و چین است، تاکنون به وضع چندین دوره تعرفه‌های تنبیهی روی کالاهای صادراتی چین به ارزش صدها میلیارد دلار از سوی واشنگتن انجامیده است.

اگرچه پکن و واشنگتن به دنبال حل اختلافات خود پشت میز مذاکره هستند و امیدوارند تا پایان ماه مارس و دیدار روسای جمهور دو کشور به یک توافق جامع در مورد مسائل تجاری دست پیدا کنند، اما این جنگ روی پنهان دیگری دارد که چشم‌انداز هرگونه توافق در آن بسیار دور از دسترس است. نبردی که مساله اصلی آن نه به‌دست آوردن تراز تجاری بالاتر بلکه حاکمیت بر دنیای فناوری اطلاعات در قرن بیست و یکم است.

همه چیز به شبکه‌های موبایلی ختم می‌شود

نیمی از جمعیت روی زمین یعنی سه و نیم میلیارد نفر گوشی‌های هوشمند دارند و از این طریق به اینترنت دسترسی دارند و پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده دسترسی از این طریق جایگزین تمام روش‌های دسترسی به فضای مجازی شود. هم اکنون پیشرفته‌ترین استاندارد موجود برای دسترسی به اینترنت از طریق شبکه‌های تلفن همراه، استاندارد ۴G است. این استاندارد که ۱۰ سال پیش جایگزین استاندارد ۳G شد، امکان دسترسی کاربران را به اینترنت و فضای مجازی با سرعت یک گیگابیت بر ثانیه امکان‌پذیر می‌کند. حالا و در آستانه ۱۰ سالگی استاندارد ۴G دنیای فناوری در حال تجربه جهشی جدید در حوزه دسترسی به فناوری‌های جدید اطلاعاتی و ارتباطی است.

به زودی استاندارد۵G جایگزین استانداردهای قبلی برای تبادل داده و اطلاعات در فضای مجازی خواهد.  این استاندارد جدید به لطف فناوری‌های جدیدی که با خود به ارمغان خواهد آورد، سرعت تبادل اطلاعات را تا ۲۰ گیگا بیت بر ثانیه ارتقا خواهد داد. همچنین، انتقال اطلاعات در فناوری جدید بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ برابر سریع‌تر خواهد شد. هم‌اکنون شرکت‌های فراوانی در دنیا در حال کار روی استاندارد۵G برای دسترسی به شبکه اینترنت هستند. قرار است برای اولین بار در المپیک ۲۰۲۰ توکیو کاربران به‌صورت رسمی امکان کار با این فناوری جدید را پیدا کنند.

همچنین اتحادیه اروپا نیز به دنبال این است که شهرهای بزرگ خود همچون پاریس ولندن را به این استاندارد جدید مجهز کند. اگرچه بخشی از کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین ممکن است از این قافله کمی عقب‌تر باشند، اما در نهایت استاندارد ۵G تبدیل به تکنولوژی غالب در شبکه‌های تلفن همراه خواهد شد. در ایران نیز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از برپا شدن زیرساخت‌های لازم برای استفاده از این فناوری جهت دسترسی به اینترنت در سال آینده خبر داده است.

جهش بزرگ در انتقال اطلاعات

این جهش بزرگ در فناوری به لطف استفاده از طول موج‌های کوتاه‌تر حاصل شده است. در استاندارد ۴G به‌طور معمول از امواجی در محدوده ۳۰۰ مگاهرتز تا ۶ گیگاهرتز استفاده می‌شود.  با استفاده از طول موج‌های کوچک‌تر امکان انتقال حجم بیشتری از اطلاعات در واحد زمان فراهم می‌شود.

در فناوری ۵G و در یک جهش بلند از امواجی در محدوده ۳۰ تا ۳۰۰ گیگا هرتز موسوم به امواج میلی‌متری استفاده خواهد شد. استفاده از این امواج می‌تواند در طول موج میلی‌متری قدرت حمل واحدهای بیشتری در قالب بیت را فراهم آورند. از سوی دیگر با استفاده از این فناوری زمان تاخیر در ارتباطات نقطه متصل‌شونده به شبکه و شبکه تلفن همراه به طرز قابل توجهی کاهش خواهد یافت.

هم اکنون زمان تاخیر در ارسال اطلاعات نزدیک به ۴۰ میلی‌ثانیه است که در استاندارد جدید به زیر یک میلی‌ثانیه کاهش می‌یابد. این فناوری در شبکه‌های جدید زمانی به کار می‌آید که میلیون‌ها نقطه متحرک همچون خودروها در حال اتصال به اینترنت باشند. همچنین فناوری۵G ظرفیت شبکه‌های تلفن همراه برای اتصال تجهیزات مختلف را به شدت بالا خواهد برد. البته استفاده از استاندارد جدید محدودیت‌های خود را نیز به همراه دارد. به‌عنوان مثال امواج موج میلی‌متری به راحتی توسط گازها جذب خواهند شد. از این رو برای پوشش یک محوطه بزرگ شهری نیاز به تعداد بسیار بیشتری آنتن خواهد بود و هزینه خرید و برپایی تجهیزات به شدت بالا خواهد رفت.

چرا اینترنت ۵G؟

ممکن است این سوال برای خواننده‌ای به وجود آید که اساسا ارتقای سرعت اینترنت چه نفعی برای کاربر عادی خواهد داشت. واقعیت این است که برای استفاده‌های فعلی هیچ نیازی به سرعت بالاتر نخواهد بود. سرعت فعلی به شما اجازه تماشای برنامه با کیفیت۴K را به راحتی می‌دهد و شاید تنها مشکلی که با آن برخورد کنید، پهنای باند مورد نیاز خواهد بود. با این حال در طول سال‌های گذشته به بازار آمدن ابزارهای جدید به خصوص در حوزه اینترنت اشیا (Internet of things) در حال متحول کردن چشم‌انداز سرعت اینترنت است. در دوران جدید ممکن است در هر خانه صدها نقطه اتصال به اینترنت وجود داشته باشد که اطلاعات آنها در حال تبادل با شبکه است.

در آینده نزدیک یخچال، تلویزیون، اجاق گاز و حتی لامپ‌های یک خانه به اینترنت متصل خواهند بود و امکان کنترل بهتر مصرفانرژی را به صاحبان خود خواهد داد. همچنین لباس‌های ما با مانیتور دائم اطلاعات مرتبط با تپش قلب و فشار خون‌مان به ما این امکان را خواهد داد تا کوچک‌ترین مشکلی در سلامت خود را متوجه شویم. خودروهای خودران به‌راحتی ما را در جاده‌ها جابه‌جا می‌کنند و امکان نظارت بر عملکرد آنها از طریق شبکه‌های اینترنی پرسرعت موبایلی فراهم خواهد شد. در کنار همه اینها این حجم از اطلاعات نیاز به سرعت بالاتر برای پردازش اطلاعات خواهد داشت که تمام آنها باز هم بستگی به سرعت اینترنت خواهد داشت. در حقیقت بدون سرعت بیشتر هیچ چشم‌اندازی برای توسعه فناوری‌های فوق وجود نخواهد داشت.

۱۲ هزار میلیارد دلار برای توسعه نسل آینده اینترنت

خب شاید تمام این دلایل به خوبی روشن کرده باشد که حاکم دنیای اطلاعات در قرن بیست و یکم حاکمیتی است که بتواند انحصار این فناوری جدید را برای خود حفظ کند. نکته‌ای که این رقابت را حیاتی‌تر کرده است، نقطه عطف فناوری فوق درخصوص ساخت تجهیزات جدید برای شبکه‌های مخابراتی است. حرکت به سمت استفاده از طول موج میلی‌متری نیاز به طراحی مجدد بسیاری از تجهیزات جدید مخابراتی دارد. برای استفاده از طول موج مورد استفاده در فناوری۵G شما نیاز به آنتن‌هایی بسیار کوچک‌تر و همچنین پردازنده‌هایی با سرعت بیشتر دارید. هیچ ‌کس انتظار ندارد برای استفاده از یک لباس هوشمند مجبور شود، آنتنی به اندازه یک موبایل را با خود همراه کند.

این به معنای صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، طراحی تجهیزات و صد البته حق امتیازهای بسیار ارزشمند درخصوص ساخت و تولید تجهیزات مخابراتی است. میزان سرمایه‌گذاری لازم برای طراحی و ساخت این تجهیزات نزدیک به ۱۲ هزار میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. این رقم با وجود اینکه هر مدیر دولتی را به وحشت می‌اندازد، کاملا قابل بازگشت است. کافی است ۱۰ سال دیگر تکنولوژی۵G جای خود را به نسل بعدی بدهد که مجبور است در همین طول موج کار کند. دونالد ترامپ در دو توییت پشت سر هم در فوریه سال ۲۰۱۹ بر این نکته تاکید کرده کرده بود که سرمایه‌گذاری بر فناوری۵G و ۶G و سرعت بالاتر به معنای پول بیشتر برای آمریکا است. حالا سوال اینجاست که آمریکا رقیب جدی در این حوزه دارد؟ پاسخ یک کلمه است، بله.

آمریکا به دنبال زمین‌گیر کردن چینی‌ها است

چین هم اکنون بیشترین کاربران را که از طریق تلفن همراه به اینترنت وصل می‌شوند، در اختیار دارد. غول‌های فناوری اطلاعاتچینی همچون «اکستنت» و «علی بابا» در حال فتح بازارهای جدید در آمریکا و آسیا هستند. در کنار فعالیت‌های گسترده شرکت‌های فناوری، دولت چین نیز با حمایت شرکت‌های شبه دولتی در حال پیش بردن برنامه خود در سطح جهانی است. مهم‌ترین برنامه چین در این حوزه نیز برنامه «کمربند و جاده» است. در حالی که شرکت‌هایی همچون گوگل تلاش می‌کنند تا انحصار خطوط فیبر نوری در دنیا را به دست بیاورند، چین نیز تلاش می‌کند در قالب برنامه جهانی خود شاهراه‌های جدیدی برای انتقال اطلاعات از طریق خطوط فیبرنوری برپا کند که این امر امکان کنترل اینترنت را برای آمریکایی‌ها سخت خواهد کرد.

شرکت‌هایی مانند هوآوی و ZTE در حال طراحی تجهیزات جدید شبکه برای شبکه‌های ۵G هستند. این مساله‌ای است که به هیچ عنوان برای آمریکایی‌ها خوشایند نخواهد بود. طبق اسناد ادوارد اسنودن تجهیزات شبکه‌های آمریکایی همچون «سیسکو» یکی از مهم‌ترین راهکارهای آژانس امنیت ملی آمریکا برای جاسوسی از شبکه‌های مجازی است. به همین دلیل نیز برخی از کشورهای دنیا همچون برزیل درصدد برآمدند تا از تجهیزات داخلی در شبکه‌ها و زیر‌ساخت‌های حساس خود استفاده کنند. آمریکایی‌ها تلاش کرده‌اند با اتهامات گوناکون شرکت‌های چینی فعال در این حوزه را زمین‌گیر کنند.

از جمله این اقدامات متهم کردن مقامات شرکت‌های چینی به بهانه دور زدن تحریم‌ها است. دستگیری مدیر مالی هوآوی که اتفاقا دختر بنیانگذار این شرکت است، در راستای همین سیاست فشار به چینی‌هاست. از سوی دیگر آمریکا تلاش می‌کند با فشار بر متحدان خود استفاده از فناوری چینی در توسعه شبکه‌های موبایلی جدید را محدود کند. شرکت‌های چینی تاکنون مدارا با آمریکایی‌ها را به دلیل نیاز به فناوری ریزپردازنده‌ها در دستور کار خود قرار داده‌اند، اما به نظر می‌رسد اتفاقات روی داده پیرامون شرکت هوآوی تقابل در این حوزه را وارد فاز جدید کرده است. تقابلی که به‌طور حتم فاتح آن سلطان بلامنازع فضای مجازی خواهد بود.