معاون وزیر ارتباطات و رئیس رگولاتوری: پارازیت‌ها در شهرهای بزرگ به آستانه غیر مجاز نرسیده است

چندسالی است که بحث پارازیت‌ها به یکی از نگرانی‌های شهروندان و مسئولان تبدیل شده است در همین راستا از سال ۹۴ دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در شهرهای بزرگ و در نقاط پرخطر مانند بیمارستان‌ها، مدارس و مکان‌های پر رفت و آمد و... نصب شده است. در پی وجود نگرانی‌های شهروندان، روزنامه ایران به سراغ حسین فلاح جوشقانی معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان رگولاتوری رفت.

فلاح در این گفت‌و‌گو اعلام کرد: «نتایج دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی نصب شده در شهرهای بزرگ نشان می‌دهد که پارازیت به آستانه غیرمجاز نرسیده است». اگر تمایل به دانستن نکات بیشتری در خصوص نحوه اندازه‌گیری این تشعشعات و راستی‌آزمایی آن دارید با این گفت‌و‌گو همراه شوید.

اکنون در چه شهرهایی دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی نصب شده است؟

از ۴ سال پیش نصب دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی در شهرها آغاز شده است و اولین شهری هم که این دستگاه‌ها در آن به‌صورت پایلوت نصب شد، تهران بود. اکنون نیز در شهرهای قم، تبریز، مشهد، اصفهان، اهواز، بندرعباس و شیراز این دستگاه‌ها نصب شده است. چون معمولاً در شهرهای بزرگ با چگالی بالایی از تشعشعات رادیویی روبه‌رو هستیم بنابراین این دستگاه‌ها در شهرهای بزرگ نصب می‌شود.

با دستگاه‌های نصب شده چگونه تشعشعات رادیویی اندازه‌گیری می‌شود؟

در یک روش رگولاتوری با توجه به تجهیزات اندازه‌گیری که در اختیار دارد، هر سه ماه یکبار در تمام سطح شهر تشعشعات رادیویی را اندازه‌گیری می‌کند. در روش دیگر اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی مانند تهران و شیراز به‌صورت آنلاین انجام می‌شود. این دستگاه‌ها به‌صورت خودکار تشعشعات رادیویی را بر اساس استاندارد و شاخص‌های جهانی اندازه‌گیری کرده و اطلاعات به‌صورت آنلاین روی مانیتورها در اداره کل سازمان رگولاتوری به نمایش درمی‌آید. به عبارتی این دستگاه‌ها امواج رادیویی را دریافت کرده و میزان انرژی آن را اندازه‌گیری می‌کنند. این اطلاعات ابتدا به سازمان انرژی اتمی گزارش می‌شود و آنها تشخیص می‌دهند که تشعشعات رادیویی در شهرها مطابق استاندارد جهانی است یا خیر، سپس این اطلاعات در سایت منتشر شده و در اختیار استانداری‌ شهرها قرار می‌گیرد.

این دستگاه‌ها در چه نقاطی از شهر نصب شده‌اند؟

این دستگاه‌ها معمولاً در نقاطی نصب می‌شوند که میزان ریسک تشعشعات رادیویی ساطع شده از دستگاه‌های رادیویی زیاد باشد. بنابراین این دستگاه‌ها در بیمارستان‌ها، مدارس، مهد کودک‌ها و افراد در معرض خطر و مکان‌های شلوغ مانند بازار تهران و... نصب شده است. در تهران در ۷۰ نقطه و در شیراز در ۲۰ نقطه از این مکان‌ها، دستگاه‌ها نصب شده است ولی باید در شهرهای بزرگ مانند تهران در نقاط بیشتری دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی نصب شود ولی از آنجایی که این دستگاه‌ها خارجی است بنابراین پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارتخانه در حال بومی‌سازی این دستگاه است و ۹۵ درصد پیشرفت نیز حاصل شده. این پژوهشگاه در حال رفع نواقص نهایی است. بعد از تولید انبوه این کالای ایرانی آنها را در نقاط بیشتری از شهرها نصب خواهیم کرد.

آیا دستگاه‌های نصب شده در این شهرها بیشتر تشعشعات رادیویی ناشی از دکل‌های تلفن همراه را اندازه‌گیری می‌کند یا پارازیت‌هایی که روی ماهواره‌ها نیز اعمال می‌شود را شامل می‌شود؟

 تفکیکی برای اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی وجود ندارد و پارازیت‌ها نیز امواج رادیویی هستند. در حقیقت این دستگاه‌ها تمام امواج رادیویی را با هم اندازه‌گیری می‌کند. استاندارد جهانی برای وجود میزان تشعشعات رادیویی در منطقه یک دهم است و در اندازه گیری‌هایی که رگولاتوری انجام داده و ثبت شده است، تشعشعات رادیویی در شهرهای بزرگی که دستگاها نصب شده است، کمتر از یک دهم مجاز بوده و به آستانه غیرمجاز نرسیده است. حتی رگولاتوری برای اپراتورها، آستانه داخلی نیز تعیین کرده است به صورتی که اگر امواج رادیویی دکل‌های اپراتور‌ها نزدیک به یک دهم برسد سریع به آنها اخطار می‌دهد تا تمهیداتی را بیندیشند. تاکنون نیز چندین مورد مشاهده و سریع برطرف شده است.

در شهر شیراز چه زمانی دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی نصب شد؟

اواخر سال ۹۵ در شیراز ۲۰ دستگاه‌ اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی شهر نصب شد. البته درباره نگرانی‌های مردم شیراز درخصوص وجود تشعشعات رادیویی غیرمجاز در این شهر باید گفت مشاهدات ما نشان می‌دهد تشعشعات بیش از حد مجاز در شیراز وجود نداشته و ندارد و اخبار نادرستی که در شهر منتشر می‌شود به این نگرانی‌ها دامن می‌زند. اکنون اطلاعات تشعشعات رادیویی در این شهر به‌صورت آنلاین به دست ما می‌رسد و ما طبق اندازه‌گیری‌هایی که انجام داده‌ایم و راستی آزمایی که انجام شده است، امواج بیش از حد مجاز و غیرمجاز در این شهر مشاهده نشده است.

علی اکبری نماینده شیراز در گفت‌و‌گو با یکی از رسانه‌ها اعلام کرده است به قدری در شهر شیراز پارازیت و امواج رادیویی زیاد است که روی تلویزیون ایران هم تأثیر منفی گذاشته و مردم نمی‌توانند براحتی از تلویزیون ایران استفاده کنند؟

مشاهدات رگولاتوری از نتایج به‌دست آمده از دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی نشان می‌دهد  امواج غیرمجاز در این شهر وجود ندارد. از سوی دیگر تا آنجا که به رگولاتوری گزارش شده است فرستنده‌های تلویزیونی این شهر هم مشکلی ندارند و امواج رادیویی آنها نیز در حد مجاز و استاندارد است. تنها به یک دلیل می‌تواند اتفاقی که نماینده شیراز می‌گوید صحت داشته باشد و آن زمانی است که شهروندان، تلویزیون ایران را از طریق ماهواره دریافت و تماشا کنند.

حمیده زرآبادی نماینده قزوین نیز به یکی از رسانه‌ها گفته است که چون وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اپراتورهای تلفن همراه دارای منافع مشترکی است، بنابراین اطلاعات صحیح را روی خروجی نمایشگر‌ها قرار نخواهد داد، نظرتان در این باره چیست؟

نمی دانم ایشان بر چه مبنایی این حرف را زده است، چون همان‌طور که گفتم راستی آزمایی درباره نتیجه اطلاعات دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی در دست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست، بلکه در دست سازمان انرژی اتمی است. این سازمان که به‌عنوان مرجع قانونی تشخیص محسوب می‌شود، اگر نتایج بدرستی اعلام نشود اغماض نمی‌کند.

زهرا نژادبهرام عضو شورای شهر تهران نیز به یکی از رسانه‌ها گفته است که رگولاتوری برای نصب نمایشگر‌ها و دستگاه‌های تشعشعات رادیویی از «شرکت ارتباطات شهر» در تهران مجوز دریافت نکرده است؟

رگولاتوری هنوز نمایشگرها را راه‌اندازی نکرده است که بخواهیم از شرکت ارتباطات شهر مجوز نصب دریافت کنیم. قطعاً بعد از فراهم کردن مقدمات همان‌طور که پیش از این درباره نصب دکل‌ها و دیگر تجهیزات از شرکت ارتباطات شهر مجوز دریافت کرده است، درباره نصب نمایشگرها نیز به هر گونه مجوزی نیاز باشد، اقدام خواهد کرد. اما درباره نصب دستگاه‌های اندازه‌گیری تشعشعات رادیویی باید بگویم این دستگاه بسیار کوچک و در اندازه یک مکعب ۲۰سانتی متری است و نیاز به نصب دکل و تجهیزات غول پیکر و غیره ندارد که بخواهیم مجوز نصب اخذ کنیم. این دستگاه کوچک از آنجایی که در نقاط ریسک پذیر مانند داخل بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی مانند مدارس و... نصب می‌شود رگولاتوری با هماهنگی مسئولان وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و... آنها را نصب می‌کند.

 از آنجایی که وزیر هم بارها اعلام کرده‌اند که بحث «سلامت مردم در برابر تشعشعات رادیویی» برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اهمیت زیادی دارد، آیا فکر می‌کنید با راه‌اندازی نمایشگرها برای نشان دادن میزان تشعشعات رادیویی حرف و حدیث‌ها درباره مجاز بودن و غیرمجاز بودن میزان تشعشعات رادیویی پایان یابد؟

مردم نباید نگران باشند، چرا که ما نیز به‌عنوان یک شهروند، غیرمجاز بودن تشعشعات رادیویی برایمان اهمیت دارد. خانواده‌های ما نیز در این شهر زندگی می‌کنند، بنابراین به جد پیگیر هستیم. اگر اپراتور‌ها دستگاه‌های غیراستاندارد در سطح شهرهای کشور نصب کنند، اولین کسی که با آنها برخورد خواهد کرد، وزارت ارتباطات است. از سوی دیگر باید دیگر دستگاه‌ها مانند وزارت بهداشت مطالعات خود را بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی به مردم توضیح دهند و بدرستی اطلاع‌رسانی کنند تا آنها نگران نشوند.

از سوی دیگر نباید این موضوع‌ها نیز با هم خلط شود که بحث‌های توسعه‌ای در کشور تحت‌الشعاع قرار بگیرد. بالاخره سرویس‌های زیادی وجود دارد که باید از طریق امواج رادیویی به مردم ارائه شود به همین خاطر هم در تمام دنیا برای آن استاندارد و شاخص‌هایی تعریف شده است. رگولاتوری بر اساس استاندارد‌ها بر تشعشعات رادیویی نظارت می‌کند، چرا که به همان میزان که سلامتی مردم برای ما مهم است باید در کنار آن به مردم نیز خدمات ارائه دهیم.

حسین فلاح: از ۴ سال پیش نصب دستگاه های اندازه گیری تشعشعات رادیویی در شهرها آغاز شده است و اولین شهری که این دستگاه ها در آن به صورت پایلوت نصب شد، تهران بود. اکنون نیز در شهرهای قم، تبریز ، مشهد، اصفهان، اهواز، بندرعباس و شیراز این دستگاه ها نصب شده است. چون معمولا در شهرهای بزرگ با چگالی بالایی از تشعشات رادیویی روبرو  هستیم

سوسن صادقی