روزنامه توسعه ایرانی نوشت: همزمان با وعده راه‌اندازی ریال آفشور یا ریال برون‌مرزی، عراق معامله با ارزهای خارجی از جمله ریال را ممنوع اعلام کرد. اقدامی که از نظر فعالان اقتصادی، دو کشور را متضرر میکند و شبیه سیاست‌های بانک مرکزی ایران است.
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق با اعلام ممنوعیت مبادلات با ارزهای خارجی در عراق از یکم ژانویه، اظهار داشت: عراق ۵ کشور را به‌عنوان مقصد نقل و انتقال پول ممنوع کرد که ایران نیز یکی این کشورها است. به گزارش تسنیم، جهانبخش سنجابی در این مورد افزود: صرافی‌ها یا شبکه بانکی عراق اگر به این ۵ کشور پول انتقال دهند، دیگر ارز به آنها اختصاص داده نمی‌شود و در نتیجه صرافی‌ها و شعب بانکی برای انتقال پول به ایران باید آن را از بازار آزاد تهیه کنند که اختلاف نرخ آنها حدود ۲۰ درصد است.
او یادآور شد که قیمت ارز رسمی دلار یک‌هزار و ۳۲۰ دینار است اما در بازار آزاد هر دلار، حدود یک‌هزار و ۶۵۰ دینار به فروش می‌رسد.
تجارت ایران و عراق تهدید می‌شود
دبیرکل اتاق بازرگانی ایران و عراق تاکید کرد: بر این اساس هزینه واردات برای واردکنندگان عراقی ۲۰ درصد بیشتر خواهد بود و صادرکنندگان ایرانی نیز با فروش کالای خود به دینار، ۲۰ درصد از ارزش محموله صادراتی آنها کاسته می‌شود که تهدیدی پیشِ‌روی تجارت دو کشور است. سنجابی ادامه داد: اما باید توجه داشت که در هیچ کشوری اقدامات صفر و صدی وجود ندارد و به‌نظر می‌رسد که ارز در بازار آزاد وجود داشته باشد اما نرخ آن بالاتر و تفاوت با آن با ارز رسمی این کشور بیشتر خواهد شد، در نتیجه مزیت‌های رقابتی ما در این کشور کاسته می‌شود.
او در پاسخ به اینکه افزایش نرخ ارز در بازار آزاد عراق قیمت کالاها را در این کشور افزایش خواهد داد و اثرات تورمی دارد، ضمن تایید این موضوع گفت: با این سیاست مصرف‌کننده عراقی بیشتر از ما متضرر خواهد شد. اما باید پرسید آیا چنین سیاستی شبیه اقدامات دولت برای دلارزدایی و معامله با ارزهای داخلی کشورها و ریال نیست؟ اگر چنین سیاستی دو کشور را متضرر میکند پس چرا به انجام آن اصرار داریم؟
ریال آفشور تا چندماه آینده عملیاتی می‌شود
معاون روابط بین‌الملل بانک مرکزی خبر داد: سازوکار ریال آفشور یا ریال برون‌مرزی به فعالان اقتصادی کمک میکند تا مناسبات تجاری خود را با هر کشوری که این سازکار برای آن عملیاتی بشود با ریال انجام دهند.
به گزارش تسنیم، محسن کریمی درباره اجرایی شدن آن گفت: در مورد افغانستان و عراق به دلیل روابط اجتماعی گسترده و امکان واردات ریالی خدمات از آنها و در مورد کشور روسیه به دلیل نهایی سازی توافق پیمان پولی دو جانبه در سفر اخیر رییس‌کل بانک مرکزی به روسیه قابلیت اجرا خواهد یافت. او با اشاره به اینکه ریال آفشور مبادلات تجاری را برای تجار تسهیل میکند، بیان کرد: در این طرح صادر کننده و واردکننده کالای خود را با ریال مبادله میکنند و در بازگشت ارز صادراتی مشکلی نخواهند داشت.
حکیمی در پایان تصریح کرد: همه‌ی تجارت ما با افغانستان و عراق به سمت صادرات ریالی نمی‌رود بلکه به میزانی که بتوانیم واردات ریالی انجام دهیم این طرح قابل اجراست. امکان صادرات ریالی به روسیه نیز در چارچوب پیمان پولی دوجانبه از نوع خط معاوضه نقدینگی به میزان توازن تجاری سالانه دو کشور خواهد بود.
ریال فرزین بدتر از دلارزدایی است
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی درباره تاثیر ریال آفشور گفت: اگر تجربه مدیریت سال‌های اخیر را ملاک قرار دهیم، این موضوع در حد حرف و وعده الکی و توخالی بیشتر نیست.
آرش علوی افزود: اجرایی شدن این سیاست، قطع به یقین به صورتی است که سرکوب و کنترل دستوری قیمت ارز و محدودیت‌های شدید، چه بسا بیشتر از سامانه نیما در آن اعمال خواهد شد.
به گفته او، ریال آفشور سیاستی نیست که تجارت را تسهیل کند. وعده‌ای است که ظاهر زیبایی دارد و فقط برای عده خاصی که با ارز نیمایی کار می‌کردند مفید است و چیزی که اکنون مدنظر صادرکنندگان است، نخواهد بود.
این فعال اقتصادی با اشاره به همراستایی این سیاست با دلارزدایی، مطرح کرد: بر اساس واقعیت دنیای امروز در تجارت، هیچ کجا محدودیت باعث رونق و شکوفایی اقتصادها نشده است. برخلاف برخی اغراق‌ها، کجا با محدودسازی و ایجاد مقررات جدید، اقتصاد شکفته شده و وضع رفاهی مردم افزایش پیدا کرده است؟
علوی درباره دلارزدایی تصریح کرد: با توجه به وضعیت کشور، دلارزدایی، فارغ از اینکه در دنیا ثابت شده است پاسخگو نیست، حتی اگر تئوری عمیقی هم داشته باشد، ارزش امتحان کردن ندارد و اولویت اول نیست. او تاکید کرد: البته به نظر می‌رسد بیشتر از اینکه مبنای فلسفه اقتصادی قوی پشت دلارزدایی باشد، بیشتر موضعگیری سیاسی و هیجانی است و برپایه یک منطق قوی نیست.
این عضو اتاق بازرگانی، ریال آفشور را «ریال فرزین» خواند و خاطرنشان کرد: ریال فرزین قطعا یک سیاست سرکوب‌شده است و این سیاست سرکوب‌شده بدتر از سیاست دلارزدایی است زیرا وقتی با هرکدام از ارزهای باثبات مانند دلار و یورو کار می‌شود نیاز نیست برای آن قواعد و بخشنامه تدوین شود اما استفاده از ریال افشور مستلزم تدوین بخشنامه‌ها و قوانین مختلف است تا طرف مقابل از نحوه کار آن آگاه شود.
اقدامات ارزی ایران و عراق شبیه هم است
علوی در ادامه درباره ممنوعیت مبادله با ارز ایران در عراق، بیان کرد: این اخبار، برخلاف ظاهر، از نظر عملیاتی همزمان نبودند. این بحث در عراق از چندی پیش مطرح بود و در برخی حوزه‌ها نیز به صورت غیرمستقیم اعمال می‌شد. او افزود: این اقدام عملا برای ایرانی‌ها بهای تمام شده کالا را بالا می‌برد زیرا سابقا برای تجارت سهولت بیشتری قائل بود. این فعال اقتصادی تاکید کرد: کشورها ریال ما را قبول نمی‌کنند، این ریال را اگر ریال فرزین بنامیم، مانند دلار جهانگیری چیزی است که باید برای استفاده از آن دو طرف راضی باشند.
علوی با تاکید بر اینکه این سیاست عراق شبیه سیاستی است که بانک مرکزی ایران هم دنبال آن است، یادآور شد: اگر ریال آفشور را هم فراموش کنیم، مشکلی که از سال ۹۷ وجود داشت، مصوبه مرداد و عملیاتی ۱۹ مهر ۱۳۹۷، بود که دولت و بانک مرکزی صادرات ریالی را نمی‌پذیرفت. او به اجرای فاجعه‌آمیز این مصوبه اشاره کرد و گفت: با همین قانون اگر به خود زحمت می‌دادند و به صادرکننده دید منفی نداشتند و نیز واقعیت‌های سیستم تحریم و شرایط سنتی بازار عراق و افغانستان را تشخیص می‌دادند، می‌توانستند موفقیتی داشته باشند.
این عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: از سال ۹۷ چنین حرفی هست و سیاست عراق نیز شبیه همین سیاست ایران است. البته عراق دنبال نظم‌دهی به نظام بانکی خود است که ممکن است دود آن به چشم ما هم برود.
اصرار بر اجرای یک سیاست ناکارآمد
مقابله با دلار در اقتصاد ایران در دولت سیزدهم در صورتی مطرح شده است که اولا ارزش پول ملی بیشتر از هر زمان دیگری در حال کاهش است و ثانیا از لحاظ ارتباط با جامعه جهانی بیش از قبل با چالش مواجهیم.
همچنین درست زمانی که ایران، به زعم خود، دست به دلارزدایی می‌زند و می‌خواهد از پول ملی برای گسترش تجارت استفاده کند، معامله با پول ایران در عراق ممنوع می‌شود. این ممنوعیت در کنار اینکه نشان‌دهنده بی اعتبار بودن پول ایران و سیاست‌های پولی آن نزد همسایگان است، بازگوکننده یک سوال اساسی نیز هست: چرا به انجام سیاستی اصرار داریم که ناکارآمدی آن اثبات شده است؟
رامتین موثق
- 14
- 4
