بررسی دلایل افزایش قیمت کاغذ

دبیر چرتکه

تجار کاغذ قیمت را افزایش دادند و دو‌دلیل عمده برای این‌کار  را اعلام کردند نخست: «افزایش قیمت جهانی» و دوم: «افزایش نرخ دلار». آمارهای جهانی دلیل نخست تجار ایرانی را رد می‌کنند و نشان می‌دهند که افزایش قیمت چندانی نبوده و از طرف دیگر افزایش نرخ دلار داخلی هم چندان نوسانی نداشته که دلیل موجهی برای افزایش قیمت کاغذ (روزنامه) از کیلویی دو‌هزار و ۲۰۰ تومان به سه‌هزار و ۷۰۰ تومان را توجیه کند. قصه از آن‌جا شروع شد که حدود یک‌ماه قبل خبرهایی از احتمال افزایش تعرفه گمرکی واردات کاغذ (آخال و سلولز) از دولت به بیرون درز کرد و قطع شدن پرداخت ارز مبادلاتی برای واردات کاغذ نیز در دستور‌کار قرار گرفت.

پس تجار وارد‌کننده کاغذ در مواجهه با این موقعیت پر‌خطر بیکار ننشستند و ضمن برهم‌زدن نظم حاکم بر بازار کاغذ با افزایش ۳۰‌درصدی قیمت کاغذ در گام نخست نسبت به تصمیمات دولت در حوزه واردات کاغذ اعتراض کردند. فعالیت این تجار به‌همین جا ختم نشد و در گام بعدی کاغذ نایاب شد و متقاضیان حتی در ازای پرداخت پول بیشتر نیز نتوانستند کاغذ مورد نیازشان را خریداری کنند و بازار کاغذ به مدت کمتر از یک‌هفته در شرایط بحرانی قرار گرفت.

گرانی و کمبود، پاشنه‌آشیل دولت

دولت دوازدهم همانند دولت یازدهم نسبت به افزایش قیمت و کمبود کالا در بازار کشور حساس است و به‌سرعت در جست‌وجوی راه‌حل‌های سریع و زودبازده خواهد بود.  

به‌محض اینکه بازار کاغذ به‌تلاطم افتاد جلسات دولتی برگزار شد و بالاخره آنچه نباید، رخ داد و وزارت صنعت، معدن و  تجارت با سرعت تمام امتیازاتی را که تجار درخواست کرده بودند به آنها واگذار کرد.

محمد‌حسن سینکی، معاون وزیر صنعت از «اختصاص ارز مبادله‌ای برای واردات کاغذ» خبر داد و با قاطعیت اعلام کرد: «به‌هیچ عنوان اجازه افزایش تعرفه واردات کاغذ را نمی‌دهیم» و با همین دو جمله شد، آن‌چه نباید می‌شد و عملا تجار کاغذ با برپا کردن یک بلوای یک‌ماهه توانستند دولت را به زانو دربیاورند و به مقصود دلشان برسند.

برای محکم‌کاری یک نامه از دفتر سینکی برای حل مشکلات ارزی و ال‌سی‌های بانکی، ثبت سفارش واردات انواع کاغذ و مواد اولیه بدون هیچ محدودیتی، عدم افزایش حقوق ورودی انواع کاغذ، خطاب به بانک مرکزی، وزارت فرهنگ، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، وزارت امور اقتصادی فرستاده شده تا گام نهایی و تمام‌کننده نیز برداشته شده باشد.

مقاومت در برابر تغییر

اگر قرار باشد هر گروه از وارد کنندگان و فعالان اقتصادی در برابر تصمیم‌هایی که دولت برای تغییر در قوانین و مقررات گمرکی و حقوق ورودی می‌گیرد مقاومت کنند از این پس باید شاهد شورش در راسته‌های مختلف بازار کشور باشیم، در این صورت نه‌تنها واردکنندگان که تولیدکنندگان و صادرکنندگان در گروه‌های مختلف در برابر دولت سر به شورش بگذارند و سلسله‌جنبان عصیان در کشور باشند، پس سنگ روی سنگ بند نمی‌شود مگر اینکه دولت در باج‌دهی به تجار از هیچ تلاشی دریغ نکند، اما به‌نظر می‌رسد در این صورت هم باز سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.

هم‌داستانی رسانه‌ای

گرانی کاغذ پایش به روزنامه‌ها و سایر مطبوعات کاغذی هم باز شد هر روزنامه در قطع معمول بابت هر نسخه ۱۶ صفحه‌ای ۱۰۰ گرم کاغذ مصرف می‌کند قیمت این کاغذ قبل از افزایش ۲۲۰ تومان بود که پس از افزایش به ۳۷۰ تومان رسید این افزایش قیمت طی یک بازه زمانی یک ماهه رخ داد و عملا گردش مالی روزنامه را با اضافه بار غیر قابل تحملی روبرو کرد که چرخه‌های مالی را از چرخش معمول دور و دورتر کرد تا آنجا که برخی روزنامه ناچار به کاهش صفحات و برخی نیز برای مدتی کوتاه به  حذف نسخه کاغذی شدند.