بگذارید مستقیم بروم سراصل مطلب؛ شما ایرانی پوش هستید یا برند پوش؟ اگر برند و مارک ملاک انتخاب شما برای لباس است، دلایل‌تان کدام است؟ کیفیت پارچه، دوخت و یا طراحی؟ اگرهم ترجیح‌تان این است که لباس ایرانی بپوشید، استدلال‌تان چیست؟ اینکه لباس ایرانی ارزان‌تر است یا فکر می‌کنید از نظر مدل، دوخت و کیفیت با جنس خارجی یا همان برندها برابری می‌کند؟ شاید هم نه، اصلاً لباس ایرانی را قبول ندارید؟ اگر اینها سؤال‌های ذهنی شما هم هست، حرف‌های حسین جعفری، طراح برگزیده لباس را بخوانید که به برخی از این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.
جعفری ۲۵ سال است که طراح لباس است و در جشنواره مد و لباس امسال رتبه نخست را کسب کرده و مدارک بین‌المللی زیادی هم در این زمینه دارد. با او در مزون لباس عروسش در یکی از خیابان‌های اصلی بورس این لباس حرف می‌زنم. لباس‌های عروس با دامن پف کرده اسکارلتی (شخصیت معروف فیلم برباد رفته) دور و برمان را احاطه کرده. او هراز گاهی به همکارانش در حین کار هم سر می‌زند.
کیفیت دوخت‌ها را بررسی می‌کند و از قرینه بودن تزئین‌های روی لباس عروس برایم می‌گوید. دستی به تورها و دانتل‌های لباس سفید بخت می‌زنم و به حرف‌های او که تخصص اصلی‌اش طراحی لباس عروس، لباس شب و نامزدی است گوش می‌دهم. هرچند جعفری از بیشتر طرح‌ها و مدل‌ها سررشته دارد و دوره‌ای هم در کار برش و دوخت شلوارهای اسپرت و جین بوده.
از ۱۲ سالگی خیاطی یاد گرفته و بعد کم کم و با گذراندن دوره‌های زیادی خبره این حرفه شده. به قول خودش اول مردانه دوز بوده و بعد زنانه دوز شده. معتقد است یک طراح لباس حتماً باید خیاطی بداند و دستی بر آتش داشته باشد. او نزد طراحان بزرگ دنیا متدهای نوین طراحی لباس را گذرانده و حالا که ۴۷ ساله است، بیش از هر زمان دیگری عاشق کارش. به گفته همکارانش او در کار حسابی سختگیر است و با هر چیزی که شوخی داشته باشد، با کارش شوخی ندارد. حسین معتقد است لباس‌های ایرانی نشان دهنده فرهنگ ماست و در این راه سال‌ها آموزش را هم سرلوحه کارش قرار داده و در همه کشور طراح لباس تربیت کرده و آرزویش انتقال تجربیاتش به دیگران است.
حسین هم مثل خیلی از طراح‌های لباس دیگر کشورها با دیدن ژورنال‌ها و لباس‌های سلبریتی‌ها ایده‌های نو می‌گیرد اما همه اینها دلیل نمی‌شود فرهنگ ایرانی را در طراحی رعایت نکند: «هر طراح لباسی باید فرهنگ کشور خودش را رعایت کند، هم فرهنگ و هم اقلیم و آب و هوای آن کشور را. من هم مثل بیشتر طراح‌های لباس، هر سال به کشورهای مختلفی سفر می‌کنم و مدل لباس‌ها را می‌بینم اما رعایت فرهنگ کشورمان را مهمترین ویژگی یک طرح خوب ایرانی می‌دانم.» بیشتر سفرهای او به شرق آسیا و کشورهای عربی بوده اما با این همه معتقد است لباس و طرح ایرانی از همه آنها بهتر است.
شاید شما هم خیلی اوقات به قصد خرید لباس ایرانی به بازار رفته باشید اما طراحی لباس آنقدر ضعیف بوده و دوختش آنقدر مشکل داشته که پشیمان شده‌اید و به قول معروف عطای لباس ایرانی را به لقایش بخشیده‌اید. هرچند نمی‌توان این روزها تلاش طراحان ایرانی را نادیده گرفت. طراحانی که تلاش می‌کنند با برندسازی به محبوب شدن لباس ایرانی کمک کنند: «متأسفانه مردم ما مارک پوشند و دنبال جنس ایرانی نیستند وگرنه من به عنوان یک طراح لباس معتقدم جنس ایرانی واقعاً خوب است و کیفیت خوبی دارد. در ذهن بیشتر مردم جا افتاده باید برند بپوشند و دلیل اصلی‌اش هم این است که ما طراحان داخلی حمایت نشده‌ایم. شما ژورنال‌های خارجی را ببینید لباس را تن مانکن زنده می‌کنند و عکس می‌گیرند درنتیجه زیبایی لباس مشخص می‌شود اما ما لباس را تن چوب کار فلری می‌کنیم که زیبایی خاصی ندارد. اینجا وقتی لباس را تن مانکن‌های دست و پادار هم می‌کنیم ایراد می‌گیرند، درحالی که لباس باید خودش را نشان بدهد. علاوه بر این وقتی مواد اولیه خیلی از لباس‌های داخلی ترک است، چطور می‌توانیم روی لباس ایرانی مانور بدهیم؟»
او می‌گوید خودش هیچ وقت برند پوش نبوده و همیشه لباس ایرانی پوشیده: «همیشه پارچه خریده‌ام و خیاط برایم لباس دوخته. لباس آماده هم نمی‌خرم. خیاط‌هایی که از دوستان قدیمی‌ام هستند، بهترین‌ها را برایم می‌دوزند. برخی مردم دلشان می‌خواهد پول اضافه بدهند؛ مثلاً برای یک شلوار دو میلیون پول بدهند یا لباس عروسی را ۱۵ تا ۳۰ میلیون به عنوان برند بخرند. لباسی که کیفیت واقعی هم ندارد. در حالی که ما در نهایت همان لباس را با کیفیت بهتر با ۱۰ درصد سود می‌فروشیم. ولی جاهایی برای همان لباس تا دویست درصد سود می‌گیرند، انگار برخی دوست دارند گران بخرند. چند مشتری دارم که لباس برند نو را نپوشیده برای تعمیر پیش ما آورده‌اند و کاملاً مشخص است که نه کیفیت خوبی دارند، نه دوخت مناسب. چیزی که برندها رعایت می‌کنند ایده‌های خوب در کنار تبلیغ گسترده است که برندهای ایرانی از آن محرومند.»
جعفری مهمترین مشکل مد و لباس در ایران را این گونه بیان می‌کند: «بگذارید از کار خودمان برایتان مثال بزنم. ما اینجا مشتری‌هایی داریم که مستقیم می‌آیند و می‌پرسند شما لباس ترک ندارید؟ یعنی دائم دنبال لباس خارجی یا ترک هستند. لباس‌های ترک به سلیقه ما نزدیکند و چیز فوق‌العاده‌ای ندارند که ما نتوانیم به آنها برسیم. الان ما یک تولیدی هستیم که حدود ۱۵ پرسنل ثابت و بیش از ۳۰ پرسنل غیر ثابت دارد یعنی تا ۵۰نفر با ما کار می‌کنند. حال اگر این تعداد دلگرم شوند، مواد اولیه خوب و مناسب داشته باشند و بتوانیم قیمت‌ها را پایین بیاوریم و جنس سالم و ارزان دست تولیدکننده بدهیم، آیا کسی دنبال کالای خارجی می‌رود؟ بعد از افزایش قیمت دلار ما تمام تلاش‌مان را کردیم و مردم هم حمایت کردند.»
می‌پرسم به طور دقیق مهمترین مشکل صنعت پوشاک ما در کدام بخش است؛ طراحی لباس، کیفیت پارچه و یا نبود نیروی متخصص یا نبود صنعت مد و لباس در ایران که مردم را به سمت انتخاب لباس‌های خارجی و ترک می‌برد؟ می‌گوید: «البته صنعت مد و لباس کم کم در ایران درحال شکل‌گیری است اما علاقه‌مندی مردم به لباس‌های خارجی یک عقبه طولانی دارد. بارها دیده‌ام لباس‌ها از ایران به خارج می‌رود بعد برچسب خارجی می‌خورد و وقتی برمی‌گردد مردم همان را با استقبال زیاد می‌خرند. من خودم سال‌ها پیش در کار شلوار جین بودم؛ صاحبکارم با برچسب ترک کارش را می‌فروخت. این مسأله واقعاً رنج‌آور است که ما دسترنج خودمان را با نام کشور دیگری بفروشیم، چون مردم اعتماد کافی ندارند. بارها از نزدیک دیده‌ام که کاپشن‌های تولید خودمان را با برچسب آلمان فروخته‌اند. البته ما هم باید بتوانیم لباس باکیفیت دست مردم بدهیم. نباید در نبود جنس داخلی خوب و برند اصل، جنس متفرقه در بازار زیاد شود و به قول ما بازار بنجل فروشی باب شود. من همیشه گفته‌ام که اگر ما جنس با کیفیت دست مشتری‌مان بدهیم، محال است مشتری آن را پس بزند.»
به گفته وی، برگزاری جشنواره‌های مد و لباس برای پیشرفت طراحی و صنعت پوشاک بسیار مفید است و دو سالی هست که این جشنواره در ایران برگزار می‌شود: «برندسازی به صنعت مد و لباس ایران کمک می‌کند و امکان کپی‌برداری را کم می‌کند. این روزها اگر هرکسی لوگویی داشته باشد بهتر می‌تواند خود را به بقیه معرفی کند. ماهم تلاش کرده‌ایم برای خودمان برندسازی کنیم. نقش تبلیغات را نادیده نگیرید. مردم خیلی خوب کیفیت خوب را تشخیص می‌دهند. جشنواره‌ها هم به بالا بردن سلیقه مشتری و هم به کل این صنعت کمک می‌کند. طراحان لباس هم با علاقه در این جشنواره‌ها شرکت می‌کنند.»
او امیدوار است روزی ایرانی‌ها بتوانند لباس‌های تولید خودشان را به دیگر کشورها صادر کنند کاری که او برای چند کشور انجام می‌دهد: «لباس ایرانی چیزی کم از لباس بقیه کشورها ندارد، یادتان نرود که لباس هر کشور نشان دهنده فرهنگ و هویت آن کشور است.»
حسین جعفری در مزونش دفتری پر از خاطره دارد؛ احساس نوعروسان بعد از آخرین پرو لباس‌شان که چند خطی درباره‌اش نوشته‌اند. چند جمله درباره لباس سفید بختی که به سختی پسندیده‌اند. در این دفتر می‌توانی نظرات کسانی را بخوانی که از کشورهای معروف صنعت مد و لباس دنیا به ایران آمده‌اند تا لباس بخت‌شان را در وطن انتخاب کنند. او برخی از این نوشته‌ها را برایم می‌خواند و با خوشحالی می‌گوید، امیدوار است همه مردم روزی به این انتخاب برسند و لباس ایرانی بپوشند و کیفیت لباس ایرانی آنقدر خوب باشد که کسی حسرت لباس خارجی را نخورد.
ترانه بنی‌یعقوب
- 15
- 4
