نحوه اخذ جواز کسب و مراحل مورد نیاز آن

جواز کسب برای ادامه فعالیت یک کسب و کار در فضای رسمی و حرفه ای مورد نیاز است

جواز کسب

پروانه کسب، مجوز جهت کسب و کار است این پروانه در واقع مجوزی است برای دایر کردن یک واحد صنفی و بدون دریافت آن، کار شما غیرقانونی محسوب می شود. احتمالا امروزه دیگر کم تر کسی پیدا شود که به لحاظ قانونی نداند برای راه انداختن یک کار و کاسبی یا به اصطلاح یک شغل آزاد، پیش از هر اقدامی باید به فکر دریافت مجوز یا همان پروانه کسب باشد. هر چند دریافت جواز کسب مشروط به دارا بودن شرایط خاصی است که احتمالا در نگاه اول اندکی هم سخت و دشوار بنظر برسد ولی بطور قطع درصورتی که راهی جز این طی شود بدون تردید با معضلات فراوانی همراه خواهد بود.

جواز کسب، اجازه ای است که بر اساس مقررات قانون نظام صنفی، به منظور شروع و ادامه کسب و کار یا حرفه، به شخص مربوطه برای محل مشخص یا وسیله کسب مشخص، داده می شود. پروانه اشتغال گواهی نامه مهارت انجام کار فنی است که توسط مراجع ذی صلاح، صادر می گردد. تأسیس هر نوع محل کسب و واحد صنفی و اشتغال به هر نوع کسب و حرفه، مستلزم داشتن صلاحیت و پروانه از اتحادیه صنفی مربوطه خواهد بود.

اولویت دریافت جواز کسب در هر یك از رشته های صنفی با رعایت كلیه شرایط و ضوابط مربوط به ترتیب زیر میباشد:

۱) بیكاران مشمول قانون بیمه بیكاری با توجه به رشته های تخصصی آنها.

۲) افرادی كه فاقد هرگونه جواز کسب باشند.

برای تمدید جواز باید جواز کسب قبلی را بعلاوه ۶ قطعه عکس ارائه دهید

ماهیت جواز کسب

جواز کسب در عرصه تجارت و کسب و کار از اسناد مهم اقتصادی به شمار می رود؛ سندی که از طرف مراجع ذی صلاح صادر می شود و دارنده آن مجاز به کسب و کار در حرفه ای معین خواهد بود. نظارت بر کسب و کارها هم از طریق صدور مجوزهای گوناگون صورت ميگیرد که معمولی ترین این مجوزها نیز، همان مجوز «پروانه کسب» است که آن هم شرایط خاص خود را دارد و بررسی و صادر کردن آن، از طریق اتحادیه های صنفی صورت می پذیرد. آگاهی از این مجوزها و قوانین مربوط به آن، برای راه اندازی کسب و کارها لازم میباشد. 

هر شغلی که نیاز به مهارت داشته باشد یا با حقوق مصرف کنندگان مرتبط باشد احتیاج به اخذ مجوزهای مخصوص از مراجعی دارد که قانون تعیین کرده است که در عرف به آن جواز کسب اطلاق می شود. مشاغلی مانند آرایشگری، نانوایی، خیاطی و خیلی از مشاغل که به مهارت خاصی نیازمند هستند در این گروه جای می گیرند.

مدت زمان پروانه کسب چه قدر است؟

در واقع جواز کسب، ۵ ساله است. بعد از پنج سال، منقضی و مجدداً باید تمدید شود. پروانه کسب موقت هم، به بازه زمانی ۱ سال داریم، در واقع بیشتر در مواردی کاربرد دارد که مکان مشخص اجاره کرده باشید موجر با شما توافق می کند که به برهه زمانی یک سال که مستاجر هستید پروانه کسب یک ساله اخذ کنید که بعد از مدت یک سال منقضی شود. حال چنانچه جواز کسب دائم بگیرید که مدت پنج سال است و سه سال در آن ملک مستاجر بودید و بعد از سه سال  تخلیه کردید و شخص جدید در آن ملک مستقر و شروع به فعالیت نموده اتحادیه استعلام میگیرد درصورتی که ملک، جواز کسب داشته باشد با توجه به صنف کاریش به اتحادیه مربوطه مراجعه و آن جواز کسب قبلی را باید باطل کرده تا مستاجر جدید بتواند برای پروانه کسب مرتبط با رشته فعالیتش دریافت کند.

شرایط اخذ جواز کسب

مراحل صدور جواز کسب نسبت به هر گروه شغلی متفاوت است. به عنوان مثال بعضی مشاغل نیازمند مهارت، باید گواهینامه معتبر از مراکز آموزشی مجاز اخذ و ارائه کنند و گاه این گواهی نامه ها باید به تائید یک سازمان دولتی نظارتی مانند سازمان آموزش فنی و حرفه ای برسد. پس از این مرحله، مدارک هویتی و گواهینامه پایان خدمت وظیفه عمومی از الزامات است چون که اشتغال به هر شغلی براساس مقررات وظیفه عمومی باید از حیث خدمت نظام وظیفه چه انجام خدمت سربازی یا معافیت دائم تعیین تکلیف شده و در پرونده شغلی متقاضی منعکس و نگهداری شود. برای افرادی که بدون مطالبه این مدرک، جواز کسب صادر کنند، به وسیله قانون، مجازات تعیین شده است.

پس از ارائه مدارک هویتی و مهارتی در موارد لزوم، نوبت به معرفی محل اشتغال با استانداردهای تعیین شده از طرف اداره اماکن نیروی انتظامی و اتحادیه مربوطه میرسد که البته مالکیت و یا اجاره این محل از ملزومات است که قاعدتا باید تمامی این موارد، راستی آزمایی شده و اصالت آنها تائید شود.

ضوابط لازم برای صدور جواز کسب

اتحادیه مسئول در چارچوب مقررات، نظر خود را بر اساس رد یا پذیرفتن تقاضا حداكثر ظرف ۱۵ روز با حساب روزهای غیر تعطیل رسمی به صورت كتبی به متقاضی اعلام کند عدم اعلام نظر در مدت مذکور به منزله پذیرفتن تقاضا محسوب می شود. در صورت موافقت تقاضا توسط اتحادیه، متقاضی باید از آن تاریخ حداكثر سه ماه مدارک مورد نیاز اتحادیه را کامل كند و به اتحادیه بدهد. در غیر این صورت متقاضی جدید محسوب خواهد گردید. اتحادیه مسئول است پس از اخذ تمام مدارک لازم و با رعایت قوانین، ظرف پانزده روز نسبت به صدور جواز کسب و تسلیم آن به متقاضی اقدام كند. همینطور دریافت كننده پروانه كسب مسئول است از تاریخ اخذ پروانه كسب ظرف شش ماه نسبت به افتتاح محل كسب اقدام كند.

جواز کسب موقت تنها برای یک ‌بار صادر می شود

درصورتی که اتحادیه یا متقاضی بنظر مجمع امور صنفی معترض باشد میتواند ظرف بیست روز از زمان ابلاغ نظر مجمع، اعتراض خود را نسبت بنظر مجمع مذكور به كمیسیون نظارت منعكس كند. كمیسیون نظارت مكلف است ظرف یک ماه نظر خود را اعلام دارد. نظر كمیسیون نظارت در این مورد معتبر و قابل انجام است مگر آن كه هیأت عالی نظارت، نظر كمیسیون نظارت را ظرف یک ماه پس از اخذ اعتراض نقض كند. در اینصورت نظر هیأت عالی نظارت قطعی و لازم الاجرا است. هر شخصی كه بخواهد واحد صنفی ایجاد كند قبل از واگذار کردن هر گونه تعهد، اجاره، یا خرید محل باید برای گرفتن مجوز لازم به اتحادیه صنف مربوطه مراجعه و تقاضای كتبی خود را اعلام نماید. اتحادیه مسئول است درخواست های رسیده برای اخذ جواز کسب را به ترتیب شماره و تاریخ در دفتر مخصوص ثبت و رسید آنرا به متقاضی تسلیم نماید.

مدارک مورد نیاز برای اخذ جواز کسب

مدارک مورد نیاز برای اخذ جواز کسب به شرح زیر میباشد:

- داشتن جواز کسب بلا مانع

- در صورت داشتن اجاره نامه که از اسناد عادی به حساب می آید باید تعهدنامه مبتنی بر مسئولیت شغلی و حقوقی را ارائه نمایید.

- در دست داشتن مدارک شخصی برای احراز هویت مثل شناسنامه، کارت ملی، عکس، معاینه پزشکی، کارت پایان خدمت، عدم سوء پیشینه، مدارک فنی و پرداخت هزینه دریافت سند

- سند مالکیت و اجاره نامه که بیانگر وجود مکان مورد نظر برای راه اندازی کار است. همچنین در صورت نیاز میتوانید از عقدنامه هم استفاده کنید.

- چنانچه زمینه فعالیت تخصصی باشد گواهی دوره آموزشی از مؤسسه آموزشی معتبر

- پرداخت بدهی مالیاتی 

جواز کسب مجوزی برای شروع و ادامه کسب‌ و کار است

انتقال جواز کسب

در صورتی که دارنده جواز کسب بخواهد محل کسب خود را به دیگری واگذار کند، باید درخواست کتبی خویش را به اتحادیه تسلیم کند. اتحادیه در صورتی که شخص معرفی شده را واجد شرایط قانونی بداند با رعایت دیگر مقررات، بعد از ابطال پروانه کسب قبلی، پروانه جدیدی به نام شخص معرفی شده صادر می کند. در صورت درخواست صاحب پروانه مبتنی بر تغییر پروانه جواز کسب به حرفه ای دیگر، علاوه بر طی مراحل قانونی، استعلام و تسویه حساب از اتحادیه قبلی ضروری است و عدم پاسخگویی اتحادیه قبلی ظرف ۱۵ روز بعد از تاریخ استعلام به منزله نظر موافق تلقی می شود.

مجازات افراد فاقد جواز کسب

در صورتی که شخصی با نداشتن مجوز هایی که اعلام شد اقدام به اشتغال کنند متخلف محسوب می شود. ضمانت اجرای این تخلف، متفاوت است. از تعطیلی محل کسب و پلمپ آن گرفته تا جریمه نقدی و تعطیلی موقتی یا دائم محل کسب و مسئولیت های کیفری هم در پی دارد.

شکایت به رد درخواست جواز کسب

در صورتیکه درخواست صدور جواز کسب شما مورد پسند واقع نشد و شما نسبت به این مسئله معترض بودید می توانید پس از وصول نظر کتبی اتحادیه ظرف مدت ده روز اعتراض خود را به کمیسیون نظارت مربوطه تسلیم کنید. کمیسیون نظارت ظرف مدت یک ماه نظر خویش را نسبت به اعتراض شما اعلام میکند. نظر کمیسیون نظارت در این باره قطعی می باشد. در شرایطی ‌که اتحادیه در مدت مقرره نسبت به اعتراض شما جواب ندهد میتوانید اعتراض خود را به کمیسیون نظارت ارائه نمایید.

جواز کسب از سوی اتحادیه‏‌های صنفی صادر می‌شود

گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش