قانون گرشام چیست و چه ارتباطی با بیت کوین دارد؟

قانون گرشام یک اصل پولی میباشد

قانون گرشام

قانون گرشام (Gresham's law ) به عنوان یک اصل پولی، بیانگر« پول بد، پول خوب را از گردش خارج می کند» می باشد. مردم بر طبق این قانون، می خواهند پول بد را خرج کنند و پول خوب را نگه دارند که موجب کاهش عرضه پول خوب می شود.

اصولا برای بررسی و کاربرد در بازارهای ارزی از قانون گرشام استفاده می کنند. قانون گرشام، مرتبط با ترکیب سکه های ضرب شده و ارزش فلزات گرانبها در آن ها می باشد. با این حال، این نظریه از زمان منسوخ شدن استانداردهای ارزهای فلزی، برای ثبات نسبی ارزش ارزهای مختلف در بازارهای جهانی مورد استفاده قرار گرفت.

در دو دوره زمانی متفاوت، قانون گرشام مورد بررسی قرار گرفته است. نخستین دوره ی آن مربوط به زمانی بود که پول کالایی در جامعه وجود داشت ولی دومین دوره ی دوم آن به زمانی برمی گردد که پول کالایی از بین رفته و سیستم اقتصادی، پول محور شده و باعث ایجاد ابرتورم شده است.

تاریخچه پیدایش پول

در ابتدا به طیف وسیعی از تولیدی های انسان، پول می گفتند که این تولیدیها شامل محصولات کشاورزی ( گندم، جو و ذرت) شیر و گوشت و سایر تولیدات بودند. مبادله در این دوره زمانی فقط به صورت کالا به کالا بود و برای مقایسه ارزش بین کالاهای مختلف، هیچ منبعی وجود نداشت اما کالای واسطه ای برای معاملات، از زمان پیشرفته تر شدن جوامع انسانی بوجود آمد که نظیر برخی از کالاهای ارزشمند و کمیاب مانند ادویه بود. سرانجام فلزات گران بهایی نظیر طلا و نقره سکه ضرب شد و سکه های نقره و طلا به عنوان معیار تبادل کالاها و خدمات تبدیل شد. این سکه ها وسیله ای بود که ارزش کالاها را می سنجید.

قانون گرشام اساسا برای بررسی و کاربرد در بازارهای ارزی استفاده می‌شود

البته به سختی میشد که آن ها را حمل کرد و احتمال داشت که وزن ضرب آنان بر ارزش کالا تأثير داشته باشد. در ادامه صرافی هایی برای صدور حواله بوجود آمدند و مقدار مشخصی سکه طلا یا سکه نقره در آن حواله نوشته شده بود. بعد از گذشت مدتی از این حواله ها بعنوان وسیله مبادله استفاده شد. در نهایت ، دولت ها پول کاغذی، چاپ کردند و ازا ین طریق، اقتصاد مدرن بوجود آمد. قانون گرشام در زمان ایجاد ابرتورم، برعکس عمل می کند و پول بد، باعث خروج پول خوب از چرخه گردش پول نمیشود بلکه پول خوب باعث خروج پول بد از چرخه گردش پول میشود.

قانون گرشام در دوره پول کالایی

یک مشاور اقتصادی در انگلستان به نام سر توماس گرشام در قرن شانزدهم میلادی، دید که برخی از بازرگانان با تراش دادن بخشی از سکه های طلا، مقدار کوچکی از طلای آنرا بر می دارند. سپس سکه های جدیدی را از طریق طلای تراشیده شده از سکه های طلا، ضرب کردند و در بازار با آنها معامله می کردند. این کار در میان بسیاری از مردم برای چندین مدت مرسوم بود. ظاهر و ارزش سکه هایی که مقداری از آنها تراشیده شده بود؛ سبیه سکه های طلای دیگر بود و فقط عده ای از افراد متخصص، قادر به تشخیص تفاوت آنها از یکدیگر بودند.

توماس گرشام، سریعا به این مسأله پی برد که در بلند مدت باعث ایجاد مشکلاتی برای نظام مالی کشور میشود. مردم عادی نمیتوانستند سکه ارزشمند تر را به راحتی تشخیص دهند ولی کارشناسان برای تشخیص تفاوت دو سکه از روش های تخصصی استفاده میکردند. پیش بینی گرشام، چنین بود که اگر مردم، تفاوت ارزش سکه ها را بدانند به تدریج ، سکه های کم ارزش تر را خرج می کنند و سکه هایی که با ارزش است را نزد خود نگه می دارند. همین اتفاق نیز پس از گذشت مدتی رخ داد. به این صورت که مردم، سکه های ارزشمند تر را ذخیره و یا ذوب می کردند تا از این تفاوت، نفع ببرند و این امر باعث میشد که دولت در گذشت زمان، هیچ سکه ارزشمندی نداشته باشد.

قانون گرشام، بیانگر همین امر است که یک دارایی ارزش گذاری شده توسط دولت که زیر ارزش حقیقی خود است؛ بعنوان یک پول خوب محسوب میشود و مردم نمیخواهند آن را خرج کنند. به دارایی که ارزش خود را به مرور زمان از دست می دهد و مردم علاقه ای ندارند که آن را نگهداری کنند؛ پول بد میگویند. پول های بد در طول زمان در نظام گردش پول قرار می گیرند؛ به این دلیل که مردم، آن ها را خرج می کنند و پول های خوب از گردش خارج می شود. لذا نظریه ی گرشام اینست که پول بد، پول خوب را از چرخه خارج می کند.

قانون گرشام ممکن است به‌طور کلی برای هر شرایطی اعمال شود

ارتباط بیت کوین و قانون گرشام

از زمان ابداع بیت کوین توسط ساتوشی ناکاماتو در سال ۲۰۰۹ تا به امروز بر ارزش این ارز بطور مستمر افزوده شده است. بیت کوین برطبق قانون گرشام از تمام ویژگی های پول خوب برخوردار است درحالیکه ارز فیات( پول رایج کشور ها) دارای تمام ویژگی های پول بد می باشد. پس مردم باتوجه به قانون گرشام، دوست دارند که بیت کوین را نگهداری کنند و ارز فیات را خرج کنند که در اثر همین امر، بیت کوین در طولانی مدت از چرخه گردش پول خارج میشود.

کاربرد قانون گرشام

گاهی اوقات اصول قانون گرشام در زمینه های مختلف تحصیل، کاربرد دارد. قانون گرشام برای هر شرایطی که در آن ارزش واقعی چیزی، متفاوت از ارزشی باشد که ملزم به پذیرش آن هستند، اعمال میشود.

گرشام اولین کسی نبود که قانونی را که نام وی را برعهده گرفت، اعلام کرد

گردآوری: بخش اقتصاد سرپوش