روزنامه جهان صنعت نوشت: طرح استیضاح تعدادی از نمایندگان مجلس از وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام وصول شد. هرچند تجربه سیدرضا فاطمی‌امین در معاونت برنامه‌ریزی وزارت صمت در سال‌های گذشته این تصور را برای او به وجود آورد که می‌تواند با اصلاح ساختاری وزارت صمت در دولت سیزدهم، شروع جنجالی‌ای داشته باشد و کارنامه درخشانی به عنوان وزیر صمت بر جای بگذارد اما متاسفانه نه تنها تصور او در ارتباط با اصلاح ساختاری وزارتخانه درست از آب در نیامد بلکه ناتوانی او در اداره این وزارتخانه شرایطی را به وجود آورده که با نارضایتی بسیاری از کارشناسان و نمایندگان مجلس از عملکرد او روبه‌رو بودیم.
این در حالی است که همزمان با طرح موضوع تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و احیای وزارت بازرگانی در دولت فعلی، بسیاری از صاحب‌نظران اقتصادی اعلام کردند که نابسامانی‌های موجود در حوزه‌های کاری وزارت صمت چندان ارتباطی به شخص فاطمی‌امین ندارد و اگر هر شخص دیگری هم به جای او این مسوولیت را برعهده بگیرد، با چنین شرایطی روبه‌رو می‌شویم چراکه یک وزارتخانه با یک وزیر نمی‌تواند مباحث مربوط به مرغ و تخم‌مرغ تنظیم بازاری تا صادرات و واردات و مباحث مربوط به زنجیره فولاد را یک تنه مدیریت کند و یا اینکه در همه آنها تخصص داشته باشد. بر همین اساس نمایندگان مجلس با اصرار دولت و رییس مجلس طی ماه‌های گذشته استیضاح فاطمی‌امین را به تاخیر انداختند تا کارهای مربوط به احیای وزارت بازرگانی را جلو ببرند و وزیر مربوطه در این خصوص را به مجلس معرفی کنند.
اگرچه کارشناسان در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اعلام کرده بودند که حتی اگر با تفکیک وزارت صمت، وزیر جدیدی برای وزارت بازرگانی معرفی شود، طبق مباحث حقوقی باز هم باید فاطمی‌امین از مجلس رای اعتماد بگیرد. اما در این میان با اظهاراتی از سوی مقامات دولتی روبه‌رو بودیم که این شائبه را ایجاد کرد که دولت قصد دارد هر طور که شده فاطمی‌امین را بر سر پست وزارت حفظ کند. اما عدم مدیریت صحیح صنعت خودروسازی، محقق نشدن وعده‌های وزیر صمت و مهمتر از همه گرانی‌های بی‌رویه در بازار کالاهای اساسی از موضوعاتی بود که باعث شد نمایندگان مجلس از انتقاد خود از وزیر صمت عقب‌نشینی نکنند و پای حرف خود بایستند. تا اینکه در نهایت پس از اتمام مهلت دوماهه مجلس به دولت برای معرفی وزیر بازرگانی، روز گذشته نایب‌رییس مجلس شورای اسلامی تقاضای استیضاح فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت را اعلام وصول کرد.
علی نیکزاد در جلسه علنی دیروز مجلس، تقاضای تعدادی از نمایندگان برای استیضاح رضا فاطمی‌امین وزیر صنعت، معدن و تجارت را اینطور قرائت کرد: در اجرای مواد ۲۲۰ و ۲۲۱ آیین‌نامه داخلی، مجلس شورای اسلامی، طرح استیضاح تعدادی از نمایندگان از وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت؛ برادر عزیزمان سیدرضا فاطمی‌امین که در مورخ ۱۹/۷/۱۴۰۱ به کمیسیون صنایع و معادن ارجاع داده شده بود، با توجه به پایان مهلت قانونی و داشتن نصاب لازم اعلام وصول می‌شود که طبق آیین‌نامه مجلس مطابق با ماده ۲۲۳ آیین‌نامه داخلی مجلس وزیر حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز موظف به حضور در مجلس و ارائه توضیحات در جلسه علنی مجلس خواهد بود.
تشریح دلایل استیضاح وزیر صمت
در این راستا عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز از اعلام وصول استیضاح وزیر صمت خبر داد و گفت: بیش از ۶ ماه است که بحث استیضاح وزیر صمت در مجلس مطرح شده بود.
لطف‌الله سیاهکلی اظهار کرد: مجلس در ۴ حوزه نسبت به عملکرد فاطمی‌امین انتقاد کرده است که این حوزه‌ها عبارتند از خودرو، فولاد، معادن و تنظیم بازار. امیدواریم وزیر بتواند به پرسش‌های مجلس در این بخش‌ها پاسخ‌های درخوری ارائه بدهد.
وی ادامه داد: وزیر صمت یک مرتبه به کمیسیون صنایع دعوت شد و نتوانست با پاسخ‌هایش کمیسیون را قانع کند. از این رو بحث استیضاح وی به مجلس آمد اما رییس‌جمهور درخواست کرد که ۲ ماه به وی فرصت داده شود تا تغییرات در وزارتخانه را ایجاد کند.
شاهد تغییراتی در عملکرد فاطمی‌امین نبودیم
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: فرصت مجلس به وزیر صمت بیش از ۲ ماه شد اما شاهد تغییراتی در عملکرد فاطمی‌امین نبودیم از این رو دوباره استیضاح وی به جریان افتاد؛ وزیر صمت ۲۶ مهر به کمیسیون صنایع فراخوانده شد و مجددا نتوانست رای کمیسیون را دریافت کند و مطابق با آیین‌نامه باید اعلام وصول می‌شد که رییس مجلس دستور دادند و این اتفاق رخ داد.
به گفته وی، عملکرد وزارت صمت در بخش معدن بسیار ضعیف است. این در حالی است که اگر شیوه مدیریت معادن اصلاح شود بدون تردید با تکیه به همین معادن می‌توان کشور را اداره کرد.
عضو کمیسیون صنایع معادن با انتقاد از آیین‌نامه واردات خودرو تصریح کرد: این آیین‌نامه دارای نقاط کور زیادی است و مجلس نسبت به اجرای آن خوش‌بین نیست. در مجموع سوالات مجلس از وزیر در زمینه خودرو به واردات آن ختم نمی‌شود و پرسش‌هایی در زمینه تولید، واردات، صادرات، کیفیت و تعداد خودروهای تولیدی دارد.
وزیر صمت از مجلس رای اعتماد نخواهد گرفت
این نماینده مجلس با بیان اینکه وزیر صمت از مجلس رای اعتماد نخواهد گرفت، گفت: به نظر می‌رسد مجلس چندان همراه فاطمی‌امین نباشد البته نمایندگان صاحب رای هستند اما باتوجه به شناختی که من از آنها دارم بعید به نظر می‌رسد که رای اعتماد بگیرد. بدون تردید فاطمی‌امین رای مثبت کمی از مجلس خواهد گرفت.
وی افزود: بدون تردید وزیر جدید اشکالات موجود در این وزارتخانه را حل خواهد کرد؛ فاطمی‌امین در ساختارها دستکاری کرد و به افرادی مسوولیت داد که کاربلد نبودند. همچنین نتوانست به وعده‌های خود عمل کند و ما شاهد رفتارهای دوگانه از وی بودیم، بنابراین ما استیضاح‌کنندگان به این نتیجه رسیدیم که فاطمی‌امین نمی‌تواند وزارتخانه مهمی چون صمت را اداره کند.
سفره مردم به شدت تنگ‌تر شد
آشفتگی بازار کالاهای اساسی و روند افزایشی قیمت‌ها از موضوعات مهمی است که به طور حتم ضعف عملکرد وزارت صمت در تحقق آن بسیار نقش داشته است. از طرفی عدم تحقق وعده‌های دولت در ارتباط با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و ثبات قیمت کالاها باعث شده که مردم هر روز با گرانی‌های بیشتری مواجه شوند. بر همین اساس تنظیم بازار یکی از ۴ حوزه‌ای است که نمایندگان مجلس نسبت به عملکرد فاطمی‌امین بسیار انتقاد دارند. در همین خصوص نماینده مردم نوشهر در مجلس با بیان اینکه «ارز ترجیحی حذف شد اما هیچ‌یک از کالاها با نرخ شهریور ۱۴۰۰ ارائه نشد»، تاکید کرد: هر چند لایحه متناسب‌سازی حقوق قدم مثبتی در این زمینه بود اما باید طرحی نو در اقتصاد کشور درانداخت و تیم اقتصادی دولت باید فکر نو بکند تا معیشت مردم بیش از این سخت‌تر نشود.
محمدعلی محسنی‌بندپی اظهار کرد: در لایحه بودجه مصوب شد که در صورت حذف ارز ترجیحی دولت موظف است کالاها را با نرخ شهریور ۱۴۰۰ به مردم ارائه دهد، ارز ترجیحی حذف شد اما هیچ‌یک از کالاها با نرخ شهریور ۱۴۰۰ ارائه نشد؛ این موضوع موجب شد که سفره مردم به شدت تنگ‌تر شود و اقتصاد تحت‌الشعاع قرار گیرد. وی تصریح کرد: در این شرایط گروه‌هایی که حقوق ثابت دارند مانند کارمندان، کارگران، معلمان و سایر آحاد جامعه بیشتر به سختی افتادند.
چرا استیضاح اعلام وصول شد؟
در این باره همچنین یک عضو هیات رییسه مجلس با بیان اینکه جلسه بررسی استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت بعد از تعطیلات مجلس برگزار می‌شود، گفت که رییس‌جمهوری قولی برای تعیین‌تکلیف وزارت صنعت، معدن و تجارت داده بودند که با گذشت دو ماه این اتفاق نیفتاد و متقاضیان استیضاح را به جریان انداختند.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی درباره اینکه آیا اعلام وصول استیضاح ربطی به ارائه نشدن لایحه تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت دارد، گفت: متقاضیان استیضاح قراری با رییس‌جمهوری گذاشته بودند که طبق آن رییس‌جمهوری وعده داده بود ظرف دو ماه اقدامی انجام دهد که به آن عمل نشده است.
این عضو هیات رییسه مجلس اضافه کرد: چند نفر از متقاضیان استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت چند شب پیش نیز جلسه‌ای با رییس‌جمهوری داشتند منتها به نتیجه نرسیدند.
تفاوت ۵/۳ برابری قیمت نان در نانوایی و سوپرمارکت
در این باره همچنین نماینده مردم ارومیه در مجلس گفت: بحرانی که در حوزه قیمت نان وجود دارد و دلال‌بازی که در وزارت صمت به راه افتاده موجب شده تا بیش از ۳۰ نفر از نمایندگان طرح استیضاح وزیر صمت را امضا کنند.
روح‌الله حضرت‌پور‌طلاتپه در تذکر شفاهی خطاب به رییس‌جمهور، گفت: مردم آذربایجان‌غربی و شهرستان ارومیه وعده‌های انتخاباتی شما را نمی‌خواهند، شما و دولت‌تان همان نان خالی را از سر سفره مردم برندارید، بحران نان در استان و شهرستان ارومیه مردم را کلافه کرده است، آیا شما به زنان و فرزندان و خانواده خود اجازه می‌دهید که از ۶ صبح تا ظهر برای خرید یک بسته نان در صف باشند؟
نماینده مردم ارومیه در مجلس افزود: چرا سهمیه نان استان آذربایجان‌غربی و ارومیه از سال ۱۳۹۵ ثابت مانده است، بی‌تفاوتی وزیر صمت در این خصوص چه دلیلی دارد؟ اگر نمی‌توانند این فضا را مدیریت کنند استعفا داده تا خیال مردم راحت شود.
وی تصریح کرد: وزیر صمت با تصمیمات غیرکارشناسی و بی‌پایه و اساس دلال‌بازی راه انداخته و وقتی تفاوت قیمت نان در نانوایی و سوپرمارکت ۵/۳ برابر شده معلوم است که بحرانی به وجود آمده است. به دلیل همین سوءمدیریت‌ها طرح استیضاح وزیر صمت را به جریان انداختیم اما دولت مانع از آن شده است.
حضرت‌پور افزود: بیش از ۳۰ نفر از نمایندگان طرح استیضاح وزیر صمت را امضا کردند اما این وزیر ناکاربلد از هر روشی برای پس گرفتن امضاها استفاده می‌کند. آقای وزیر، مجلس جای فریب و ریاکاری نیست، رییس‌جمهور باید پاسخگوی سوءمدیریت وزیر صمت باشد. می‌گویند مردم چرا ناراحت هستند، در واقع همین سوءمدیریت‌ها مردم را ناراحت کرده است. شما خودتان بحران ساخته و می‌سازید.
درخواست قالیباف برای مهلت دو ماهه
گفتنی است برای نخستین‌بار قرار بود استیضاح وزیر صمت در جلسه ۷ تیر اعلام وصول شود که با درخواست رییس مجلس از نمایندگان این امر به تعویق افتاد. محمدباقر قالیباف رییس مجلس در جلسه صحن علنی (۷ تیر) مجلس طی سخنانی درخصوص استیضاح وزیر صمت، گفت: لازم می‌دانم که این را با صراحت عرض کنم که ما حتما وظیفه خود می‌دانیم که هر سه قوا در حوزه اداره کشور، مجلس و دولت هم هماهنگی باشد هم هم‌افزا.
وی افزود: اگر روزی مجلس شورای اسلامی به این نتیجه برسد که وزیری را استیضاح کند، جز اینکه به این نتیجه رسیده است که راه‌حل این مشکل استیضاح است، هیچ دلیل دیگری ندارد. برای مثال امروز بحث گرانی، وضعیت معیشت مردم و مشکلات حوزه خودرو وجود دارد و یکسری مشکلات در حوزه وزارت صمت مطرح است و اگر نمایندگان به دنبال استیضاح وزیر صمت هستند، هیچ نیتی جز اصلاح امور و کمک به دولت ندارند و استیضاح یک وزیر به معنای اختلاف مجلس و دولت نیست.
رییس مجلس اظهار داشت: بالاخره مجلس یکسری وظایف ذاتی دارد و باید به وظیفه خود عمل کند و در مقابل دولت هم یکسری وظایف ذاتی دارد که باید به وظیفه خود عمل کند و مسوولیت‌ها نباید لوث شود.
قالیباف با اشاره به اینکه وزارت صمت جزو سنگین‌ترین مجموعه‌های وزارتخانه‌های دولتی است، تاکید کرد: امروز تجارت، صنایع بزرگ و صنایع کوچک متمرکز در وزارت صمت شده و همه قبول داریم این وزارتخانه مشکلات ساختاری دارد که بارها به رییس‌جمهور این موضوع را اعلام کردم. وی تصریح کرد: تشخیص مجلس شورای اسلامی آن بود که شرایط به جایی رسیده است که باید استیضاح وزیر صمت انجام شود و امروز ۱۷ نفر از نمایندگان در لیست متقاضیان استیضاح وزیر صمت هستند و زمانی که ۱۰ نفر از نمایندگان متقاضی استیضاح وزیری باشند، قابل اعلام وصول در صحن علنی مجلس است.
رییس مجلس بیان کرد: از آنجایی که مجلس به دنبال اصلاح امور است در این زمینه با رییس‌جمهور و معاون اول رییس‌جمهور و وزیر صمت بحث و تبادل‌نظر شد و بحث ما این است که باید اصلاحات ساختاری در وزارت صمت ایجاد شود و دولت هم این دغدغه را دارد.
قالیباف افزود: رییس‌جمهور در آخرین صحبتی که با هم کردیم، به این جمع‌بندی رسیده است که حتما وزارتخانه صمت نیازمند آن است که در آن تجدیدنظر شود و به دو وزارتخانه تبدیل شود و دو وزیر به مجلس معرفی شود تا این اصلاح ساختاری به صورت اصولی اتفاق بیفتد و قرار است به سرعت لایحه‌ای در این زمینه به مجلس ارائه شود.
وی تاکید کرد: مجددا می‌گویم که قصد مجلس، اصلاح امور است و دولت هم به این نتیجه رسیده که باید در وزارت صمت اصلاحات ساختاری کند. از سیاهکلی به عنوان یکی از متقاضیان و ۱۶ نماینده متقاضی استیضاح وزیر صمت خواهش می‌کنم چون دولت تصمیم گرفته اصلاحات ساختاری در وزارت صمت ایجاد کند، یک فرصت دو ماهه به دولت دهیم و مطمئنا این کار انجام خواهد شد.
- 9
- 7
