روزنامه توسعه ایرانی نوشت: بالاخره بعد از دو دهه پرداخت یارانه نقدی به مردم، دولت در پی تغییر در شیوه پرداخت این یارانه‌هاست. دولت چهاردهم به محض استقرار درباره یارانه‌ها اعلام موضع کرد و وزیر کار از حذف یارانه دهک‌های برخوردار خبر داد؛ اقدامی که به نظر می‌رسد در جهت هدفمند شدن واقعی یارانه‌ها باشد.
سخنگوی دولت هم در نشست خبری دیروز خود، در پاسخ به پرسشی در رابطه با برنامه دولت برای تداوم طرح کالابرگ الکترونیک، اظهار کرد: «برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر دو راه یارانه نقدی که پیش از این تجربه شده و اختصاص کالابرگ وجود دارد و در حال حاضر هم این تاکید هست که از پرداخت یارانه نقدی به سمت ارائه کالابرگ حرکت کنیم زیرا اینگونه بهتر می‌توان به خانواده‌های نیازمند کمک کرد.»
اما سابقا هم طرح کالابرگ الکترونیک اجرا شده بود و مدتی است که متوقف شده است. دولت هم اعلام کرده که حداقل تا پایان امسال قصد بازگرداندن این طرح را ندارد. مهاجرانی هم در این خصوص تاکید کرد: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال بررسی موضوع کالابرگ الکترونیکی در راستای کاهش فقر مطلق و بهبود توزیع درآمد برای اقشار کم درآمد تا دهک هفتم، است. در واقع بسته‌های معیشتی و حمایتی را در دستور کار دارد و چنانچه قطعی شود، حتماً به اطلاع عموم مردم خواهد رسید.
مردم از طرح کالابرگ الکترونیک استقبال کردند
یک کارشناس حوزه رفاه اجتماعی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، توقف طرح کالابرگ را منفی ارزیابی و عنوان کرد: یارانه‌های نقدی، در طول این دو دهه‌ای که پرداخت می‌شود، موفق نبوده است و به همین دلیل، در دولت گذشته، بر اساس نظری که هم دولت و هم مجلس داشت، بخشی از یارانه‌ها به کالا تبدیل شد و مورد استقبال مردم هم قرار گرفت.
حمید حاج‌اسماعیلی درباره نقص‌های طرح کالابرگ، گفت: این طرح نواقصی داشت از جمله اینکه تعداد اقلام سبد کالایی کم بود، دسترسی‌ها راحت نبود و عرضه آن در فروشگاه‌های متعدد شکل نگرفته بود. همچنین سد و مانعی برای استفاده از آن در سقف مبلغ خرید، گذاشته بودند. او تاکید کرد: کالابرگ الکترونیک، طرح خوبی است که یارانه‌ها از طریق کالاها بتواند به مردم تعلق بگیرد و در عین حال که قیمت و کیفیت آنها از طرف دولت نظارت می‌شود، تعداد کالاهای بیشتری در سبد یارانه قرار بگیرد.
این تحلیلگر افزود: کالابرگ الکترونیکی روش خوبی است و عموم مردم هم که هدفمندی یارانه برای آنها تعریف شده و جزء دهک‌های پایین هستند، از این طرح استقبال کردند. این طرح باید ادامه پیدا کند زیرا یارانه‌های نقدی روشی ناکارآمد بوده و آثار منفی دارد و در عین حال مشکلاتی برای دولت به وجود می‌آورد.
به گفته او، اگر کالابرگ الکترونیک مجدد بتواند موردنظر دولت قرار بگیرد و عیب‌ها و نواقص آن برطرف شود، روش موثرتری خواهد بود در عین حال که می‌تواند از تورم و مسائلی که از طریق یارانه نقدی در حوزه اقتصاد ایجاد می‌شود، جلوگیری کند.
ضرورت تغییر شکل یارانه‌های نقدی به کالابرگ
حاج‌اسماعیلی درباره اظهارات سخنگوی دولت مبنی بر طرح دولت برای تغییر یارانه به شکل کالابرگ، بیان کرد: این طرح، حرکت مثبتی است و از دولت گذشته هم آغاز شده بود و به‌‌رغم ضعف و اشکالاتش، مورد استقبال مردم قرار گرفت.
او با ابراز امیدواری درباره اینکه دولت چهاردهم بتواند طرح کالابرگ را اجرایی کند، اظهار کرد: ارزیابی‌هایی هم که در مورد یارانه نقدی صورت گرفته است، نشان می‌دهد که یارانه‌های نقدی کاملا ناموفق بوده است و حتما تغییر شکل آن باید صورت بگیرد.
این کارشناس اقتصادی با یادآوری اینکه کالابرگ را در زمان جنگ هم اجرایی کرده بودیم، ادامه داد: درست است که شرایط زمانی با دوران جنگ متفاوت است اما آن زمان هم با وجود تنگناهایی که به لحاظ معیشتی برای مردم ایجاد شده بود و تحریم‌ها کالاها را با کمبود مواجه کرده بود، دیدیم که کوپن.ها و عرضه کالاها کاملا روش موفقی بود و می‌توانست مردم را قانع کند. او تصریح کرد: اکنون هم تحت‌تاثیر شرایط سختی هستیم و گرانی‌ها و رشد قیمت‌ها هرروز اتفاق می‌افتد بنابراین اگر دولت درصدد اینست که یارانه‌ها موثر باشد، حتما باید به سمت توزیع کالا برود.
شرایط موفقیت کالابرگ چیست؟
حاج‌اسماعیلی درباره اصلاحاتی که برای طرح کالابرگ نیاز است، اظهار کرد: پیش از این، در برخی فروشگاه‌های بزرگ این طرح اجرا می‌شد، این باید به فروشگاه‌های دیگر نیز تسری پیدا کند که مردم دسترسی راحت‌تری داشته باشند چون فروشگاه‌های بزرگ ممکن است در همه‌جا نباشد.
او اضافه کرد: پیش از این، برای کالابرگ قید و شرط‌هایی گذاشته بودند، به صورتی که مردم باید مبلغی که، حداقل ۸۰۰ هزار تومان تا ۱ میلیون تومان بود، خرید می‌کردند تا بتوانند از این کالاها استفاده کنند. این برای دهک‌های ضعیف یک مانع بود؛ دولت حتما باید این شرط که افراد را مجبور می‌کرد مقدار مشخصی خرید کنند تا بتوانند از کالاهای سوبسیدی استفاده کنند، بردارد تا مردم به همان اندازه که سهمیه کالا دارند و در توان مالیشان هست خرید کنند.
یارانه حقوق‌بگیران خاص قطع شود
حاج‌اسماعیلی با تاکید بر اینکه اگر این تغییرات صورت بگیرد در یارانه‌ها تحول جدی ایجاد می‌شود، ادامه داد: اگر هم در این مسیر، دولت بتواند یارانه افرادی را که مستحق نیستند و حقوق‌های بالا و تملک و دارایی دارند، به صورت واقعی حذف کند، این طرح موفقیت بیشتری پیدا می‌کند.
او یادآوری کرد: یارانه خیلی از این افراد حذف شده است اما هنوز افراد زیادی در بخش‌های خاص حقوق بگیر، مانند گروه‌های انتظامی، لشکری، امنیتی و ... هستند که به دلایل خاص یارانه می‌گیرند و تعداد آنها زیاد است. این کارشناس تصریح کرد: دولت باید بتواند یارانه افراد غیرمستحق را حذف و کالابرگ را برای دهک‌های ضعیف جهت‌دار کند زیرا کالابرگ روش موثرتری تا پرداخت یارانه نقدی است و مادامی که شرایط اقتصاد کشور این باشد، باید کالابرگ را ادامه دهیم.
دولت در پی تغییر رویکرد خارجی و داخلی باشد
حاج‌اسماعیلی اما این راهکارها را راه‌حل مشکل فقر در کشور ندانست و آنها را مُسکن‌های مقطعی خواند و خاطرنشان کرد: کشوری که بخواهد درجا بزند و با این روش‌ها کشور را اداره کند، نه به توسعه می‌رسد و نه مردمش به سعادت می‌رسند.
او افزود: این روش‌های موقتی حتما باید متصل یا مقید باشد به اینکه دولت به دنبال حل مسائل اقتصادی کشور از راه‌های اساسی برود. برای مثال اکنون بزرگترین بحرانی که در حوزه اقتصاد ایجاد شده، ناشی از روابط بین‌المللی است که دچار چالش است و دولت باید این‌ها را حل کند.
به گفته این تحلیلگر اقتصادی، تا زمانی که در راهبردهای بین‌المللی ما بازنگری نشود و تغییر نکنند، شرایط سخت در اقتصاد ایران ادامه پیدا خواهد کرد.
حاج‌اسماعیلی یادآور شد: ۴۵ سال است تحریم‌ها را با کیفیت متفاوت تجربه می‌کنیم و حتما راهبردها و استراتژی‌های سیاسی و بین‌المللی ایران نیازمند تغییر است و تحولات چندسال اخیر، این ضرورت را نسبت به گذشته بیشتر کرده است.
او با تاکید مجدد بر اینکه باید حتما در حوزه روابط بین‌الملل تغییر کنیم، همچنین عنوان کرد: در عین حال در حوزه داخل نیازمند تغییر رویکردها هستیم؛ توجه به مردم، توجه به رفاه مردم، توجه به مطالبات مردم و ... باید در عمل تغییر کند.
این کارشناس حوزه رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه دولت چهاردهم با همین شعار روی کار آمده است و باید شعارها را عملی کند، اظهار کرد: هنوز گام‌های مثبت، درست و عمیقی از طرف دولت آقای پزشکیان در این حوزه‌ها دیده نشده است به صورتی که هم در حوزه بین‌الملل نتوانستیم تغییری ایجاد کنیم و هم در داخل برای توجه به مطالبات مردم تغییری حاصل نشده است. حاج‌اسماعیلی در پایان تصریح کرد: دولت حتما باید رویکردی که مبتنی بر تغییر سیاست‌های حاکمیتی برای توجه به مردم، کمک به مردم و برای حمایت از مردم باشد، در پیش بگیرد.
رامتین موثق
- 14
- 3
