بیت کوین پول خرد الکترونیکی و مرگ دولت مدرن

پول خُرد الکترونیکی (بیت کوین) امروز در بازار تهران حدود سه‌هزارو ٢٠٠ دلار خریدوفروش می‌شود. چگونه این پدیده می‌تواند به مرگ دولت مدرن بینجامد؟ 

«بیت کوین» چیست؟! 

هر واحد بیت کوین یک رمز است؛ مثلا اگر ١٠ رمز داشته باشید، ١٠ واحد «بیت کوین» دارید. هیچ‌ چیز مادی‌اي مثل طلا یا نقره، پشتوانه «بیت کوین» نیست. تنها چیزی که اینجا ایفای نقش می‌کند، فقط یک رمز است! پس پشتوانه مادی و شناخته‌شده سنتی را از مفهوم پول سلب کرده و چیزی را که تاکنون وجود داشته، زیر سؤال می‌برد و یک اعتبار «درحال‌ساخته‌شدن» را به‌جای طلا می‌گذارد.

افراد با خریدوفروش این اعتبارِ مجازی، به‌ تدریج به آن بها می‌دهند و یک «برساخته اجتماعی» جدید خلق می‌شود؛ یعنی یک ارزش جدید از سوی افراد (و نه ضرورتا شهروندان یک کشور) به‌ تدریج ساخته شده و مورد قبول جهانیان قرار می‌گیرد؛ کمااینکه این ارزشِ برساخته، تاکنون به ‌تدریج جای خود را باز کرده است. فرض کنید همین مفهوم را به حوزه آموزش و استخدام ببریم: من یک شرکت خصوصی دارم و تنها افرادی را که یک مدرک فرضی به نام «فیباش» دارند، استخدام می‌کنم. این مدرک، حاصل آموزش‌های خاص یا بازی‌های رایانه‌ای در امور اداری، مدیریت و استراتژی است. 

مدرک «فیباش» به‌ تدریج در حوزه آموزش‌های اداری به‌وسیله چند شرکت مشابه خلق شده و یک برساخته کاملا مستقل از مدارک دانشگاهی است؛ یعنی اگر دکترا از هاروارد هم داشته باشید، استخدام نمی‌شوید؛ بلکه باید مثلا مدرک «فیباش ۲» داشته باشید تا به استخدام یک شرکت معتبر بین‌المللی درآیید.

پس به تدریج مفهوم و مدرکی جدید در آموزش، مستقل از دولت‌ها، خلق شده و دولت بلاموضوع می‌شود! حالا فرض کنید شما در یک بازی رایانه‌ای، دوره آموزشی «سیباش» (مدرک فرضی دوره پلیس کارآگاهی) را که در حوزه امنیت و کارآگاه خصوصی است، گذرانده‌اید؛ یعنی در این بازی رایانه‌ای پرونده‌هایی فرضی در اختیار شما قرار گرفته و شما در مراحل (آزمون‌های) مختلف آن، امتیاز کسب کرده‌اید و پرونده‌های جنایی یا مالی فراوانی را به سرانجام رسانده‌اید.

یک شرکت خصوصی امنیتی فقط مدرک «سیباش» را قبول می‌کند و شما به استخدامش درمی‌آیید. مدرک معتبر دانشگاه دولتی را نمی‌پذیرد. یعنی اینجا هم دولت و حکومت از حوزه امنیت تا حدودی خلاص می‌شود. مردم اگر نیاز داشته باشند خدمات کارآگاه خصوصی و پلیس خصوصی را از آن شرکت می‌خرند... .

 مفهوم ازدواج نیز به همین سبک می‌تواند از کنترل ارزش‌های موجود و قدرت سیاسی اجتماعی بیرون برود. فرض کنید دو نفر بر سر مفهوم تقسیم اموال در ازدواج، به تفاهم برسند؛ این یک قاعده بنیانی را شکل می‌دهد. سپس بر سر تقسیم کار خانگی به توافق برسند؛ بنابراین تا اینجا دو قاعده برای زوجین خلق می‌شود.

زوج جدیدی این قاعده را می‌پذیرند و یک ارزش جدید دیگر خلق می‌کنند. زوج‌های جدید که به تدریج به این رژیم حقوقی ازدواج می‌پیوندند، ممکن است قواعد جدیدی را بپذیرند و عملا رژیم حقوقی جدیدی را به‌ تدریج خلق کنند؛ مثل ازدواج سفید؛ یعنی عملا یک برساخته اجتماعی جدید به وجود می‌آید که منشأ یک رژیم حقوقی می‌شود؛ با همه تنبیه و تشویق‌های «حکومت جدید الکترونیکی» که ساخته خود آنهاست!  

به همین دلایل است که می‌گوییم تعمیم «بیت کوین» به دیگر حوزه‌های اجتماع، می‌تواند دولت مدرن را از درون تهی کند و مرگ آن را برساند! «بیت کوین» یک رمز و یک ارزش برساخته فردی و «اجتماعی» است و منشأ آن هم ناشناخته است؛ یک رژیم حقوقی جدید در امور پولی است و تحول اساسی در مفهوم حاکمیت... . چنین روندی می‌تواند به تدریج مفهوم ارزش‌گذاری به همه مفاهیم و مقولات را از دولت بازپس‌گیرد! 

رمز‌های جدید و ارزش‌های جدیدی که منشأ کاملا ناشناخته‌ای دارند، می‌توانند عالم‌گیر شده و جای دولت مدرن را بگیرند... .