نوسانات قیمت مسکن، سکه و ارز پیش‌بینی می‌شد

آنچه در بازار امروز مشاهده می‌کنیم؛ نوسانات قیمت مسکن، سکه و ارز است که این موارد قابل پیش‌بینی بود.همانطور که در سال گذشته بارها گفته و نوشته شد که این بازارها آماده افزایش قیمت هستند و کافی بود که یک شوک داخلی یا بیرونی به اقتصاد وارد شود تا این قیمت‌ها به مسیر اصلی و واقعی خود برسند. به عبارت ساده‌تر، قیمت دلار که تا نیمه اول سال ۹۶ تقریبا شرایط باثباتی را طی کرد، طبیعی نبود. علت این است که طی سال‌های ۹۲ تا ۹۶ بیش از ۶۰ درصد تورم داشتیم. وقتی اقتصادی دارای تورم است، حتما قیمت کالا و خدمات باید افزایشی باشد و نمی‌تواند ثابت بماند.یا وقتی مسکن در سال‌های ۹۳ به بعد در رکود به سر می‌برد به این معنا نبود که قیمت مسکن کاهشی خواهد شد.

ساخت و ساز مسکن مهر منتج به این شد که مسکن در بخش خصوصی با کندی مواجه شود و امروز در شهر تهران اجاره و خرید مسکن افزایش پیدا کرده است. هر بار هم که دلار افزایش پیدا می‌کند با یک وقفه زمانی کوتاه در قیمت طلا و سکه هم آثار آن آشکار می‌شود چون بین قیمت‌های طلا، سکه و دلار در ایران رابطه وجود دارد. مسکن هم سیر طبیعی افزایشی خود را طی کرده بنابراین اتفاقاتی که افتاده درواقع جبران قیمت‌های باقیمانده ۳، ۴ سال گذشته بوده است. اما آیا بیش از این شاهد نوسانات خواهیم بود یا خیر؟ باید گفت که نوسانات حداقلی خواهد بود.

ما شاهد شوک جدیدی نسبت به قیمتی که هم اکنون در بازار وجود دارد، نخواهیم بود که مثلا باز قیمت‌ها ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا کند بلکه شاهد نوسانات جزئی خواهیم بود. اما بخشی از قیمت‌های امروز بازار در حوزه‌های سکه، دلار، اجاره و خرید مسکن ناشی از تورم‌های انباشته شده در سنوات گذشته و بخشی هم ناشی از عرضه کمبود مسکن بود. بالاخره طی سال‌های گذشته به دلیل فضایی که مسکن مهر ایجاد کرد، عرضه مسکن در بخش خصوصی با وقفه مواجه شد. دستاورد مهم دولت یازدهم که پایین آوردن تورم بود، منجر به این شد که قیمت‌های سکه، طلا و دلار جهش دو تا سه برابر پیدا نکند.

امروز دلار تقریبا ۴ هزار تومانی به ۶ هزار تومان رسیده و هنوز صددرصد زیاد نشده که آنهم به خاطر تورم کاهشی بوده و اگر تورم در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به جای سیر کاهشی، سیر افزایشی داشت، حتما شاهد دو تا سه برابر شدن قیمت ارز می‌شدیم. تحریم‌های یکجانبه آمریکا هم در بدترین حالت مشابه مانند تحریم‌های سازمان ملل عمل می‌کند. ما در زمان تحریم‌های ظالمانه و قطعنامه‌های شورای امنیت شاهد نوسانات شدید در بازارهای مختلف نبودیم.

چه بسا شاید این اتفاقی که در بازارهای سکه، مسکن و ارز افتاد، تا حدودی عوارض تحریم‌ها را کم‌اثرتر کند لذا با کامل شدن تحریم‌ها، انتظار افزایش چند برابری قیمت‌ها را نخواهیم داشت. دولت در سال ۹۷ یکسان‌سازی نرخ ارز را انجام داد اما این حرکت ابتر خواهد ماند، اگر دولت یکسان سازی را به سمت واقعی سازی نرخ ارز نبرد. امروز ارز ۴۲۰۰ تومان با ۶ هزار تومان آنچنان جذابیتی دارد که حتی به غلط برخی از تجار ثبت سفارش انجام دهند و کالاهایی که مورد نیاز کشور هم نیست، وارد کنند. بنابراین این رانت و فاصله‌ای که بین ارز دولتی و ارز آزاد وجود دارد را هرچه زودتر باید به صورت واقعی یکسان سازی شود وگرنه این تفاوت یعنی اتلاف منابع کمیاب ارز.

هادی حق شناس