اگر نفت را از سفره اقتصاد حذف کنیم چه می‌شود؟

یک اقتصاددان گفت: حتی اگر این کشور بدون نفت باشد با توجه به شرایط اقتصادی، تولید ناخالص و درآمدی ناخالص که از گروه‌های مختلف در جامعه به دست می‌آید، قادر به انجام مسائل اجرایی، ظرفیت‌های مالیاتی و تبدیل آن به صورت بالفعل هستیم.

احمد جعفری صمیمی، عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه درآمدهای خاص دولت شامل درآمد مالیاتی و غیر مالیاتی بوده که در کشور ما نفت در این بخش نقش مهمی را ایفا می‌کند، اظهار کرد: طی چند سال اخیر همیشه تلاش بر این بود تا وابستگی را نسبت به درآمدهای نفتی کم کنیم و در این میان با اجرای برنامه ششم نسبت به گذشته سهم نفتی و وابستگی به آن کمتر شده است.

وی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه اقتصاد کشورهایی که وابستگی آن‌ها به درآمدهای تک محصولی کمتر بوده، نوسانات کمتری نیز دارند، تصریح کرد: هنوز ما به نفت و درآمدهای نفتی نیاز داریم و در تاریخ نیز بودجه کشور بر اساس عادت مسئولان بر پایه این نعمت خدادای تدوین شده است. دولت وقتی می‌تواند نقش اجرایی مناسبی ایفا کند که نیروهای متخصص با سیاست‌های دقیق داشته باشد. ایران در حال حاضر جزو کشورهایی با فرار مالیاتی بسیار بالا است و تنها منبع درآمد حال حاضر آن، درآمد نفتی محسوب می‌شود.

وفور فرار مالیاتی در کشور

این استاد تمام دانشگاه با اشاره به اینکه فرار مالیاتی یکی از موضوعاتی است که معمولا در کشور به وقوع می‌پیوندد، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین راه برای مقابله با فرار مالیاتی اجرای درست قوانین بوده که نیاز به ابزار دقیق، نیروی متخصص و مورد اعتماد، داشتن امکانات و تجهیزات دقیق، ثبت تمامی معاملات، همکاری سازمان اصناف و سایر بخش‌ها دارد.

مالیات مهم‌ترین منبع درآمد برای دولت پس از نفت

جعفری با اشاره به اینکه طرز تفکری که به درآمد نفتی در اقتصاد کشور وجود دارد در مسئولان تغییر نکرده، خاطرنشان کرد: در صورت نداشتن منابع نفتی و یا عدم توجه به آن، بهترین منبع درآمد برای دولت، مالیات است.

تنها کارمندان و برخی شرکت‌ها مالیات می‌دهند

عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه در کشور با وجود تلاش‌های زیاد صورت گرفته، بیشتر سهم مالیات مربوط به کارکنان دولت و مقداری هم شرکت‌ها بوده است، تصریح کرد: دریافت مالیات بر ارزش افزوده یکی از راهکارهای خوبی است که با معرفی آن و رفع یک‌سری مشکلات به طور مطلوبی می‌تواند پاسخگو برای تامین درآمد دولت باشد. داشتن وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان مالیاتی قوی و تشریح فرهنگ مالیاتی برای مردم می‌تواند کمک بزرگی در تامین هزینه‌های دولت شود.

تخصیص نیافتن منابع و فسادهای مالی، عامل کاهش اعتماد مردم 

عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه تخصیص نیافتن منابع و فسادهای مالی، اعتماد مردم را نسبت به درآمدهای دولت کاهش می‌دهد، خاطرنشان کرد: شفاف سازی اعتبارات منابع و مالیات برای مردم راهکاری برای پرداخت مالیات جهت کمک به دولت و مرکز اقتصادی دولت است، به طور مثال فرهنگیان به طور کامل تمامی مالیات‌ها و امور مربوط به دولت را پرداخت می‌کنند و اگر سایر گروه‌های درآمدی و صاحبان مشاغل نیز بر اساس تناسب درآمدی که دارند همانند بخش‌های کارمندی مالیات پرداخت کنند، این منابع مالیاتی قادر به تامین کردن وضعیت مطلوب اقتصادی برای دولت است.

مالیات، تامین‌کننده تنها ۵۰ درصد از هزینه‌های جاری دولت‌ها

این اقتصاددان اظهار کرد: دولت باید تلاش کند تا از لحاظ اقتصادی درست عمل کند، در برخی از کشورها منابع مالیاتی هزینه‌های دولت را تامین می‌کند اما ما هنوز در کشور خود نتوانستیم این هزینه‌های مالیاتی را تامین کنیم و حدود ۵۰ درصد هزینه‌های جاری آن از مالیات به دست می‌آید.

تقویت بخش خصوصی فساد کمتری را به همراه دارد

مولف و مترجم ۲۲ کتاب اقتصادی افزود: طی ۵۰ سال گذشته بزرگ‌تر شدن دولت باعث شده درآمد قادر به تامین هزینه‌های جاری نباشد، بنابراین با تقویت بخش خصوص، دولت نقش کمتری پیدا کرده و در این صورت فساد کمتر و کارآیی بیشتر خواهد بود.

در تمام کشورهای جهان کسب درآمد از دولت مخفی نشده است​

این اقتصاددان با بیان اینکه کارت ملی هر فرد در هر کجای دنیا نشان‌دهنده هویت و برای ثبت کسب درآمدها است، گفت: در تمام کشورهای جهان کسب درآمد از دولت مخفی نشده است، با ثبت درآمد‌ها در کشور، سازمان دارایی با برنامه‌ریزی دقیق و شفاف‌سازی شده و مردم با تعامل در نشان دادن درآمدهای خود، به خوبی در این راستا عمل می‌کنند.

پرداخت نکردن مالیات‌ها به اقتصاد کلان کشور لطمه می‌زند

عضو هیات علمی دانشگاه مازندران با بیان اینکه افراد برای معافیت‌های مالیاتی در کشورهای دیگر تمام درآمد‌های خود را ثبت می‌کنند، افزود: وقتی چیزی را خریداری و هزینه آن را ثبت کنیم قطعا آن کسی که هزینه را دریافت کرده نامش در سیستم به طور اتوماتیک به منظور کسب درآمد ذخیره می‌شود.

وی با ابراز تاسف از اینکه افراد با درآمد بالاتر، بیش از دیگران فرار مالیاتی می‌کنند، تصریح کرد: وابستگی دولت‌ها به درآمد نفتی به یک عادت بد تبدیل شده است و به همین دلیل در خرج کردن ترسی نداشته و برای کمبود هزینه‌ها از بانک مرکزی پول می‌گیرند.

بهبود وضعیت اقتصادی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق در کشور است

این اقتصاددان با اشاره به اینکه بهبود وضعیت اقتصادی کشور، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است، خاطرنشان کرد: وابستگی کشور طی ۲ تا ۳ سال اخیر به نفت کاهش داشته است بنابراین می‌توانیم با برنامه‌ریزی درست و توجه به چشم‌اندازهای آینده، هزینه‌های دولت را کم و بخش خصوصی را که رهبری نیز بر آن تاکید دارند، تقویت کنیم تا با پرداخت مالیات‌ و سیاست‌‌گذاری درست، وضعیت اقتصادی کشور بهبود یابد.