«موفق شدیم جلوی رشد تورم را گرفته و آن را منفی کنیم؛ در برخی از کالاها نیز تورم به سمت منفی شدن است». این اظهار نظر سخنگوی دولت است که دیروز در حاشیه انتخابات پنجمین دوره شورایاری، در حافظه رسانه‌ها ثبت شد. علی ربیعی، این‌بار به جای رئیس سازمان برنامه و بودجه، از کاهش نرخ تورمی حکایت کرد که همین چند روز پیش بر اساس گزارش آمار، از مرز ۴۰درصد نیز گذشت؛ «نرخ تورم دوازده ماه منتهی به تیر ۹۸ در مناطق شهری ۳۹.۷ درصد و در مناطق روستایی ۴۴.۴ درصد است». این اولین باری نیست که سکانداران اقتصادی، نرخ تورم را منطبق با اتفاقاتی که در بازارها در جریان است، روایت نمی‌کنند.
۱۲ تیر همین امسال هم محمدباقر نوبخت در حاشیه جلسه هیات دولت، گفته بود: «بعد از نوسان در بازار ارز که بیشتر هم جنبه روانی داشت، با کاهش ارزش پول ملی مواجه شدیم، اما بعد از این که سیاست‌های نظام در حوزه سیاست خارجی مشخص شد در مسائلی مثل ارزش پول ملی، رشد اقتصادی و نرخ تورم به ثبات رسیدیم؛ هر چند هنوز وضعیت مطلوبی نداریم، اما رشد تورم که در ماه گذشته ۳.۴ درصد بود اکنون به ۸ دهم درصد کاهش یافته است». نوبخت اما دست‌بردار نبود و سوم مرداد همین امسال، به ایلنا گفت: «نرخ تورم نقطه به نقطه در حال کاهش است و در تیر ماه امسال حدود ۳ واحد نسبت به تیر ماه سال گذشته کاهش یافته».
حالا با نگاهی به اعداد و ارقامی که در بارکد قیمتی کالاهای اساسی در سوپرمارکت‌‍‌ها یا سوپر گوشت‌ها ثبت شده و مقایسه نرخ‌ها با اظهارنظرهای سکانداران اقتصادی در زمینه تورم، شاید بهترین تحلیل این است که نوبخت یا ربیعی طی همین یکسال و چند ماهی که از گرد و خاک دلار در بازار آزاد می‌گذرد، حتی با گوشه چشم هم به قیمت کالاهای اساسی، نگاه نکرده‌اند. هنوز تورم ۳۰ یا ۴۰درصدی مرکز آمار در باور مردمی که از یکسال و چند ماه گذشته زیر بار گرانی‌ها هستند، نگنجیده که برخی از سکانداران اقتصادی تورم برخی از کالاها را منفی اعلام می‌کنند؛ تورم منفی به کاهش پیوسته و مدام قیمت‌ها می‌گویند که حالا به گفته سخنگوی دولت در برخی از اجناس در حال اتفاق افتادن است. این در حالی است که تنها یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد قیمت چند قلم کالای اساسی از خرداد سال گذشته تا امسال، تورمی بیش از ۱۰۰درصدی را تجربه کرده‌اند.
مصداق این اتفاق را می‌توان در بازار بسیاری از کالاهای ضروری مشاهده کرد. به عنوان مثال، قیمت گوشت قرمز و سفید هر یک بیش از ۵۰ درصد گرانتر شده‌اند. این مسئله درباره گوشت قرمز از ماه‌های گذشته تاکنون توجه بسیاری از رسانه‌ها را نیز به خود جلب کرده است. چرا که قیمت گوشت گوسفند در بازار بیش از ۱۰۰ درصد نسبت به سال گذشته رشد کرد. با ارزبابی این چند قلم کالا که در این گزارش به آنها پرداخته شد، باید پرسید که سکانداران اقتصادی از کدام بازارها خرید روزانه خود را انجام می‌دهند که تورم کالاهای اساسی در آنها با قیمت‌هایی که این‌روزها همه را شگفت‌زده کرده، فاصله دارد؟
هزینه‌ها نسبت به سال گذشته افزایش یافت
تورمی که در کالاهای اساسی جریان دارد در حالی مطرح است که برخی از مسئولین هنوز این قیمت‌ها را قبول ندارند و در اظهاراتشان از کاهش نرخ کالاهای اساسی حکایت می‌کنند. در کنار اظهارنظرهای سکانداران اقتصادی مبنی بر کاهش نرخ تورم، رئیس‌جمهور نیز گاهی مطالبی را مطرح می‌کند که نمک بیشتری را روی زخم مردم می‌پاشد. همین چند روز پیش بود که حسن روحانی، در جلسه‌ای با مدیران ارشد بخش مسکن، اقدامات انجام شده در دولت‌های یازدهم و دوازدهم از جمله مسکن شهری و روستایی، تکمیل پروژه‌های مربوط به طرح مسکن مهر و احیای بافت فرسوده را مورد بررسی قرار داد و گفت: «براساس آمار وزارت راه و شهرسازی در بخش مسکن استیجاری به طور متوسط در تهران میزان اجاره بها ۳۰درصد افزایش یافته که این رقم امیدوارکننده است. البته مطلوب نبوده اما در عین حال با آمار و ارقامی که این روزها منتشر می‌شود، متفاوت است».
این آمار در حالی از سوی رئیس جمهور بیان شد که بررسی‌های میدانی، به وضوح حکایت از افزایش قیمت حداقل دو برابری نرخ اجاره بهای مسکن در سال جاری دارد و نرخ ۳۰درصدی، برای هیچ کس قابل باور نیست.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که آمارهای رسمی از رشد قابل‌توجه هزینه‌ها نسبت به سال‌های گذشته خبر می‌دهند. اواخر تیر امسال بود که معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان تهران در حاشیه نشست با معاون طرح‌های آماری و طرح‌های ثبتی مرکز آمارایران در جمع خبرنگاران گفت: «خانوارهای استان تهران در خرداد ۹۸ به‌طور میانگین ۵۱.۲ درصد بیشتر از خرداد ۹۷ برای خرید هزینه کرده‌اند». آن‌روزها مهر به نقل از مسعود افشین نوشت: «این میزان ۱.۳ درصد بیشتر از متوسط کشور است، در واقع خانوارهای استان تهران به‌طور میانگین ۵۱.۲ درصد بیشتر از خرداد ۱۳۹۷ برای خرید هزینه کرده‌اند و این هزینه نسبت به خرداد ماه ۹۸ به میزان ۱.۲ درصد افزایش یافته است».
حالا روند رو به افزایش قیمت کالاهای اساسی که از ابتدای سال جاری آغاز شده است، طبق آمار به دست آمده همچنان ادامه دارد تا جایی که تغییر قیمت برخی کالاهای اساسی در سبد خانوارها، در دی‌ماه نسبت به فروردین‌ماه امسال بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است. این‌که مسئولان کشور نمی‌توانند یا نمی‌خواهند بازار کالاهای اساسی را تنظیم کرده و از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کنند، سوال بی‌پاسخی است که تاوان آن را معمولا اقشار متوسط و رو به پایین جامعه می‌پردازند. بدیهی است که با افزایش سرسام‌آور قیمت کالاهای اساسی در بازار، سبد غذایی خانوارها روزبه‌روز کوچک‌تر شده و قدرت خرید آنها به‌شدت کاهش می‌یابد.
در این میان معلوم نیست چرا با وجود اختصاص ۱۴میلیارد دلار از درآمدهای نفتی به کالاهای اساسی، این کالاها نه‌تنها ارزان به دست مردم نمی‌رسد، بلکه هر روز اقلام مورد نیاز خانواده‌ها با قیمت‌های جدیدی در بازار و در غیاب ناظران و مسئولان نظارتی عرضه می‌شود. نکته دیگری که وجود دارد این است که با ارائه چنین آمارهای نادرستی که از زبان برخی از سکانداران اقتصادی به گوش می‌رسد، سیاست‌‌گذاری‌های درستی در زمینه کنترل قیمت کالاهای اساسی اتخاذ نخواهد شد و اقتصاد کشور روز به روز بیشتر از گذشته در باتلاق تورم فروخواهد رفت.
فاطمه آقایی‌فرد
- 16
- 5
