حذف چهار صفر از پول ملی و تاثیر آن بر اقتصاد؛ این صفرهای لعنتی

سقوط جایگاه ریال در برابر دلار، رشد نقدینگی، تورم بالا، و نرخ بالای سود بانکی در اقتصادی که شاید کمتر کسی آن را بیمار نمی‌شناسد، بالاخره کار دست پول ملی داد تا صفرها در دفتر تاریخ جا باز کنند؛ صفرهایی که در مقابل اعداد و ارقام واحد پولی صف بسته‌اند تا حساب و کتاب سخت‌تر از چیزی که هست به نظر برسد. 

چند روز پیش بود که پرونده حذف صفرها از پول ملی روی میز سکانداران اقتصادی باز شد و صدای هیاهوی آن در فضای مجازی و واقعی شنیده شد. همه درباره تاثیر خروج صفرها بحث می‌کردند، عده‌ای از آن طنز می‌ساختند و عده‌ای دیگر تحلیل‌های کارشناسی برای یکدیگر مطرح می‌کردند.

هر چه که بود بانک مرکزی تصمیم مهمی گرفته بود؛ هیات دولت در جلسه چهارشنبه به ریاست حسن روحانی، لایحه پیشنهادی بانک مرکزی مبنی بر تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر را به تصویب رساند تا بعد از بررسی در بهارستان این موضوع عملی شود.

البته این داستان تغییر واحد پول ایران به سال ۱۳۰۸ بازمی‌‌گردد. به روزهایی که واحد پول ملی ایران به طور رسمی ریال نامیده شد. روزها گذشت و در سال ۷۲ برای اولین بار ایده حذف صفر از ریال مطرح شد و بانک مرکزی در آن زمان مطالعات گسترده‌ای را در این زمینه آغاز کرد. بعد از گذشت مدت‌ها از این پیشنهاد، بالاخره در سال ۸۶، این ایده با دستور محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم، روی کار آمد. 

آن‌‎روزها این طرح به قدری جدی شده بود که بانک مرکزی با راه‌اندازی سایت ویژه رفرم پول ملی، از مردم درخواست نمود تا نظرات خود را پیرامون نام واحد جدید پولی و همچنین میزان صفر‌هایی که باید از پول ملی حذف شوند ارائه دهند. ولی عمر دولت دهم به اجرای رفرم پولی قد نداد و این طرح با تغییر دولت به فراموشی سپرده شد.

این فراموشی تا اواسط آبان ماه سال ۹۵ ادامه داشت تا اینکه حسین قضاوی معاون وقت امور بانکی وزیر اقتصاد که در دولت قبل سمت معاون اقتصادی بانک مرکزی را بر عهده داشت بر ضرورت حذف پول ملی تکید کرد. بعد از این مصاحبه و در آذر ۹۵ خبری از هیات دولت بیرون آمد که حکایت از رای کابینه دولت یازدهم به اصلاح پول ملی و تغییر واحد پولی از ریال به تومان داشت. البته این تصمیم بر اساس طرح بانک مرکزی اتخاذه شده بود.

بعد از انتشار این خبر فضا چند ساعتی در حالت ابهام بود تا اینکه، ولی اله سیف رئیس کل سابق بانک مرکزی موضع خود را در این زمینه اعلام و تاکید کرد که ماجرای تبدیل ریال به تومان ارتباطی به سیاست حذف صفر از پول ملی ندارد. سیف، در توضیحات خود گفت که مصوبه اخیر دولت به عنوان بخشی از لایحه بانک مرکزی با هدف رسمیت بخشیدن به عرف متداول و مرسوم در جامعه بوده است و این جریان در راستای تسهیل مبادلات و انطباق آن با واقعیت‌های اقتصادی کشور و همخوانی با فرهنگ عمومی مردم تنظیم شده و فاقد آثار روانی و تورمی خواهد بود و با توجه به وجود بستر فناوری اطلاعاتی مناسب و گسترش و نفوذ مناسب بانکداری الکترونیکی با کمترین هزینه و زمان قابلیت اجرا را دارد. 

روزها گذشت و سال گذشته با وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی این ایده دوباره مطرح شد. یازدهم دی سال ۹۷ بود که رونمایی از چک‌های جدید موضوع حذف صفرها خبر ساز شد، چرا که بانک مرکزی از ایران چک‌های ۵۰ هزار تومانی‌ای رونمایی کرد که چهار صفر آن کمرنگ شده بود و همین موضوع حذف چهار صفر از پول ملی را تقویت می‌کرد. 

بعد از ماه‌ها، این موضوع توسط عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی مورد تایید قرار گرفت. سایت بانک مرکزی طی خبری در دی‌ماه سال گذشته محتویات نشست رئیس کل بانک مرکزی با نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس را منتشر کرد. در این نشست عبدالناصر همتی عنوان کرده بود که لایحه حذف چهار صفر از پول ملی از سوی بانک مرکزی تقدیم دولت شده است و امیدوارم هر چه سریع‌تر این مهم به نتیجه برسد.