کوچ اجباری مجردهای خانه به دوش به خوابگاه‌های عمومی

 بررسی‌ها نشان می‌دهد باتوجه به افزایش تقاضا مجردها برای سکونت در اتاق‌های مجردی، تعداد این خوابگاه‌ها در شهر روزبه‌روز بیشتر از پیش می‌شود. شمال و جنوب‌شهر هم فرقی نمی‌کند؛ از ظفر، تجریش و جردن گرفته تا میدان انقلاب، مولوی و پامنار با موقعیت‌های دسترسی و امکانات مختلف. اغلب این خوابگاه‌ها، خانه‌های قدیمی چندطبقه‌ای است که دستی به سروگوشش کشیده‌اند و با وسایل اولیه یک زندگی ساده آن را تجهیز کرده‌اند و البته اصل مشتری مداری را فراموش نکرده و باتوجه به نیاز روز «وای فای و اینترنت‌های خانگی» جزو جدایی ناپذیر این اقامتگاه‌های مجردی است.

در این خوابگاه‌ها آقایان آسان‌تر از بانوان برای سکونت پذیرش می‌شوند و متصدیان این اقامتگاه‌ها کوتاه مدت تنها به داشتن چند مدرک معتبر مانند کارت ملی و کارت پایان خدمت اکتفا می کنند، اما این داستان برای بانوان به همین راحتی نیست و حتما باید یکسری مدارک و گواهی تحویل بدهند تا شب در خیابان‌های شهر آواره نباشند.

اتاق وی ای پی یا روم مستر!

با آدرسی که داریم در جستجوی خوابگاه بانوان، راهی خیابان ظفر می‌شویم. این خوابگاه همانطور که از کلمه انگلیسی نوشته شده روی شیشه ورودی پیداست، بیشتر به هتل آپارتمان شباهت دارد. محوطه بیرونی و فضای باز با چمن پوشیده و چندین میز و صندلی در آن چیده شده است. به سراغ متصدی خوابگاه یا پانسیون می‌رویم و او درباره شرایط اجاره اتاق‌ها می‌گوید: «اتاق‌ها تخت، تشک، بالشت، یخچال، کمدآویز و کشو دارد. هفته‌ای یکبار لباس‌های مستاجران توسط پرسنل شسته می‌شود و نظافت اتاق‌ها هم به عهده آنهاست.» برای پذیرش محدودیت‌هایی وجود دارد برای مثال حتما سن مستاجر باید کمتر از ۴۵ سال باشد و وزن نیز ملاک دیگری برای پذیرش مستاجر است.

اینجا برخلاف خوابگاه‌های آقایان از ساعات یازده شب در خوابگاه بسته می‌شود. این پانسیون چند منوی انتخابی دارد و اتاق و تخت‌های آن ‌باتوجه به درآمد و سلیقه مشتری متغییر است. اگر جیب مستاجران پرپول باشد، اتاق وی ای پی را به او پیشنهاد می‌دهند و آن سوی داستان هم دانشجو و کارگر طرفداران اتاق‌های ۸ تخته‌خوابی هستند که با درآمدشان سازگاری بیشتری دارد. باگران شدن قیمت اجاره مسکن، این خوابگاه‌ها که اغلب به صورت روزانه پذیرش داشتند، اکنون با مستاجران برای یک‌ماه یا بیشتر قرارداد می‌بندند. در این خوابگاه روزانه ۲۰۰ هزارتومان برای اجاره‌بهاء اتاق دریافت می‌کنند، اماباتوجه به تمایل و تقاضای مشتریان، اتاق‌ها ماهیانه هم اجاره داده می‌شود. متصدی خوابگاه با آب و تاب از ویژگی ها و آپشن‌های خاص اتاق اختصاصی تعریف می‌کند که همه امکانات در اتاق‌های خصوصی گنجانده شده و آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمامش هم مجزا است.

وقتی برای بازدید در یکی از اتاق‌ها را باز می‌کند، انتظار داریم همین که در باز می‌شود، اتاقی رویایی با تزیینات و تم‌های مدروز پیش چشمانمان ظاهر شود، اما چیزی که می‌بینیم دو تخت ۲ طبقه آهنی در این سو و آن سوی اتاقی دلگیر است که وسایل قدیمی‌اش در هرگوشه اتاق دهن کجی می‌کند. هزینه اقامت ماهانه در این اتاق لوکس با ۴ تخت خواب، ۴ میلیون تومان و برای اتاق های ۸ تخته ۳ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. او درباره رنج قیمت سایر اتاق‌ می‌گوید: «قیمت اتاق‌های مستر که سرویس بهداشتی و حمام داخلش قرار دارد از ۳ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ باتوجه به تعداد تخت‌ها تغییر می‌کند. همچنین اجاره اتاق‌های معمولی هم از ۳ میلیون شروع می‌شود و ۸ تخت‌خوابه‌ آن هم ۲ میلیون تومان است.» البته علاوه بر شرایط گفته شده، اجاره‌بها بعد از بسته‌شدن قرار داد دریافت می‌شود و علاوه برآن مستاجر مبلغ ۲ میلیون تومان هم به عنوان ودیعه پرداخت می‌کنند.

مجردهای خانه به دوش

اینبار از شمالی‌ترین نقطه پایتخت به سمت مرکز شهر می‌رویم و در میان تعداد بسیاری از خوابگاه‌های آقایان، نزدیک‌ترین اقامتگاه به ایستگاه مترو را انتخاب می‌کنیم. نشانی آگهی همین جاست؛ خانه‌ای قدیمی و نمور که از دالان حیاط، فرسودگی در و دیوارش حتی با قراردادن گلدان‌های رنگی و زیبا هم به چشم می‌آید. ساختمانی ۲ طبقه که آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام برای همه مستاجران مشترک و در طبقه اول و اتاق‌ها در طبقه دوم جانمایی شده است. این خوابگاه در مجموع ۵ اتاق دارد که ۲، ۴، ۶، ۸ و ۱۰ نفره است. این خوابگاه حدود ۳۰۰ متر وسعت و ۳۰ نفر در آن ساکن هستند. اجاره ماهانه اتاق برای ۲ تخته ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و برای ۱۰ تخته به ازای هر نفریک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده است. می توان از جمله امکانات اختصاصی این خوابگاه به داشتن اینترنت نامحدود اشاره کرد.

«محمد» یکی از دستفروشان میدان انقلاب و حدود ۳ ماهی است که در این پانسیون زندگی ‌می‌کند. ۱۰ سالی می‌شود که از تفرش برای کار به تهران آمده است و تا قبل از این با یکی از همشهریانش در خیابان جشنواره سوئیتی را اجاره کرده بودند. محمد می‌گوید: «به همراه دوستم در سوئیت ۳۰ متری ماهی ۳ میلیون با ۴۰ میلیون پول پیش زندگی می‌کردیم، اما صاحبخانه برای بستن قرارداد  جدید از ما صدمیلیون ودیعه و ماهی ۶ میلیون تومان طلب کرد که  شرایطش را نداشتیم. به همین خاطر دوستم به شهرمان برگشت و من هم روزانه یا ماهانه تخت‌خواب اجاره می‌کنم. در این مدت از شبی ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان پول اجاره تخت دادم. برخی از خوابگاه‌ها سخت‌گیری‌های خاص خودش را دارد مثلاَ جای پارک موتور ندارند و مهمان نباید داشته باشیم یا اصلا نباید سیگار کشید.

چاره‌ دیگری نیست. وقتی نمی توانم از عهده پرداخت اجاره سوئیت یا خانه مستقل بربیایم، مجبورم روزانه یا ماهانه در پانسیون‌ها یا خوابگاه‌ها تخت اجاره کنم که آن هم مشکلات خودش را دارد. اغلب شست و شو و استحمام در این خوابگاه‌ها محدود یا همیشه نمی‌توان از اتو و سشوار استفاده کرد یا ساعت ورود و خروج مشخصی دارد. در واقع محدویت‌هایش برای اغلب مجردهایی که خودشان خانه مستقل داشتند، دیوانه کننده است. بیشتر هم اتاقی هایم راننده اسنپ یا کارگران ساده شهرستانی هستند که برای کسب درآمد به شهر آمده‌اند و اینجا شب‌ها را به صبح می‌رسانند.» جالب است اغلب خوابگاه حداقل تا چندماه آینده ظرفیتشان تکمیل است و پذیرش ندارند.

 تهرانی نباشید!

در برخی از خوابگاه بانوان شرط پذیرش برای اقامت روزانه یا ماهانه، «تهرانی» نبودن است. متصدی با چک‌کردن کدملی مطمئن می‌شود که تهرانی نیستند و فقط شهرستانی‌ها را پذیرش می‌کنند. وقتی علت را جویا می‌شویم، می گویند قانونی است که ابلاغ کردند و ما موظف به رعایت آن هستیم. همچنین برگه رضایت‌نامه محضری یا گواهی اشتغال به کار از جمله مدارک ضروری برای اجاره اتاق است. مسئول خوابگاهی در میدان ولیعصر(عج) می‌گوید: «این ساختمان آپشن‌های زیادی دارد.

در هر طبقه هم یک‌دستگاه تلویزیون وجود دارد و ساکنان می‌توانند در هفته یکبار از لباسشویی اتوماتیک برای شستن لباس‌هایشان استفاده کنند. آشپزخانه هر طبقه مشترک است و یک یخچال هم در هر طبقه وجود دارد. نظافت با خود افراد است و به‌نوبت باید راه‌پله‌های هر طبقه را تمیز کنند. اینجا امکانات اولیه برای زندگی فراهم شده و شرایطش برای زندگی بد نیست، اما همان خوابگاه است. بیشتر کسانی هم که اینجا پانسیون هستند، فقط برای خواب از آن استفاده می کنند. اقامتگاه ها به طور مستقیم زیر نظر اتحادیه میهمانپذیران اداره می شوند تا از هرگونه تخلفات احتمالی آنها جلوگیری به عمل آید.» تخت خواب‌های این خوابگاه برای هر نفر روزانه ۱۵۰ هزار تومان و ماهانه حدود ۳ میلیون تومان قیمت دارد.

همه زندگی در یک ساک دستی

مستأجران کم‌بضاعت برای اجاره اتاقی‌های روزانه، اول به جیبشان نگاه می‌کنند و بعد به امکانات و موقعیت اقامتگاه. به همین خاطر در بین اقامتگاه‌ها، خوابگاه‌های مناطق جنوبی شهر در مقایسه قیمت مناسب‌تری دارند. یکی از این اقامتگاه‌ها در محله پامنار در واقع بافت فرسوده‌ای است که با وسایل مستعمل به شکل خوابگاه درآمده است و وقتی روی تخت آهنی اتاق می نشینیم، گل های سرخ روی ملافه‌های تشک، از کثیفی به سیاهی می‌زند.

برای همین اتاق و تخت زهواردر رفته شبی ۱۰۰ هزارتومان اجاره می‌گیرند. به گفته «علی» وای از آن روزیکه هم اتاقی‌هایت یکدست نباشند و هرشخصی برای خودش یکسازی بزند. او می‌گوید: «اغلب کسانیکه به اینجا می‌آیند جوان هستند و اخلاق هایشان متفاوت است. برخی زود می‌خوابند و برخی دیر. یکی باسواد است و دیگری بی‌سواد. همین دوگانگی باعث دعوا و درگیری می‌شود و فرار را باید بر قرار ترجیح بدهیم. با یک کوله یا ساک دستی می‌آییم و با همان هم می‌رویم. خوبی اش این است که اینجا وسایل زندگی مجردی را دارد و نمی‌خواهیم از این خانه به آن خانه وسایل را به دوش بکشیم.»

مطالعات و بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که یکی از عوامل تأثیرگذار در بروز برخی انحرافات و ناهنجاری‌های رفتاری و اجتماعی در جوانان، زندگی یا حضور در این‌گونه فضاهاست. ظهور و بروز رفتارهای پرخطر، اعتیاد، بزه، انحرافات اخلاقی و اجتماعی از نمونه تهدیداتی است که به‌صورت بالقوه جوانان و نوجوانان را در این مکان‌ها تهدید می‌کند، اما وقتی با شرایط سختگیرانه و گرفتن مدارک خاص در این خوابگاه‌ها یا پانسیون‌ها به روی متقاضیان بسته می‌شود به کارتن خوابی و کف‌خوابی خیابانی روی می‌آوردند و ناهنجاری‌ها گردن شهر را می‌گیرد.

ثریا روزبهانی