برای چندمین بار است که طی ماه‌های گذشته شاهد خبر کاهش تعداد پروازهای خارجی هستیم. روز گذشته خبری منتشر شد که نشاندهنده افت ۱۳ درصدی شمار مسافران هوایی کشور بود. براساس آمار شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، در نیمه نخست امسال ۲۳۰ هزار و ۱۳۶ پرواز در فرودگاه‌های تحت مالکیت شرکت فرودگاه‌ها و پنج فرودگاه اختصاصی کشور انجام شده است. در این مدت، ۲۷ میلیون و ۹۱۶ هزار و ۳۰۴ نفر مسافر و ۲۸۴ میلیون و ۸۹۵ هزار و ۵۱۶ کیلوگرم بار توسط این پروازها جابجا شده‌اند. شمار پرواز، جابجایی مسافر و حمل بار در نیمه نخست امسال نسبت به مدت سال گذشته به ترتیب۱۰، ۱۳ و ۱۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
این در حالی است که در اواخر مردادماه خبری مبنی بر کاهش ۴۰ درصدی میزان فروش بلیت پروازهای خارجی منتشر شد. آن زمان عنوان شد که در پی واقعی شدن نرخ ارز برای خدمات گردشگری و همچنین حذف ارز مسافرتی، میزان فروش بلیت پروازهای خارجی در حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. همچنین مطرح شد که این کاهش میزان سفرهای خارجی در مقاصد اروپایی و آمریکای شمالی محسوس‌تر بوده است. بر این اساس، از اواسط اردیبهشت ماه سال جاری که نرخ دلار آزاد، آهنگی صعودی در پیش گرفت و حتی زمانی که دلار از رقم ۱۲ هزار تومان عبور کرد، تا ۱۵ مرداد ماه که آخرین روز ارائه ارز مسافرتی به مسافران خارج از کشور بود، حجم سفرهای خارجی با روند صعودی مواجه بود؛ اما با اجرای قانون حذف ارزی مسافرتی از ۱۵ مرداد ماه شاهد آن بودیم از حجم سفرهای خارجی کاسته و در نهایت با افزایش رسمی قیمت بلیت هواپیما، سفرهای خارجی روندی نزولی در پیش گرفت.
نتیجه این شد که قیمت بلیت هواپیما حدود دوبرابر افزایش یافت. این همه در حالی است که بسیاری از تحلیل‌گران صنعت هواپیمایی متفق‌القول هستند که یگانه دلیل کاهش پروازها، گرانی قیمت بلیت‌ها و دلیل این امر نیز تحریم‌های آمریکاست. اکنون باید دید که با توجه به آمارهای ضد و نقیضی که درباره رقم کاهش پروازهای خارجی شاهد هستیم، این عدد در آینده‌ای نه چندان دور چقدر افزایش می‌یابد؟ و اینکه نهایتا این افت تعداد مسافران و پروازهای خارجی چه تاثیری بر روی ایرلاین‌ها و صنعت هواپیمایی کشورمان دارد؟
تفاوت در میزان افت پروازهای خارجی ایرلاین‌ها
هرچند مطابق آمارها کاهش در تعداد پروازهای خارجی اتفاق افتاده اما ظاهرا میزان این کاهش برای همه ایرلاین‌ها یکسان نبوده است.
بر اساس آمار شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، بیشترین جابجایی مسافر و تعداد پرواز به فرودگاه مهرآباد تعلق دارد به طوری که در نیمه نخست امسال، ۶۵ هزار و ۹۷۳ پرواز در این فرودگاه انجام شده و هفت میلیون و ۶۶۵ هزار و ۸۶۴ نفر مسافر با این پروازها جابجا شده‌اند.
رتبه‌های دوم و سوم در میان فرودگاه‌ها به ترتیب متعلق به فرودگاه مشهد با ۳۴ هزار و ۸۳۴ پرواز و پنج میلیون و ۴۱ هزار و ۱۵۵ مسافر و فرودگاه امام خمینی (ره) با ۲۷ هزار و ۵۶۹ پرواز و چهار میلیون و ۳۳۴ هزار و ۷۰ مسافر است همچنین فرودگاه‌های شیراز، اهواز، کیش، اصفهان، تبریز، بندرعباس و آبادان به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم پر رفت‌وآمدترین فرودگاه‌های کشور در شش ماهه نخست سال جاری قرار دارند.
افت ۹ و ۱۳ درصدی تعداد پروازهای داخلی
در این میان نکته جالب، افت تعداد پروازهای داخلی است که گفته می‌شود این پدیده نیز در اثر افزایش قیمت بلیت‌ها اتفاق افتاده است. بر اساس آمار شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، در شش ماه نخست سال جاری ۱۸۹ هزار و ۱۰۳ پرواز داخلی در کشور انجام شده و ۲۱ میلیون و ۷۵۰ هزار و ۲۶نفر با این پروازها جابجا شده‌اند که این آمار نسبت به سال گذشته به ترتیب ۹ و ۱۳درصد کاهش داشته است. در این مدت بیشترین پروازهای داخلی در فرودگاه مهرآباد تهران انجام شده است.
پس از مهرآباد، فرودگاه مشهد با ۲۸ هزار و ۸۳۳پرواز داخلی و چهار میلیون و ۱۱۰ هزار و ۷۱ مسافر و فرودگاه شیراز با ۱۵ هزار و ۱۳۶پرواز داخلی و یک میلیون و ۴۶۴ هزار و ۱۰۱ مسافر در رتبه‌های دوم و سوم پروازهای داخلی قرار دارند.
رتبه‌های چهارم تا دهم نیز به ترتیب در اختیار فرودگاه‌های اهواز، کیش، اصفهان، تبریز، بندرعباس، آبادان و عسلویه است. همچنین در این مدت ۴۳۴ پرواز داخلی از فرودگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) انجام شده و هشت هزار و ۱۶مسافر توسط این پروازها جابجا شده‌اند.
افت ۱۱ و ۱۲ درصدی پروازهای خارجی
همچنین در مورد پروازهای خارجی اعلام شده که در شش ماه نخست سال جاری در مجموع ۴۱هزار و ۳۳ پرواز خارجی در کشور انجام و شش میلیون و ۱۶۶ هزار و ۲۷۸ مسافر به وسیله این پروازها جابجا شده‌اند که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۱۲ و ۱۱درصد کاهش را نشان می‌دهد.
یک هزار و ۲۵۲ پرواز خارجی نیز متعلق به پروازهای حج و شش هزار و ۴۶۲ پرواز متعلق به پروازهای عتبات عالیات بوده است که به ترتیب ۱۷۰ هزار و ۳۵۶ نفر و یک میلیون و ۱۴۶ هزار و ۴۰۷ نفر با این پروازها جابجا شده‌اند.
رتبه اول پروازهای خارجی در شش ماه نخست سال جاری متعلق به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) است که ۲۷ هزار و ۱۳۵ پرواز خارجی در آن انجام شده و چهار میلیون و ۳۲۶هزار و ۵۴ نفر به وسیله این پروازها جابجا شده‌اند که از نظر تعداد پرواز و مسافر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱ درصد افت داشته است.
بعد از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، به ترتیب فرودگاه مشهد با شش هزار و یک پرواز و ۹۳۱ هزار و ۸۴ مسافر خارجی و شیراز با یک هزار و ۹۹۵ پرواز و ۲۴۹ هزار و ۵۸۶ مسافر خارجی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
بقیه پروازهای بین‌المللی در فرودگاه‌های اصفهان، تبریز، لارستان، اهواز، کیش، قشم، ارومیه، بندرعباس، کرمان، آبادان، ساری، یزد، گرگان، همدان، بیرجند، زاهدان، چابهار، رشت، کرمانشاه، زنجان، بوشهر و اردبیل انجام شده است.
افزایش دوبرابری قیمت بلیت‌ها
این همه در حالی است که بسیاری از مردم و فعالان اقتصادی طی ماه‌های اخیر به افزایش بهای بلیت‌های هواپیما انتقاد کرده‌اند، چرا که اعداد بیانگر افزایش دو برابری قیمت بلیت‌ها هستند. متاسفانه این افزایش نرخ برای پروازهای خارجی همه ایرلاین‌های داخلی و خارجی اتفاق افتاده است. هرچند در اواخر مردادماه، قیمت بلیت‌ها‌اندکی کاهش یافت اما تاثیر چندانی در کلیت موضوع نداشت. یک منبع آگاه چندی‌پیش در نقد این افزایش قیمت‌ها گفته بود که این مسئله احتمالا منجر به کاهش ۸۰ تا ۹۰درصدی سفرهای خارجی خواهد شد. باید دید که آیا این اتفاق خواهد افتاد یا خیر.
قطع درآمد میلیاردی ایران بابت از دست دادن مرز هوایی
کاپیتان مهرداد سلیمانی در این راستا به آفتاب یزد گفت: «این مسئله در دو مقوله قابل بررسی است. به عنوان مقوله اول باید گفت که هر هواپیمای خارجی که از مرز هوایی ما عبور می‌کند (مانند پروازهای اروپا به اوکراین) مبلغ پولی را به سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت راه ما پرداخت می‌کند که البته این قانونی است که در تمام دنیا اجرا می‌شود. عدد این مبلغ خیلی بالاست و یک رقم میلیاردی به صورت روزانه بابت این موضوع از سوی کشورهای خارجی بابت عبور از مرز هوایی به ایران پرداخت می‌شود.»
وی افزود: «اما متاسفانه بعد از وقوع تحریم‌ها، اتفاق بسیار بدی که برای سازمان هواپیمایی کشوری و اقتصاد کشورمان افتاد این بود که آمریکا به سایر کشورهای جهان اعلام کرد که حق عبور از آسمان ایران را به دلیل عدم وجود امنیت ندارند. مطابق خواسته آمریکا، هواپیماهای این کشورها مسیر طولانی‌تری را با مصرف سوخت بیشتر و گذراندن زمان بیشتر طی می‌کنند و از آسمان ایران عبور نمی‌کنند. در نتیجه مبلغ مذکور بابت عبور از مرز هوایی به ما تعلق نمی‌گیرد. متاسفانه بسیاری از کشورها به دلیل ترس از آمریکا این اقدام را انجام دادند و در حال حاضر، ایران را دور می‌زنند و از آسمان کشورمان عبور نمی‌کنند.»
کاهش درآمد حاصل از پروازهای خارجی
کاپیتان سلیمانی خاطرنشان کرد: «مقوله دوم مربوط به کاهش حجم ترافیک هواپیمایی ما از پروازهای خارجی است. یعنی به دلیل تحریم‌های آمریکا، مبلغ مربوط به درآمد حاصل از پروازهای خارجی ما کاهش یافته است. متاسفانه از آنجا که بنیانگذاری اصل صنعت هواپیمایی در دنیا آمریکاست، این کشور به نوعی تعیین کننده نرخ‌ها و شرایط مختلف این حوزه است. بنابراین در اثر تحریم‌ها ما شاهد افزایش قیمت‌ها در صنعت هواپیمایی از جمله قطعات این بخش هستیم.»
وی ادامه داد: «به عنوان مثال، اگر قیمت برخی قطعات هواپیما یک دلار بوده، اکنون سه برابر شده است. در نتیجه قیمت قطعات، سوخت، لنت ترمز، لاستیک، موتور و... هواپیما افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، چون شرکت‌های هواپیمایی ما به دلیل مشکلات مالی قادر به تعمیر موتور هواپیماها نیستند، اقدام به افزایش قیمت بلیت می‌کنند و نهایتا فشار حاصل به مسافر وارد می‌شود که مجبور است بلیت ۱۰۰ دلاری را ۳۰۰ یا ۴۰۰ دلار خریداری کند.»
سلیمانی تاکید کرد: «نتیجه این فرآیند، کاهش تعداد سفرهای خارجی است. چون مردم نمی‌توانند این هزینه‌های گران را برای سفرهای خود انجام دهند. با مراجعه به فرودگاه‌هایی از قبیل فرودگاه امام، به راحتی متوجه می‌شوید که تعداد پروازها به شکل محسوسی کاهش یافته است. متاسفانه این مسئله راه‌حلی نیز ندارد چون سکان‌دار اصلی این صنعت آمریکاست. شاید تنها اقدامی که می‌توان عملی کرد همسان سازی صنعت هواپیمایی کشورمان با آمریکاست.»
۹۰ درصد شرکت‌های هواپیمایی ایران آسیب دیده‌‌اند
وی تصریح کرد: «چندین ماه است که تقریبا ۹۰ درصد شرکت‌های هواپیمایی ایران از ماهان گرفته تا ایران ایر و ماهان و آسمان و.... به عناوینی آسیب دیده‌‌اند. آخرین خبر مربوط به هواپیمایی سپهران است که خیلی از مهمانداران خود را اخراج کرده است. این مسئله منجر به آسیب به مجموعه هواپیمایی کشور می‌شود که در نتیجه افزایش بهای بلیت ایجاد شده است.»
کاپیتان سلیمانی اظهار داشت: «از سوی دیگر، خیلی از خلبانان ما ناچار به کار کردن در خطوط هواپیمایی هند شده‌اند، هر چند خانم شرفبافی تلاش بسیاری برای جلوگیری از این مسئله انجام داد، اما خلبانی که در هندوستان چند برابر درآمد داخل کشور را می‌تواند کسب کند در ایران نمی‌ماند و همه اینها آسیب‌هایی است که درحال وقوع است و کسی هم نمی‌تواند مانعش شود.»
در این راستا و با توجه به حساسیت صنعت هواپیمایی، بهتر است که تا دیر نشده، چاره‌ای برای رفع مشکلات مذکور در این گزارش‌اندیشیده شود تا نهایتا شاهد تعطیل شدن و کاهش تعداد ایرلاین‌های کشور نباشیم!
- 20
- 1
