روزنامه جهان صنعت نوشت: سرمای شدید و برف سنگین باعث شده که معادن و صنایع معدنی کمبود گاز را بیشتر حس کنند تا جایی که به ناچار رو به تعطیلی بروند. پیش‌بینی شده که قطعی گاز در صنعت فولاد موجب کاهش ۲ میلیون تنی تولید شود. امروز محدودیت گاز، صنعت پویای فولاد کشور را به شدت با چالش روبه‌رو کرده است. به طور مثال در حالی که صنعت فولاد روزانه ۴۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کرده است؛ اما امروز عدد مصرفی به ۱۵ میلیون مترمکعب رسیده است. عددی که تنها جوابگوی نیاز ۵۰ درصد شرکت‌های احیای آهن اسفنجی شناخته می‌شود. البته هرچند به باور دولتمردان این مشکل هرچه سریع‌تر رفع خواهد شد؛ اما نگاه کارشناسان معدنی چندان امیدوارکننده نیست.
مدتی است که معادن و صنایع معدنی برای اینکه سرپا بمانند چاره‌ای جز مازوت‌‌سوزی و آلوده کردن هوای شهرها ندارند. موضوعی که باعث شده بسیاری بر فولادی‌ها و سیمانی‌ها فشار آورند که چرا به سمت مصرف مازوت رفته‌اند؛ اما گازی نیست! حالا کمبود گاز در کشور آنقدر جدی است که برای اولین بار ادارات و دانشگاه‌های ایران به این دلیل تعطیل شده‌اند. مساله‌ای که بسیاری با خنده‌ای تلخ می‌گویند در حالی که قرار بود اروپا روی «زمستان سخت» را ببیند اما گویا روزها برای ما دشوارتر شده‌اند.
اما صنایع معدنی در کنار مشکل تامین گاز، با بی‌برقی هم روبه‌رو هستند. در واقع کمبود گاز باعث قطعی برق صنایع شده است؛ چراکه گاز فعلی پاسخگوی نیاز نیروگاه‌ها برای تولید برق نیست. آمار رسمی نشان می‌دهد به دنبال قطعی‌ها فقط در سال گذشته صنایع متوجه زیان حداقل ۲۰ میلیارد دلاری شده بودند. حالا کارشناسان معدنی باور دارند که کمبود و قطعی گاز ضربه شدیدی به پیکر اقتصاد کشور وارد می‌کند.
صنایعی که مدت‌هاست با مشکلاتی از جمله تحریم، سوء‌مدیریت و اقتصاد دولتی مواجه بوده‌اند حالا به تدریج با کمبود انرژی در زمستان توان تولیدی خود را نیز از دست می‌دهند. اتفاقی که پیامد آن در رشد اقتصادی و بازارها مشهود است.
کاهش ۲ میلیون تنی تولید فولاد
در این خصوص عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطرنشان کرده است: به نظر می‌رسد که قطعی گاز و برق در صنعت فولاد، کاهش ۲ میلیون تنی تولید فولاد را به همراه بیاورد. رضا شهرستانی با اشاره به قطعی شدید گاز شرکت‌های فولادی گفت: در حال حاضر به جز بخش احیا سایر شرکت‌های فولادی گاز ندارند. صنعت فولاد روزانه ۴۰ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌کند که امروز عدد مصرف آنها به ۱۵ میلیون مترمکعب رسیده است. باید توجه داشت که این حجم گاز جوابگوی نیاز ۵۰ درصد شرکت‌های احیای آهن اسفنجی است.
شهرستانی با اعلام قطعی ۵۰ درصدی برق صنایع نیز گفت: کمبود گاز باعث قطعی برق صنایع نیز شده است؛ چراکه گاز فعلی جوابگوی نیاز نیروگاه‌ها برای تولید برق نیست. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در پاسخ به این پرسش که قطعی گاز و برق فولادی‌ها چه تاثیری در میزان تولید می‌گذارد، خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که قطعی گاز و برق در صنعت فولاد، کاهش دو میلیون تنی تولید فولاد را به همراه بیاورد؛ البته کاهش تولید تاثیری در روند صادرات فولاد نخواهد گذاشت؛ چراکه ما مازاد نیاز داخل فولاد صادر می‌کنیم. به گفته شهرستانی؛ در بازار داخلی تولید فولاد در بخش طویل به مشکل نخواهیم خورد؛ اما به نظر می‌رسد قیمت‌های فولاد تختان به شدت افزایش پیدا کنند.
کمبود گاز ادامه‌دار است
عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد مشکل کمبود گاز در ایران را ادامه‌دار دانست و افزود: سال آینده این چالش شدیدتر خواهد شد و اگر همین رویه ادامه داشته باشد در میزان تولید همه صنایع تاثیر ملموس خواهد گذاشت. به نظر من افرادی که سکاندار وزارت نفت شده‌اند در قد و قواره این جایگاه نیستند باعث شده‌اند ما شاهد نابسامانی در همه زمینه‌ها باشیم.
وی با بیان اینکه دولت نسبت به راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت بخش خصوصی برای کنترل بحران گاز بی‌توجه است، گفت: برای برد-برد کردن مصرف گاز در بخش خانگی و صنعت، بخش خصوصی به دولت پیشنهاد داده است که یک الگوی مصرف به ازای هر فرد تدوین کند و اگر بر اساس این الگو مصرف‌کننده‌ای مصرف گاز را کاهش بدهد و میزان مصرف را به الگو برساند اختلاف قیمت را به ازای همان ۲ هزار تومان که از صنعت گرفته می‌شود، به صورت مستقیم به مصرف‌کننده‌ای که مصرف را کاهش داده پرداخت کند.
شهرستانی ادامه داد: در حال حاضر ۳ برابر نیاز واقعی مصرف گاز داریم که اگر شهروندی بتواند برمبنای الگوی واقعی مصرف و ۶۰۰ مترمکعب مصرف را کاهش بدهد، می‌تواند هزینه این کاهش مصرف را مستقیم از صنعتگر دریافت کند و گاز صرفه‌جویی‌شده به صنعت داده شود. با این روند علاوه بر اینکه برای مصرف‌کننده درآمد ایجاد می‌شود تولید نیز متوقف نخواهد شد؛ اما متاسفانه در دولت گوش شنوایی برای این راهکارها وجود ندارد.
معدل ۳۵ درصدی بهره‌وری در کشور
عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد معدل بهره‌وری سیستم‌های گرمایشی در ایران را ۳۵ درصد دانست و افزود: بهره‌وری سیستم‌های گرمایشی در اروپا به ۱۰۵ درصد هم رسیده است. رسیدن به این ایده‌آل مد نظر ما نیست اما در ایران بخاری‌هایی وجود دارد که بالای ۸۵ درصد بهره‌وری دارند و شرکت‌های بزرگ می‌توانند سیستم‌های گرمایشی در یک استان را تغییر بدهند و این‌گونه مصرف را به یک‌سوم برسانند. همچنین در ایران بالای ۶۰ میلیون مترمکعب گاز فلر می‌شود این در حالی است که شرکت‌های داخلی و خارجی تمایل دارند که روی آن کار کنند که این گاز به جای فلر شدن به صنعت داده شود، شرایط تولید فولاد دگرگون شده و دیگر شاهد خواب تولید نخواهیم بود.
رفع قطعی گاز صنایع به زودی
این در حالی است که سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته است: قطعی گاز صنایع موقتی است و به زودی با بهبود شرایط جوی و برطرف شدن این محدودیت، تولید صنعتی به روال سابق بازخواهد گشت.
امید قالیباف افزود: محدودیت‌ها و قطعی‌های گاز صنایع ناشی از برودت شدید هوا و در اولویت قرار داشتن مصارف خانگی است و بر این اساس موقتی خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود طی روزهای آینده شاهد رفع تدریجی محدودیت تامین انرژی برای صنایع باشیم، هرچند در بسیاری موارد از قبل سوخت جایگزین تعریف و تامین شده بود.
- 16
- 4
