دولت رئیسی افزایش قیت بنزین را کلید زده | موج جدید تورمی در راه است

کامبیز لعل در گفت‌وگو با قرن نو با اشاره به اینکه دولت سیزدهم، برنامه‌های دولتی پیشین برای افزایش نرخ بنزین را شبیه‌سازی کرده است، گفت: همه اقدامات صورت‌گرفته بر رشد بهای بنزین استوار است و اگر دولت نتواند امسال تغییرات قیمتی را محقق کند، در قالب بودجه سال آینده این مهم را پیش خواهد برد.

وی گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد مردم به‌صورت طبیعی به استقبال افزایش نرخ بنزین رفته‌اند و اغلب انتظار دارند در سال ۱۴۰۲ شاهد رشد قیمت بنزین باشند. 

وقتی مزیت‌ها نادیده گرفته می‌شود 

لعل گفت: تجربه به مردم ثابت کرده که این اتفاق رخ خواهد داد. این مسئله در ماه‌های آینده اثرات تورمی بر روی قیمت کالاهای مختلف و همه اقلام مصرفی خواهد داشت؛ اما بنده متوجه نمی‌شوم چه اصراری داریم مزیت اقتصاد را با دست خود از بین ببریم؟

وی در توضیح این مطلب گفت: هر اقتصادی در هر کشوری دارای مزیتی نسبی است. یک کشور دارای مزیت نسبی نیروی کار ارزان است و به هیچ قیمتی حاضر نیست در مورد افزایش دستمزدها و کاهش فشارها روی نیروی کار مذاکره کند و همه دنیا در جریان این مسئله هستند. یک کشوری دارای مزیت نسبی تکنولوژی بالاتر است و تکنولوژی خود را به هیچ کشوری نمی‌دهد و کلی قوانین حمایتی بین‌المللی برای حفظ این مزیت وجود دارد یا کشوری دارای مزیت نسبی دسترسی به سرمایه ارزان است و امکان ندارد در آن کشور سرمایه گران شود و هیچ قانون‌گذاری قانونی نمی‌گذارد که مزیت اقتصادی کشورش که سرمایه ارزان است از بین برود. مزیت نسبی اقتصاد ایران؛ انرژی ارزان است و مانند بقیه کشورها باید این مزیت را حفظ کنیم و نباید به مزیت نسبی کشور خود چوب حراج بزنیم.

وی ادامه داد: کشورهای دیگر از مزیت نسبی خود برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی استفاده می‌کنند و موجب پیشرفت اقتصاد کشور خود می‌شوند؛ اما ما بیش از سی سال است که اصرار عجیبی می‌کنیم که حتماً مزیت نسبی اقتصاد که انرژی ارزان است را از بین ببریم.

لعل درباره میزان افزایش قیمت بنزین در سناریوهای اعلامی گفت: ممکن است برنامه‌های متفاوتی درباره میزان افزایش نرخ بنزین اعلام شود اما در نهایت دو عامل تعیین می‌کند بنزین چقدر گران شود. 

دو عامل مهم تعیین قیمت بنزین

این کارشناس اقتصادی در توضیح این مطلب افزود: به نظر بنده، این مسئله بستگی به میزان کسری بودجه دولت و همچنین سمت‌وسوی مذاکرات برجامی دارد؛ چه دولت سیزدهم و چه هر دولت دیگری که تصدی امور را در دست داشته باشد تا جایی که بتواند نفت می‌فروشد و تا جایی که بتواند پول آن را به اقتصاد ترزیق می‌کند؛ زیرا هر اقدامی فراتر از آن هم زحمت بیشتری دارد و هم هزینه اجتماعی آن بالاتر خواهد بود.

وی تأکید کرد: بنابراین فارغ از اینکه چه مجموعه‌ای از نظر سیاسی بر سر کار باشد، تصمیم‌گیری درباره یارانه بنزین حتماً وابسته به نتیجه مذاکرات برجام و میزان کسری بودجه دولت است و این دو عامل باعث می‌شود که قیمت بنزین در بودجه سال آینده تنظیم شود.

این کارشناس اقتصادی گفت: اما نمی‌توانم برآورد دقیقی داشته باشم که نرخ بنزین روی چه عددی می‌ایستد.

وی استناد به نرخ فوب خلیج فارس برای مشخص‌شدن میزان ارزانی بنزین را کاری نادرست دانست و تأکید کرد: دائما به قیت بنزین فوب خلیج فارس اشاره می‌کنند و مدام تأکید دارند که بنزین در کشورهای حاشیه خلیج فارس فلان قدر گران‌تر از ایران است در حالی که هیچ‌کس نمی‌گوید قدرت خرید با حقوق کارمندان و کارگران در ایران چقدر با قدرت خرید کشورهای حاشیه خلیج فارس فاصله دارد.

وی در توضیح این مطلب افزود: باید مشخص شود کارگری که در کشورهای حاشیه خلیج فارس کار می‌کند، درآمدش موجب چه میزان قدرت خرید مایحتاج ضروری و اجاره مسکن می‌شود. قیمت فوب خلیج فارس برای نفت ایران برابر با صفر است؛. در ایام تحریم، قیمت فوب برای محصولات نفتی معنا ندارد. ما نفت را در بازارهای غیررسمی به فروش می‌رسانیم و قیمت غیررسمی ما فوب خلیج فارس نیست که انتظار داشته باشیم نرخ بنزین بر این اساس تعیین شود و از مردم ایران گرفته شود.

وی ادامه داد: اکنون بدون اینکه بخواهیم از همه این تجارب و اندوخته‌های تاریخی درس بگیریم، دوباره سناریوی افزایش قیمت را شبیه‌سازی کرده‌اند و در نظر دارند قیمت را به فوب خلیج فارس برسانند. فوب خلیج فارس برای کشوری معنا دارد که تحریم نیست و قیمت جهانی برای کشوری معنا دارد که همه‌چیز در آن بر اساس معیار و مصداق استاندارد جهانی باشد.