نگار نظری در گفت و گو با فارس گفت: بازار سرمایه ایران هم اکنون در شرایطی است که سهام به تنهایی برای سرمایه گذار جذاب نیست، از این رو تنوع ابزارهای مالی مختلف برای پوشش ریسک می تواند به مدیریت بهتر سبد دارایی‌های سرمایه‌گذاران حقیقی و یا حقوقی بیانجامد.
نظری با بیان اینکه بورس تهران از سال ۸۹ با راه‌اندازی قراردادهای آتی سهام سعی کرد تا ابزارهای معاملاتی خود را در حوزه پوشش ریسک توسعه دهد ، عنوان کرد: در سال ۹۱ نیز ابزار اختیار فروش تبعی بر روی سهام که نوعی از ابزارهای اختیار معامله مبتنی بر نیاز خاص سرمایه گذاران است راه اندازی شد و در نهایت در سال ۹۵ در نهایت قرار دادهای اختیار معامله سهام رونمایی شد.
این کارشناس بازار با اشاره به راه طولانی طی شده برای بهره برداری از قراردادهای مشتقه سهام در بورس تهران گفت: قرار داد های اختیار معامله سهام در سال ۸۷ از سوی کمیته فقهی تایید و در سال ۱۳۹۰ نیز دستور العمل قرار دادهای اختیار معامله سهام به تصویب سازمان بورس رسید،اما متاسفانه به دلیل محدودیت های فنی این معاملات اجرایی نشد تا اینکه بورس تهران در سال گذشته پس از پیگیری های بسیار و با مساعدت سازمان بورس توانست دوباره در قالب کارگروهی مشترک از مدیریت فناوری،سپرده گذاری مرکزی ،بورس تهران و سازمان بورس دستور العمل این قرارداد ها را با توجه به شرایط و محدودیت های کنونی بازار سهام بررسی و در نهایت در ۱۷ آذر ماه مصوبه سازمان بورس برای راه اندازی بازار این معاملات اخذ و در ۲۹ آذر ماه ۹۵ بازار معاملات اختیار معامله سهام شروع به کار کرد.
نظری یاد آور شد: در ابتدا این بازار با تعریف اوراق اختیار معامله خرید بر روی سهام چهار شرکت فولاد مبارکه اصفهان ،ملی صنایع مس ایران ، گسترش نفت و گاز پارسیان،و ایران خودرو معرفی شدند اما در ادامه کار بر روی سهام شرکت های توسعه معادن روی ایران ،معدنی و صنعتی گل گهر، مخابرات ،گروه مپنا و گروه خودروسازی سایپا نیز این ابزارها تعریف و از امکان معامله برخوردار شده است.
وی از تلاش برای افزایش قرارداد های اختیار معامله بر روی سهم های پایه گوناگون خبر داد و گفت: تا کنون ۴ سررسید در بازار اختیار معامله تعریف شده که دو سررسید اردیبهشت و بهمن ماه به اتمام رسیده و سررسیدهای مهر و آبان نیز در ماه‌های پیش‌رو به پایان خواهند رسید. این دو سررسید به لحاظ حجم و ارزش معاملات و همچنین موقعیت هایی( position )که برای این دو سررسید ایجاد شده از وضعیت مناسبی نسبت به سررسیدهای گذشته برخوردار هستند.
نظری در پاسخ به این پرسش فارس مبنی بر اینکه چه آماری از بازیگران و موقعیت های ایجاد شده در بازار مشتقه سهام در بورس وجود دارد؛ گفت: برای سررسید اردیبهشت ۹۶ و بهمن ماه ۹۵ که به اتمام رسید در بالاترین مقدار از نظر ارزش معاملاتی ،تعداد قراردادهایی که در بازار مشتقه معامله شده در سررسید اردیبهشت ماه ۷۹ درصد معاملات در اختیار حقیقی ها بوده است.در سررسید بهمن ماه نیز ۷۶ درصد معاملات در اختیار معامله گران حقیقی ها بوده است.
همچنین ۸۲ درصد معاملات در سررسید مهر ماه ۹۶ در دست حقیقی ها بوده و در سررسید آبانماه ۹۶ نیز ۷۷ درصد معاملات در دست حقیقی ها است.
وی دلیل استقبال حقیقی ها از این بازار را محدودیت صندوق ها برای سرمایه گذاری در زمینه اوراق اختیار معامله دانست و گفت: وقتی بازار راه اندازی می شود بورس به لحاظ فنی و یا امکان آشنایی بیشتر ذی نفعان بازار اقدام به تعریف محدودیت‌هایی می‌کند. به طور مثال همه اشخاص نمی توانند در بازار اختیار خرید و فروش معامله کنند که دلیل آن عدم فعال بودن سامانه مدیریت ریسک و به ناچار استفاده از مکانیزم های جایگزین در موقعیت های فروش برای قرارداد های اختیار معامله است.
کارشناس مسئول اداره ابزارهای نوین مالی بورس تهران با اشاره به فعال شدن ماشین حساب ارزش گذاری قرارداد های اختیار معامله در بورس تهران گفت: در بورس شیکاگو به عنوان فعال ترین بورس دنیا در قرار داد های اختیار معامله در حالی این ماشین حساب از دسترس عموم فعالان بازار قرار گرفته است که ارایه آن وظیفه بورس ها نبوده است اما بورس تهران برای توسعه بازار مشتقه سهام هم اکنون این نرم افزار را طراحی و بر روی وبسایت بورس تهران قرار داده تا بطور رایگان امکان استفاده همگان ازاین طریق فراهم آورد .
به گفته وی ماشین حساب ارزش گذاری قرارداد های اختیار معامله اگر قرار بود از ابتدای راه اندازی این بازار تعبیه شود شاید کاربرد آن به اندازه امروز احساس نمی شد،این در حالی است که توسعه بازار باید گام به گام صورت گیرد تا بتوان در فاصله های زمانی مختلف آورده جدیدی برای فعالان بازار داشت.
نظری با یادآور شدن اینکه ماشین حساب ارزش گذاری قرارداد های اختیار معامله حاصل بازخورد های فعالان بازار سرمایه و مدیران سرمایه گذاری در بازار سرمایه بوده است، افزود: از افرادی که آشنایی چندانی نسبت به بازار بدهی و یا اوراق مشتقه ندارند نمی توان انتظار داشت که مدل های قیمت گذاری را محاسبه کنند. این ماشین حساب ساده برای اختیارمعامله های از نوع اروپایی حاضر در بورس تهران تعریف شده که دارایی پایه آنها سهام است.
وی با بیان اینکه کاربرد این ماشین حساب برای اوراق بدهی و یا صندوق های قابل معامله از الگوریتم متفاوتی بر خوردار خواهد بود از دستور کار قرار گرفتن تعریف این ماشین حساب ها در بورس تهران خبر داد و گفت: مدل بلک شولز یک مدل استاندارد برای قیمت گذاری آپشن های استاندارد اروپایی سهام است که در این زمینه تمامی منابع مالی دنیا یک فرمول مشخص را برای همه بورس ها معرفی کرده اند.
به گفته این مقام مسئول فرآیند کد نویسی تحت وب این ماشین حساب در بورس تهران انجام شده و در نهایت با همکاری واحد فناوری شرکت بورس بر روی سایت قرار گرفته است.
نظری با بیان اینکه اپلیکیشن این ماشین حساب نیز می تواند در دستور کار قرار گیرد ،گفت: عدم توسعه بازار آتی سهام قابل مقایسه با اختیار معامله سهام نیست. از طرفی نمی توان بازار سهام را با بازار کالا مقایسه کرد. حاکمیت شرکتی ، افزایش سرمایه و یا پرداخت سود نقدی در بورس کالا وجود ندارد و همه این موارد در کنار نوع بازیگران بازار می تواند بازار اختیار معامله سهام را تحت تاثیر قرار دهد، اگر چه این ماشین حساب برای کامادیتی ها نیز قابل محاسبه است اما برای اوراق بدهی این ماشین حساب باید با تغییر الگوریتم روبرو باشد.
کارشناس مسئول اداره ابزارهای نوین مالی بورس تهران از طراحی ماشین حساب های بیشتری در برس تهران خبر داد و گفت: در حال حاضر ماشین حساب محاسبه نرخ (YTM) بازده تا سررسید اوراق بدهی در بخش بازار بدهی سایت بورس تهران ارایه شده و در برنامه های آینده نیز بزودی برای اختیار فروش تبعی سهام ماشین حساب مجزایی طراحی و در دسترس عموم قرار می گیرد.
نظری گفت: راه اندازی معاملات برخط قرار دادهای اختیار معامله و همچنین نهایی کردن سامانه مدیریت ریسک برای اختیار معامله در سال جاری در کنار بررسی سایر ابزارهای مالی جدید در دستور کار بورس اوراق بهادار تهران است.
وی با استقبال از نظرات و انتقادهای عموم ذی نفعان بازار سرمایه از ماشین حساب های منتشر شده در بورس تهران درخواست کرد سرمایه گذاران و بازیگران بازار سرمایه از طریق ارایه دیدگاه‌های خود نسبت به ابزارهای موجود برای توسعه ، فرهنگ سازی ، آموزش و جذب سرمایه گذاران به این بازار کمک کنند.
- 10
- 2
