رکورد شکنی در تالار شیشه ای

همیشه داستان از جایی آغاز می‌شود که انتظار آن را ندارید اما در چند هفته اخیر سهامداران بورس تقریبا تحولات مثبت و ساختارشکنانه روزهای اخیر تالار شیشه‌ای را پیش‌بینی کرده بودند. رشد ۱۸۱۸ واحدی شاخص کل بورس در چهار روز معاملاتی اخیر، پشتوانه متعادل شدن خرید و فروش سهام و افزایش شاخص‌ها از ابتدای تابستان سال جاری را در اختیار داشته است.

بر همین مبنا در چند هفته اخیر تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران از یکسو و ادامه حرکت رو به رشد میانگین قیمت سهام و شاخص‌های بورس باعث تشدید تحرک معاملاتی در این بازار شده بود، به‌گونه‌ای که ردیابی تزریق آرام و تثبیت نقدینگی‌های تازه در بازار سهام به راحتی قابل ارزیابی است.

ادامه آرامش فضای سیاسی و اقتصادی در ایران، کاهش نرخ سود بانکی که با جدیت بیشتری در حال اجرا شدن است و در نقطه مقابل اصلاح سیاست‌هایی مانند عرضه اوراق بدهی در بازار سرمایه هم همانند یک زنجیره به تکامل و رونق‌بخشی دادوستد سهام در هفته‌های اخیر کمک کرده است. آمارها نیز نشان می‌دهد که در تالار شیشه‌ای رکوردهای تازه‌ای برای بورس و سهامداران آن در روزهای اخیر در تابلوهای معاملاتی به ثبت رسیده است.

براساس آخرین تحولات، روز گذشته شاخص بورس با ۹۲۹ واحد افزایش، نماگر را بعد از مدت‌ها وارد کانال ۸۵ هزار واحد کرد. این در حالی بود که شاخص در روز دوشنبه نیز با ۴۹۷ واحد رشد وارد محدوده ۸۴ هزار واحد شده بود. افزون بر این ارزش بازار سهام نیز با صعود جالب توجهی مواجه شده است.

در چهارمین روز معاملاتی هفته این متغیر نزدیک به چهار هزار میلیارد تومان افزایش را تجربه کرد و به ۳۳۷ هزار میلیارد تومان رسید که در سال ۹۶ این اتفاق بی‌سابقه بوده است. با این شرایط انتظار ادامه رونق بورس و روزهای سبز معاملاتی برای سهامداران، خیلی دور از واقعیت نخواهد بود. در عین حال با آغاز نیمه دوم سال و انتشار گزارش‌های شش ماهه به خوبی می‌تواند برای بازار سهام زمینه‌ساز صعودهای تازه‌ای باشد.

هرچند در این اتمسفر مثبت و پرهیاهو نباید این نکته را هم فراموش کرد که همچنان سهامداران و فعالان بازار سرمایه منتظر اصلاحات بزرگی هستند که از ماه‌ها قبل از سوی مقامات سازمان بورس تنها حرف و وعده‌های آن داده شده است و در این فضای پررونق شاید زمان مناسبی برای اجرای این اصلاحات فراموش شده باشد.

دلایل رشد بازار سهام

درباره چرایی رشد و رونق بورس در هفته‌های اخیر، علت‌های مختلفی بیان می‌شود که برخی آن را ناشی از ظرفیت‌های بورس و برخی دیگر ناشی از عوامل تاثیرگزار بیرونی می‌دانند. ایمان مقدسیان درباره دلایل رشد بورس در هفته‌های اخیر در گفت‌وگو با ایرنا بیان داشت: عوامل مختلفی در رشد شاخص بورس در هفته‌های اخیر سهیم بوده‌اند که از جمله آنها می‌توان به رشد قیمت مواد معدنی و کامودیتی‌ها (مواد پایه و معدنی) در بازارهای جهانی اشاره کرد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: با توجه به اینکه بورس ایران بورس کامودیتی‌محور است بنابراین هرگونه رشد قیمت این مواد، تاثیر مستقیمی بر بورس می‌گذارد. وی اضافه کرد: بر این اساس، از زمان رشد قیمت این محصولات در بازارهای جهانی البته با اندکی تاخیر، رشد بازار بورس تهران آغاز شد.

مقدسیان دلیل دیگر رشد بورس در ماه‌ها و هفت‌های اخیر را وضعیت مناسب گروه پالایشی و فرآورده‌های نفتی دانست و بیان داشت: این شرکت‌ها، گزارش‌ها و اخبار مثبتی منتشر کرده‌اند که باعث شده، علامت‌های مثبتی به بازار سرمایه منتقل شده و این گروه مورد توجه قرار گیرد. این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بازار اکنون آماده واکنش به تحولات و اخبار مثبت است.

مقدسیان گفت: علت دیگر بهبود وضعیت بازار بورس، اعلام کاهش سود بانکی و ساماندهی اوراق بدهی «سخاب» است هرچند که هنوز جنبه‌های مثبت این اقدام به طور کامل ظاهر نشده است. وی افزود: همه این عوامل باعث شدند انرژی تازه‌ای به بازار سرمایه تزریق شود و زمینه رشد معاملات را فراهم کند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بسیاری از سهام برای خرید، جذابیت یافته‌اند، یادآور شد: بسیاری از سهام به «کف» قیمتی خود رسیده‌اند که این قیمت‌ها، سهام را برای خریداران جذاب کرده است.

مقدسیان با انتقاد از نحوه محاسبه شاخص بورس و تاثیرگذاری بیشتر سهام شرکت‌های بزرگ بر شاخص گفت: برخی سهامداران و فعالان بازار سرمایه معتقدند که رشد شاخص به علت تاثیر بیشتر سهام شرکت‌های بزرگ بر شاخص کل بوده است که این موضوع باعث شده شرکت‌های کوچک، آن‌گونه که انتظار می‌رود، تاثیرگذار نباشند.

وی افزود: به علت تاثیر زیاد قیمت سهام شرکت های بزرگ بر شاخص بورس، برخی تحلیلگران معتقدند که باید به «شاخص هم‌وزن» که در آن ارزش و وزن همه شرکت‌های بزرگ و کوچک در محاسبه شاخص کل، یکسان در نظر گرفته می‌شود، بیشتر مورد توجه قرار گرفته و با شاخص کل جایگزین شود. این کارشناس بازار سرمایه از گروه‌های فلزی، معدنی، پالایشی و خودرویی به عنوان گروه‌هایی نام برد که می‌توانند پیشتاز رشد قیمت‌ها در بورس باشند.

مقدسیان درباره چشم‌انداز بازار سرمایه نیز گفت: با توجه به اینکه بخش عمده رشد شاخص در هفته‌های اخیر به افزایش قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی وابسته بوده است بنابراین ادامه رشد شاخص بورس در کوتاه‌مدت به تداوم رشد قیمت کامودیتی‌ها بستگی دارد. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اما برای بلند‌مدت ارائه گزارش‌های مثبت شرکت‌ها و خروج شرکت‌ها از رکود، می‌توان وضعیت صعودی و رشد را پیش‌بینی کرد.

پیش‌بینی رونق معاملات

از سویی دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس بر نقش تداوم سیاست متناسب‌سازی نرخ سود بانکی با نرخ تورم در رونق بازار سرمایه تاکید کرد. زهرا سعیدی‌مبارکه در گفت‌وگو با خانه ملت در‌خصوص وضعیت بورس گفت: وضعیت بورس یکی از مولفه‌های اقتصادی است که بیانگر وضعیت اقتصادی کشور بوده و به‌طور طبیعی متاثر از اجرای سیاست‌ها و اقدامات اقتصادی است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: عزم بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود بانکی به‌طور طبیعی بازارهای موازی را در اقتصاد کشور تحت تاثیر قرار می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود اگر سیاست متناسب‌سازی نرخ سود بانکی با نرخ تورم پیگیری شود و اقدامات تکمیلی دیگر در راستای تقویت بازار سرمایه انجام شود، روند جذب نقدینگی در بازار سرمایه ادامه می‌یابد. نماینده مردم مبارکه در مجلس ادامه داد: برای رونق بازار سرمایه، کاهش نرخ سود بانکی به تنهایی کارساز نیست بنابراین باید سیاست ضدرکودی در اقتصاد همچنان پیگیری شود.

سعیدی‌مبارکه در ادامه گفت: هنر تیم اقتصادی دولت این است که بعد از متناسب‌سازی نرخ سود بانکی با نرخ تورم، شرایطی را در اقتصاد فراهم کنند که نقدینگی‌ها به جای سوق به سوی بازار دلالی کاذب، به بخش مولد اقتصاد سوق داده شود. این نماینده مردم در مجلس افزود: توجه به میزان نرخ سود اوراق مشارکت و همچنین منطقی‌سازی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها نیز در رونق بازار بورس تاثیرگذار است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: در هر صورت اینکه شاخص بورس به بالای رقم ۸۵ هزار واحد رسیده، نکته امیدوار‌کننده‌ای است و باید تیم اقتصادی دولت دوازدهم برنامه‌های حمایتی خود را از بورس ادامه دهند.

هادی مومنی