شاخص سهام کانال ۹۴ هزار واحدی را فتح کرد

به گزارش دنیای اقتصاد، معاملات بورس تهران در دومین روز کاری هفته جاری با افزایش ۳/ ۰ درصدی شاخص کل پایان یافت. از نکات قابل توجه در معاملات روز گذشته، افت تب فروش در بین فعالان بازار نسبت به روزهای گذشته و مشارکت بیشتر سهامداران خرد در سمت خرید سهام بود. ضمن اینکه، نشانه‌هایی از تغییر جریان نقدینگی در بین صنایع بورسی بروز یافت. رفتارشناسی شاخص‌های بازار در روز گذشته موید این معناست که تقاضا در سهام بنگاه‌های کوچک‌تر و به‌طور خاص در گروه ساختمانی رشد قابل‌توجهی داشته است.

از این رو، پرسشی که طرح می‌شود این است که آیا چنین الگویی از تعادل در بازار پایدار است یا موج سفته‌بازانه‌ای است که در برابر عوامل بنیادی، در روزهای آتی پخش و پراکنده می‌شود؟ در چشم‌انداز کنونی، به دلیل تضعیف ارزش ریال، امکان رشد قیمت در صنایعی که تا به حال در مدار اصلاح بوده‌اند افزایش یافته است. با این وجود عملکرد درونی شرکت‌ها حرف اول را در تعیین جریان نقدینگی در آینده خواهد زد.

به نظر می‌رسد پس از نوسان پردامنه قیمت سهام در هفته گذشته با فشار ریسک سیاسی، اکنون عوامل حمایت‌کننده از سهام راه خود را باز کرده است. در واقع، مشخص‌ شدن سرنوشت توافق هسته‌ای و عبور از بلاتکلیفی چندماهه در کنار اصلاح قیمت‌ها، به خصوص در سهام کالایی طی سه ماه گذشته تا حدودی خیال سهامداران را آسوده کرده است. بررسی جزئیات معاملات در دو روز گذشته نیز حاکی از شکل‌گیری روند عادی در بازار است که در حجم معاملات و تحرکات سهامداران خرد و عمده بازار دیده می‌شود. روز چهارشنبه پس از اعلام خروج آمریکا از برجام، شاهد فشار سنگین و کم‌سابقه فروش از سوی معامله‌گران حقیقی بودیم. این جریان در روز گذشته تغییر کرد؛ به‌طوری که مالکیت کل سهام در پایان معاملات دیروز پس از دو روز به نام سهامداران خرد بازار تغییر یافت، که معنای ضمنی آن ایجاد چشم‌انداز مثبت در بازار است.

 تقاضا در «ساختمانی»ها؛ موقت یا پایدار؟

یکی از وقایعی که طی روز گذشته در بازار روی داد، رشد هماهنگ تقاضا و افزایش قابل‌توجه قیمت سهام در گروه‌های مربوط به صنعت ساختمان در بورس تهران بود. این حرکت هماهنگ و یکدست نقدینگی حاوی نشانه‌هایی از تغییر الگوی معاملاتی در بازار و رشد تقاضا در سهامی بود که مدت‌ها با روندی رکودی دست و پنجه نرم می‌کنند.

به بیان دقیق‌تر، در دادوستدهای دیروز، اغلب سهام وابسته به مسکن و ساختمان، یعنی صنایع انبوه‌سازی، سیمان و کاشی و سرامیک تا سقف مجاز قیمتی رشد کردند. این در حالی است که شاخص صنایع کالایی نظیر فلزات اساسی، معدنی، پتروشیمی و پالایشی پس از اصلاح اخیر نوسان چندانی را تجربه نکرده‌ است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که چرخش الگوی معاملاتی بورس‌بازان طی روز گذشته دو محرک عمده داشته است. از تابستان سال گذشته تولیدکنندگان مواد خام بازار که به گروه‌های کالایی مشهور هستند در جذب نقدینگی و رشد قیمتی پیشتاز صنایع بورسی بودند و بازدهی قابل‌ملاحظه‌ای را نصیب سهامداران کردند. اما این روند در بهمن‌ماه با بروز ریسک‌های سیستماتیک و توقف روند صعودی قیمت‌های جهانی مواد خام متوقف شد و سپس روند اصلاحی در پیش گرفت و تا هم اکنون نیز ادامه یافت.

این صنایع پیشرو که اکنون در مدار اصلاحی نوسان دارند عمدتا جزو صنایع مادر به شمار می‌روند و به همین دلیل معاملات سهام آنها از عمق بیشتری نسبت به دیگر صنایع برخوردار است. برآیند این وضعیت، این گمانه را نزد برخی تحلیلگران بازار تقویت کرد که ظرفیت سودآوری در صنایع مزبور تکمیل شده است و امکان رشد بیشتر در این سهام وجود ندارد. بر همین مبنا، این فرضیه در بین تحلیلگران- عمدتا تکنیکالیست‌ها- پیش کشیده شد که با توقف روند صعودی سهام کالایی، شرایط برای صنایع کوچک‌تر مهیا شده است.

صنایعی که طی یک سال اخیر به‌رغم بازدهی کالایی‌ها، یا با رکود دست و پنجه نرم می‌کردند یا اینکه سودآوری دلچسبی را نصیب سهامداران نکردند. از این میان، می‌توان به سهام ساختمان‌محور بازار اشاره کرد که به دلیل ضعف چند ساله تقاضا در بخش مسکن نوسان چندانی را به لحاظ قیمت سهم نداشته‌اند و ضمنا شاخص آنها نیز در سطوحی پایینی قرار دارد.

حرکت صعودی تورم در بخش مسکن طی سال ۹۶ این انتظار را پدید آورده است که صنعت ساختمان پس از رکود چندساله و به انتظار گسیل یافتن نقدینگی انبوه به این بخش از اقتصاد، روند متفاوتی را در سال جدید تجربه کند.

مطابق آمار بانک مرکزی شاخص گروه مسکن در اسفندماه سال ۹۶ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشد ۹/ ۸ درصد را به ثبت رسانده است. این در حالی است که تورم عمومی در این بازه زمانی، رقم ۳/ ۸ درصد را نشان می‌دهد.بنابر این داده‌ها، رشد بیش از تورم قیمت مسکن در سال گذشته که به‌زعم اغلب کارشناسان این بخش در سال جدید نیز ادامه خواهد یافت می‌تواند همچون خون در شریان سهام وابسته در بورس تهران به گردش درآید.

اما نکته‌ای که در این میان مطرح است، روند کنونی تقاضا و رشد قیمت در گروه‌های وابسته به مسکن در بورس تهران است. در سال گذشته نیز همزمان با رونق سهام کالامحور بازار شاهد موج‌های موقت تقاضا در سهام غیرکالایی بازار از جمله گروه ساختمان بودیم. بررسی ناپایداری این روند در سهام غیرکالایی طی سال گذشته را می‌توان در عملکرد رویایی کالایی‌ها در مقابل ضعف بنیادی گروه‌های دیگر جست. هم‌اکنون نیز سنجش نسبت قیمت به درآمد این صنایع حاکی از پتانسیل‌هایی است که در سهام گروه کالایی وجود دارد؛ ضمن اینکه عوامل تقویت‌کننده سود سهام بنیادی چشم‌انداز نسبتا مناسبی را نشان می‌دهند. بنابراین، داوری درباره جبهه جدید معاملاتی و این پایداری روند صعودی گروه‌های غیرکالایی از جمله ساختمان را باید در عوامل بنیادی جست که در عملکرد میان‌دوره‌ای شرکت‌ها تبلور پیدا می‌کند.

نکته‌ای که در این میان نباید مغفول بماند نقش‌آفرینی رشد نرخ ارز و افت دلاری ارزش بازار طی یک سال اخیر است.بر این اساس، اگر مبنا را ارزش دلاری شرکت‌ها در نظر بگیریم ارزش بورس تهران اکنون در کف تاریخی خود قرار دارد و بنابراین رشد شاخص صنایع دور از انتظار نیست. به عبارت دیگر، ارزش‌گذاری سهام بر مبنای مدل ارزش جایگزینی نشان می‌دهد که ارزش صنایعی که طی این مدت در شرایط رکودی قرار داشته‌اند کمتر از میزان واقعی یا ذاتی آن برآورد شده است. در واقع، مفهوم «ارزش جایگزینی» یک دارایی این است که اگر قصد جایگزینی یا ایجاد چنین ارزشی داریم چقدر هزینه باید پرداخت کنیم. برای مثال، در یک صنعت اگر قصد احداث یک کارخانه داریم چه بهایی باید بپردازیم. بنابراین، از این حیث، می‌توان گفت که اغلب صنایع به دلیل تضعیف ارزش ریال امکان افزایش ارزش را دارند.

 صف‌آرایی متقاضیان در گروه خودرو

یکی دیگر از رویدادهای دیروز تحرکات گسترده سهامداران به خصوص سهامداران خرد در سهام گروه خودرو بود.صنعت خودرو نسبت به دیگر گروه‌ها بیشترین وابستگی را به تحریم و توافق هسته‌ای دارد. خاطره جهش‌های خیره‌کننده قیمتی در سهام خودرو پس از توافق هسته‌ای در سال ۹۴ از نمونه‌های چنین روندی در این گروه بورسی است. اما در یک سال اخیر شاهد در‌جا زدن قیمت‌ها در صنعتی هستیم که بیشترین تاثیر را از گسترش روابط تجاری با اروپا به لطف توافق هسته‌ای پذیرفته بود.

گروه خودرو که طی این مدت در تیررس ریسک برجام بود پس از ریزش قیمت سهام در هفته گذشته، طی روز گذشته با تشکیل صف خرید در اکثر نمادهای زیرمجموعه خودرو، رشد قابل‌توجه شاخص این صنعت رقم خورد. نماگر این گروه طی روز گذشته بیش از ۶/ ۲ درصد افزایش یافت که ضمن جذب بیشترین نقدینگی بازار در بین صنایع اکثرا معاملاتشان با صف خرید پایان یافت. برآیند این وضعیت، قرار گرفتن نماد سایپا در بین نمادهای موثر بر رشد شاخص کل بود. اکثر نمادهای این گروه طی معاملات دیروز با رشد تقاضا به ویژه در نیمه دوم معاملات دیروز تا سقف مجاز قیمتی پیش رفتند. بررسی شاخص این گروه نشان می‌دهد تقاضای دیروز در نتیجه اصلاح قیمت این سهام در هفته گذشته بوده است. هر چند اخبار مثبت حمایت همه‌جانبه قدرت‌های اروپایی از توافق ایران در واکنش به خروج آمریکا نیز در خوش‌بینی به وضعیت این گروه اثرگذار است.

فراز و فرود کالایی‌ها در تعطیلی بازارهای جهانی

در بین سهام گروه فلزات اساسی، آلومینیوم ایران توانست به لطف تحرکات سهامداران حقیقی بیشترین رشد قیمتی را طی معاملات دیروز به ثبت رساند. غالب نمادهای این گروه معاملات مثبتی را در روز گذشته تجربه کردند اما دامنه نوسان قیمت از اصطکاک دو نیروی عرضه و تقاضا در صنعت حکایت داشت. در نماد ملی مس ایران، شاهد چرخش عرضه به ویژه در نیمه دوم معاملات دیروز و در نتیجه افت محدود قیمت این سهم بودیم.

این موضوع سبب شد تا «فملی» پس از هلدینگ‌های «فارس» و «تاپیکو» بیشترین تاثیر منفی را بر نماگر کل بر جای بگذارد. رفتار معامله‌گران در گروه فلزی برآیند صفر شاخص این گروه را رقم زد. در گروه کانه فلزی وضعیت بهتری رقم خورد. شاخص دو گروه پتروشیمی و پالایشی افت کرد.بررسی تغییر مالکیت سهام در گروه‌های کالایی همچنان از حمایت مالکان حقوقی در قالب خالص خریدهای بیشتر این دسته از فعالان حکایت دارد. دیروز بیشترین خالص خرید سهامداران حقوقی به ترتیب در صنایع پالایشی، پتروشیمی و فلزات اساسی رقم خورد.

صنایع مورد اقبال

یکی از ویژگی‌های معاملات در دو روز گذشته توجه فعالان به سهامی است که تاثیرپذیری کمتری از مخاطرات کلان و بازارهای جهانی دارند یا به عبارت دقیق‌تر تاثیر مستقیمی از این ناحیه نمی‌پذیرند. به‌عنوان مثال، نمادهایی مانند «همراه» و «اخابر» را می‌توان نام برد که در روز گذشته رشد قیمتی قابل‌توجهی را ثبت کردند و در نتیجه حجم بالای معاملات در صدر فهرست نمادها در رشد شاخص کل قرار گرفتند.در صنایع ساختمانی شاخص گروه‌های انبوه‌سازی، کاشی و سرامیک و گروه سیمان به ترتیب رشد ۲/ ۳، ۸/ ۲ و ۷/ ۱ درصد را تجربه کردند؛ برخی از سهام این گروه‌ها نیز با صف خرید به معاملات خود پایان دادند.