رابطه تاثیر جام جهانی بر اقتصاد کشورها

بر اساس آمار نشریه وال‌استریت ژورنال، معاملات مالی کشورهای حاضر در رقابت‌های جام جهانی، مخصوصا در روز رقابت فوتبالی هر کشوربه طور میانگین ۵۵ درصد کاهش می‌یابد

 به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هر اندازه فوتبال بخواهد این تصور را ایجاد کند که فاصله‌اش را با اقتصاد و سیاست حفظ کرده است، در القای این تصور ناکام می‌ماند. آخرین مصداق بارز گره خوردن جذاب ترین ورزش قرن با اقتصاد را می توان در دیدار افتتاحیه جام‌جهانی ۲۰۱۸ ، زمانی که بن‌سلمان یکی از میهمانان ویژه پوتین بود، دانست. دیداری که به زعم بسیاری در ارتباط با نشست های روزهای اخیر اپک بوده است. 

ایسنا ‌در گزارشی به نقل از مارکت‌واچ نوشته است؛ مهمترین تاثیر جام جهانی در بازی روسیه و عربستان سعودی مشاهده شد. با توجه به اینکه زمان شروع این رقابت همراه با آغاز ساعت کاری بورس‌های آمریکا است، نوعی رکود از همان روز اول رقابت‌ها بر بازار جهانی سرمایه حاکم شده است.

از نظر کارشناسان بازار سرمایه، دیدار ولادیمیر پوتین و محمد بن‌سلمان صرفا به منظور تماشای فوتبال نبوده است، بلکه در این دیدار به ظاهر دوستانه مسائل مهمتری از قبیل یافتن متحدان و شرکای جدید نفتی در منطقه مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته است. شاهد این مسئله کاهش ۳۳ درصدی معاملات جهانی در طول بازی‌های جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی است.

بر اساس آمار نشریه وال‌استریت ژورنال، معاملات مالی کشورهای حاضر در رقابت‌های جام جهانی، مخصوصا در روز رقابت فوتبالی هر کشور به طور میانگین ۵۵ درصد کاهش می‌یابد. از زاویه‌ای این مسئله رابطه فوتبال و جام جهانی را با اقتصاد جهانی، مشهود می سازد.

با آغاز رقابت‌های یک ماهه جام جهانی و بالا گرفتن تب جهانی فوتبال نوعی رکود در بازار سرمایه جهانی را در برگرفته است. این موضوع در جام‌های جهانی قبلی هم تکرار شده است. احتمالا عامل اصلی پیدایش این مسئله توجه به فوتبال در این دوره و کاهش علاقه سرمایه‌داران نسبت به پروژه‌های تجاری است. خلاصه آنکه در زمانه حاضر، جهانی شدن اقتصاد، تحرک ‌سرمایه ، ورود شرکت‌های چندملیتی و سرمایه‌گذاران خارجی به ورزش، فوتبال را بیش از گذشته به صنعت تبدیل کرده است. 

حال از منظری دیگر می‌توان این سوال را مطرح کرد که شاخص‌های اقتصادی چه تاثیری بر روند نتیجه‌گیری تیم‌های ورزشی دارد. یا به عبارتی رابطه فوتبال و اقتصاد کشورها به چه نحو است؟ اگرچه مثال‌های متعددی وجود دارد که تاثیر مستقیم وضعیت اقتصادی کشورها بر نتیجه‌گیری آن‌ها در رقابت‌های ورزشی را نقض می‌کند، اما نافی این حقیقت نیست که در دنیای مدرن تقریباً همه‌چیز تحت تاثیر اقتصاد و جریان پول قرار گرفته است.

حتی اگر پیشتازی همیشگی چین و آمریکا در رقابت‌های المپیک را معلول چیز دیگری جز اقتصاد بدانیم و وسعت و جمعیت چین و آمریکا را عامل موفقیت آن‌ها در المپیک بدانیم، برای حضور دائمی بریتانیا در جایگاه سوم علتی جز قدرت اقتصادی نمی‌توان برشمرد. علی‌القاعده عوامل متعددی در این مهم دخیل هستند اما بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که در حالت کلی، اقتصادهای موفق، تیم‌ها و ورزشکاران موفق‌تری نیزدارند. میزان توسعه یافتگی و وضعیت شاخص‌های اقتصادی اگر شرط کافی نباشد، عموماً شرط لازم برای موفقیت در عرصه‌های مهم ورزشی، خصوصاً رویدادهای بزرگی چون المپیک و جام جهانی است.

جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه بهانه‌ای شد تا مقایسه شاخص‌های اقتصادی کشورهای حاضر در جام جهانی مورد بررسی قرار گیرد. در این گزارش سه پارامتر مهم تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و بیکاری در این گزارش مبنای بررسی رابطه توسعه فوتبال و وضعیت اقتصادی کشور ها مبنا قرار گرفته است. ایران از نظر تولید ناخالص داخلی ربته هفتم را به خود اختصاص داده با این حال در دو پارامتر دیگر وضعیت چندان مناسبی ندارد.

رتبه ایران از نظر تولید ناخالص داخلی در جام‌جهانی ۲۰۱۸

یک سایت اقتصادی کشورهای حاضر در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه را با توجه به تولید ناخالص داخلی رتبه‌بندی کرده است و ایران در این لیست در رتبه‌ هفتم قرار دارد. بیزینس اینسایدر که یک سایت اقتصادی است گزارش داده مردم زیادی در سراسر دنیا به تماشای فوتبال علاقه دارند و باشگاه‌های مختلف فوتبال به دلیل شهرت خاص خود میلیاردها دلار ارزش دارند. آن چه مشخص است، این است که ثروت کشورها در فوتبال آنها تاثیرگذار است. می‌توان ۳۲ کشور حاضر در جام جهانی را با توجه به تولید ناخالص داخلی به ترتیب زیر دسته بندی کرد. به زعم بیزینس اینسایدر، GDP یا همان تولید ناخالص داخلی به نوعی نشان می‌دهد که کدام کشورها در جام جهانی ثروتمندتر هستند.

بر اساس بررسی‌های سایت بیزینس اینسایدر رتبه کشورهای حاضر در جام‌جهانی بر اساس تولید ناخالص داخلی (مجموع ارزش کالاها و خدمات نهایی است که در طی یک دوره معین، معمولاً یک سال، در یک کشور تولید می‌شود) به این شرح است:

ژاپن: تولید ناخالص داخلی ژاپن ۴.۸ تریلیون دلار است. ژاپن سومین اقتصاد برتر جهان بعد از چین و آمریکا است. این کشور مالک برندهای بزرگی همچون تویوتا، سونی است. از سال ۱۹۹۸ تاکنون تیم‌ ‌ملی فوتبال ژاپن به جام جهانی راه یافته است. احتمال دارد که این تیم با توجه به گذشته‌ای که دارد بتواند از مرحله گروهی صعود کند.

آلمان: تولید ناخالص داخلی آلمان ۳.۶ تریلیون دلار است. آلمان اقتصاد قوی بر پایه صادرات ماشین آلات و مواد دارویی دارد. آلمان همچنین یکی از بهترین تیم‌ها در جام جهانی را دارد. این تیم چهار بار قهرمان شده است. آلمان آخرین بار در سال ۱۹۷۸ یعنی ۴۰ سال پیش از صعود به مرحله یک چهارم نهایی باز ماند.

فرانسه: تولید ناخالص داخلی فرانسه ۵.۲ تریلیون دلار است. سرویس های مالی، بانکی و بیمه به اقتصاد فرانسه کمک زیادی کرده‌اند. این کشور فوتبالیست‌هایی همچون تیری هانری، پلاتینی و زیدان را پرورش داده است. فرانسه در سال ۱۹۹۸ قهرمان جا. شد و امسال نیز بیش از تیم‌های مدعی قهرمان است.

برزیل: تولید ناخالص داخلی ژاپن ۲.۰۵ تریلیون دلار است. برزیل در زمینه کشاورزی، خدمات و تولید یکی از بزرگترین قطب‌های اقتصادی آمریکای جنوبی است. تیم فوتبال این کشور پنج بار قهرمان جام جهانی شده است. پله، ستاره فوتبال این کشور با برزیل سه بار قهرمان جام جهانی شده است.

کره جنوبی: تولید ناخالص داخلی کره جنوبی ۲.۰۳ تریلیون دلار است. کره جنوبی با برندهایی مانند LG و سامسونگ شناخته شده است. کره جنوبی یکی از بزرگترین قطب‌های اقتصادی جهان است. این کشور تیم فوتبال خوبی در آسیا دارد و دهمین حضور خود در جام جهانی را تجربه خواهد کرد. بهترین عملکرد این تیم در سال ۲۰۰۲ بود که به نیمه نهایی راه یافت. این تیم در نیمه نهایی به آلمان باخت.

انگلیس: تولید ناخالص داخلی انگلیس ۲.۰۲ تریلیون دلار است. انگلیس در سال ۱۹۶۶ قهرمان جام جهانی شد. در دوره‌های اخیر این تیم کمی ناکام ماند، اما امیدوار است که بتواند امسال به جمع هشت تیم برتر راه یابد.

ایران: تولید ناخالص داخلی ایران ۱.۶ تریلیون دلار است. از سال ۲۰۱۴ تاکنون تیم‌ ‌ملی ایران در رنکینگ جهانی بهترین تیم‌ ‌ملی آسیا بوده است. ایران پنج بار به جام جهانی راه یافته و امیدوار است امشب با شکست پرتغال برای اولین بار از گروه خود در تاریخ جام جهانی صعود کند.

روسیه: تولید ناخالص داخلی روسیه ۱.۵ تریلیون دلار است. روسیه میزبان بازی‌های جام جهانی امسال است. بازی‌ها امسال در یازده شهر روسیه برگزار می‌شود. روسیه از گروهش با شکست عربستان و مصر به مرحله حذفی جام صعود کرده است. 

استرالیا: تولید ناخالص داخلی استرالیا ۱.۳۷ تریلیون دلار است. استرالیا پنجمین حضور خود در جام جهانی را امسال تجربه می‌کند. اقتصاد استرالیا بر پایه بانکداری، تولید و مخابرات است. 

‌اسپانیا: تولید ناخالص داخلی ‌اسپانیا ۱.۳ تریلیون دلار است. ‌اسپانیا از ۲۰ جام جهانی فیفا در ۱۴ دوره شرکت کرده است و در سال ۲۰۱۰ در جام جهانی آفریقای جنوبی قهرمان شده است.

مکزیک: تولید ناخالص داخلی مکزیک یک تریلیون دلار است. مکزیک تیم قدرتمندی در جام جهانی دارد. این تیم از سال ۱۹۹۴ تاکنون همیشه از دور گروهی جام جهانی صعود کرده است.

عربستان سعودی: تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی ۶۸۳ میلیارد دلار است. عربستان یکی از موفق‌ترین تیم‌های فوتبال آسیا را دارد با این حال با شکست مقابل روسیه و اروگوئه شانس صعود را از دست داد.

سوئیس: تولید ناخالص داخلی سوئیس ۶۷۸ میلیارد دلار است. سوئیس اقتصاد پیشرفته‌ای دارد و در زمینه صادرات مواد شیمیایی، ساعت و قهوه شناخته شده است. تیم‌ ‌ملی فوتبال سوئیس تاکنون سه بار به مرحله یک چهارم نهایی جام جهانی رسیده است.

آرژانتین، سوئد، لهستان، بلژیک، نیجریه،دانمارک، کلمبیا، مصر، پرتغال، پرو، مراکش، پاناما، اروگوئه، کاستاریکا، کرواسی، صربستان، تونس، ایسلند، سنگال در رتبه های بعدی قرار می گیرند.

علی‌رغم رتبه بالای ایران در شاخص تولید ناخلص داخلی، با این حال در دو پارمتر دیگر یعنی نرخ تورم و بیکاری وضعیتی حدودا خاکستری را دارد. وضعیتی که می تواند با اعمال تحریم های آمریکا به مراتب بدتر هم شوند.

تورم

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۷ از بین کشورهای حاضر در جام جهانی، آرژانتین با نرخ تورم ۲۵.۶۷۵ درصد بالاترین سطح تورم را در بین این ۳۲ تیم داراست و عربستان سعودی با نرخ تورم ۰.۸- درصد کمترین نرخ تورم را دارد. در این فهرست پس از آرژانتین، مصر با ۲۳.۵ درصد دوم، نیجریه با ۱۶.۵ درصد سوم و ایران با حدود ۱۰ درصد در رتبه چهارم بیشترین میزان نرخ تورم قرار دارند. در آن سوی جدول نیز پس از عربستان سعودی، کشورهای ژاپن، سوئیس، مراکش و پاناما با تورم کمتر از ۱ درصد، به ترتیب کمترین میزان تورم را در سال ۲۰۱۷ داشته اند.

۱۳ کشور از جمله اسپانیا، پرتغال، فرانسه، کرواسی، آلمان و سوئد نرخ تورم بین ۱ تا ۲ درصد دارند. همچنین کشورهای بلژیک، انگلیس، برزیل تورم ۲ تا ۴ درصدی دارند. آلمان مدافع عنوان قهرمانی با ۱.۷۲ درصد در رتبه ۲۱ جای گرفته و اسپانیا قهرمان جام جهانی ۲۰۱۰ با تورم ۱.۹۶ درصدی رتبه ۱۷ را داراست. روسیه میزبان جام جهانی نیز با تورم ۳.۶۷ درصد در رتبه نهم بیشترین میزان نرخ تورم است.

نرخ بیکاری

بررسی نرخ بیکاری نیز نشان می‌دهد که اسپانیا با نرخ بیکاری ۱۷.۲۲۵ درصد بدترین شرایط را در بین ۳۲ تیم حاضر در جام جهانی روسیه دارد. نیجریه، تونس و صربستان نیز با نرخ بیکاری نزدیک به ۱۵ درصد به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. ایران نیز به همراه کرواسی، مصر و برزیل با نرخ بیکاری بالای ۱۰ درصد شرایط جالبی در این حوزه ندارند. بدون احتساب کشورهای عربستان و سنگال نرخ بیکاری آن‌ها مشخص نیست، ۹ تیم در جام جهانی نرخ بیکاری بالای ۱۰ درصد دارند. ۱۰ کشور دیگر از جمله کشورهای فرانسه، پرتغال، آرژانتین، بلژیک و سوئد نرخ بیکاری ۶ تا ۱۰ درصد دارند. ایسلند با نرخ بیکاری ۲.۸ درصد بهترین شرایط را در شاخص بیکاری دارد و کشورهای ژاپن، سوئیس، مکزیک، کره جنوبی و آلمان با تورم کمتر از ۴ درصد پس از ایسلند کمترین نرخ بیکاری را دارند.

میزبان جام جهانی نیز در این جدول با نرخ بیکاری ۵.۲ درصدی رتبه ۲۴ را ازآن خود کرده است.

لازم به ذکر است که صندوق بین‌المللی پول آماری از نرخ بیکاری در کشورهای عربستان سعودی و سنگال ارائه نداده است.