همه چیز درباره ی رشته طراحی فرش

طراحان فرش باید بتوانند نقش فرش را با توجه به کارایی و هدف مشخص شده انتخاب کنند

رشته طراحی فرش

از مهم ترین عناصر هنر و فرهنگ ایرانی می توان به فرش اشاره کرد. علاقه مندان رشته طراحی فرش میتوانند پس از گذراندن این دوره به عرصه ی کار و تجارت وارد شوند و از مهارت کسب کرده ی خود استفاده کنند.

توانایی های لازم برای رشته طراحی فرش

از خصوصیات دانشجویان رشته طراحی فرش می توان به خلاق، نوآور و علاقمند بودنشان به صنعت فرش اشاره کرد. افراد تحصیل کننده در این رشته باید علاقه داشته باشند تا بتوانند جایگاه مناسبی را بعد از فارغ التحصیلی برای خود پیدا کنند اما افرادی که بدون علاقه در رشته طراحی فرش تحصیل میکنند؛ توانایی تلاش و پشتکار ندادند و نمیتوانند در صنعت فرش، موفق شوند.

کارشناسان فرش باید اشنا به تاریخچه فرش و تاریخ هنر های دستی باشند و در زمینه صنعت فرش به روز باشند و بتوانند طرح هایی از اصالت بومی و طرح های جدید را با استفاده از ذوق هنریشان ارائه دهند.

مهارت های طراحان فرش

طراحی فرش، در گروه رشته ها و هنرهای بسیار اصیل قرار گرفته است که صرفا افرادی که اشنا به این هنر باشند و برای بهبود طرح ها خلاقیت و ذوق و سلیقه داشته باشند؛ می توانند در آن فعالیت کنند و درآمدی را به دست آورند. علاوه‌براین ، طراحان فرش باید بتوانند باتوجه به کارایی و هدف معین، نقش فرش را انتخاب کنند و ظرایف این هنر را به نمایش بگذراند. به این منظور، مهارت ها و توانمندی های هر طراح فرشی باید به صورت زیر باشد:

* طراح فرش باید به اصول نظری و عملی مبانی طراحی آشنایی داشته باشد.

* فارغ التحصیل رشته طراحی فرش باید بر اصول طراحی انواع نقش های فرش، تسلط داشته باشد.

* طراح فرش موظف است که نسبت به اصول طراحی نقش فرش آشنایی داشته باشد و علاوه‌براین تفاوت هر کدام از طرح ها را با یکدیگر مشخص کند.

* فارغ اتحصیل رشته طراحی فرش باید از مهارت شناسایی اصول طراحی هر یک از نقش ها برخوردار باشد و بداند که چگونه آن ها را با یکدیگر ترکیب کند.

* یکی از مهارت های طراح فرش اینست که طرح هایی را ایجاد و ارایه کند که به ارزش فرش بیفزاید.

* شناخت مؤلفه ها و اجزای طرح های مختلف، از دیگر مهارتهای طراح فرش به شمار می رود.

* دانشجوی رشته طراحی فرش باید بتواند کاغذ مناسب برای طراحی را بشناسد.

فرش یکی از مهم ترین عناصر هنر و فرهنگ ایرانی است

* طراح فرش موظف است که طرح های رایج برای انواع فرش ها را بشناسد.

* از دیگر مهارتهای طراح فرش می توان به توانایی تشخیص تفاوت انواع طرح ها از یکدیگر اشاره کرد.

* دانشجوی رشته طراحی فرش باید بتواند برای رسم طرح های متنوع و قوی، از تخیل خود استفاده کند.

* دانشجوی رشته طراحی فرش می تواند طرح های منحصر به فرد و بدون نقصی را بوجود آورد.

* طراح فرش، این مسئولیت را برعهده دارد که نقش فرش را با کاربرد و کارایی مورد نظرش تطبیق دهد.

* فارغ التحصیل رشته طراحی فرش باید بتواند برای ارایه طرح های فرش، فرصت های موجود را تشخیص دهد.

* طراح فرش از این مهارت برخوردار است که از طرح های متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه استفاده کند.

* یک طراح فرش می تواند برای رسم انواع نقش های فرش از دیگر هنرها ( مینیاتور و تذهیب ) استفاده کند.

* یکی از مهارتهای طراح فرش اینست که عوامل مؤثر بر کیفیت طراحی را تشخیص می دهد.

* فارغ التحصیل رشته طراحی فرش می تواند انواع طرح های فرش را رسم کند.

دروس مشترک در بین گرایش های مختلف رشته فرش

از دروس مشترک در بین گرایش های مختلف رشته فرش می توان به شیمی عمومی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه مرمت و نگهداری قالی، هنر در تمدن اسلامی، کارگاه بافت قالی، تاریخ فرش، جامعه شناسی فرش، کارگاه طراحی سنتی، عکاسی، آشنایی باهنر در تاریخ، شناخت و ارزیابی فرش دست بافت، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، اصول رنگرزی، آشنایی با مواد اولیه و ابزار، سیر تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهای سنتی، هندسه نقوش در هنرهای سنتی ایران، جغرافیای فرش، کنترل کیفی استانداردهای فرش، پژوهش در فرش ایران، زیبایی شناسی فرش ایران، علوم الیاف، ریسندگی و اقتصاد فرش ایران اشاره کرد.

معرفی گرایش های رشته فرش در مقطع کارشناسی

گرایش های رشته فرش شامل رنگرزی، بافت، طراحی، مرمت و تکمیل و سایر زیرانداز ها میباشد که در ادامه شرح داده شده است:

۱. گرایش رنگرزی:

دانشجویان گرایش رنگرزی رشته طراحی فرش به مطالعه ی اطلاعاتی در زمینه های تکنولوژی مواد رنگرزی، تکنولوژی رنگ و شیمی و شیمی تجزیه می پردازند و نحوه رنگرزی سنتی و شیمیایی را آموزش می بینند.

> دروس تخصصی گرایش رنگرزی:

دروس تخصصی گرایش رنگرزی، شامل کارگاه رنگرزی سنتی، فیزیک الیاف و آزمایشگاه، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، کارگاه رنگرزی شیمایی، شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی و آزمایشگاه تکنولوژی رنگ می باشد.

۲. گرایش بافت:

دانشجویان گرایش بافت رشته طراحی فرش به صورت تخصصی، مطالبی همچون نحوه بافت قالی، انوع بافت قالی و گره ها را مطالعه می کنند.

> دروس تخصصی گرایش بافت:

دروسی ازجمله حفاظت و مرمت گلیم، حفاظت و مرمت فرش ۳و۴، بافت فرش ۳و۴، رنگرزی سنتی ۲ از دروس تخصصی گرایش بافت به شمار می رود.

۳. گرایش طراحی فرش:

دانشجویان گرایش طراحی فرش با نحوه طراحی قالی و گلیم در دوران تحصیلشان آشنا می شوند و به مطالعه انواع مختلفی از نقش های قالی های ایرانی می پردازند.

> دروس تخصصی گرایش طراحی فرش:

دروس تخصصی گرایش طراحی شامل کارگاه طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه رنگ و نقطه، شناخت انواع مختلف نقوش قالی های ایرانی، کارگاه نگارگری، کارگاه طراحی قالی، بررسی طرح ها و نقوش قالی ایران است.

دانشجویان رشته طراحی فرش باید آدم هایی خلاق، نوآور و علاقه مند به صنعت فرش باشند

۴. گرایش مرمت و تکمیل:

دانشجویان گرایش مرمت و تکمیل رشته طراحی فرش با دروسی اشنا می شوند که از آن ها می توان به رنگ، دارکشی فرش، انواع بافت، الیاف، انواع گره، رنگرزی شیمیایی و سنتی، ابعاد فرش، نحوه حفظ کیفیت فرش و مرمت فرش اشاره کرد.

> دروس تخصصی گرایش مرمت و تکمیل:

دروس گوناگونی ازجمله اصول غبارگیری و شستشوی فرش، کارگاه بافت گلیم، بررسی طرح ها و نقوش قالی ایران، مرمت قالی، کارگاه بافت قالی، کارگاه رنگرزی شیمیایی، کارگاه رنگرزی سنتی، مرمت و نگهداری گلیم و سایر زیراندازها، شناخت مواد ویژه مرمت قالی از دروس تخصصی گرایش مرمت و تکمیل به شمار می رود.

۵. گرایش سایر زیرانداز ها:

دانشجویان رشته طراحی فرش که گرایش سایر زیرانداز ها را انتخاب کرده اند؛ با مباحثی نظیر نحوه بافت انواع، زیلو، گلیم، گبه، سوماک و دیگر زیراندازها آشنا میشوند و اموزش عملی آنها را می بینند.

> دروس تخصصی گرایش سایر زیراندازها:

از دروس تخصصی گرایش سایر زیراندازها می توان کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت زیلو، کارگاه بافت گلیم های یک رو، کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت گبه و سایر قالی های ایلیاتی، بررسی نقوش ونمادها در گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران، کارگاه بافت طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه مرمت و تکمیل انواع گلیم و سایر زیراندازها، جغرافیای گلیم و سایر زیراندازها، پژوهش در نقش و رنگ گلیم و سایر زیراندازهای ایران را نام برد.

معرفی گرایش های رشته فرش در مقطع کارشناسی ارشد

بهترین منبع برای اینکه از گرایش های ارشد یک رشته مطلع شوید؛ اینست که در سایت سازمان سنجش، دفترچه مرتبط با همان سال را مطالعه کنید.

درآمد و حقوق رشته فرش در ایران

درآمد فارغ التحصیلان رشته طراحی فرش براساس نوع سازمانی که در آن مشغول است و زمینه شغلی دارد؛ تعیین میشود. به عنوان مثال میزان حقوق فرد کارمند در ارگان های دولتی، مطابق قانون مدیریت کشور است اما میزان حقوق فرد کارمند در ارگان های خصوصی، مطابق توافق با کارفرما میباشد ، که ارگان های خصوصی در مقایسه با ارگان های دولتی، حقوق بیشتری به افراد می دهند.

همچنین درآمد افراد سرمایه گذار دراین بازار، براساس وضعیت بازار، سود و زیان تعيين میشود. افرادی که در حوزه آموزش در این زمنیه شاغل هستند؛ کم ترین درآمد را دریافت می کنند.

آینده ی شغلی رشته طراحی فرش

معمولاً دانش تخصصی طراحان فرش، باتوجه به نوع کاربری فرش و نحوه ی اجرای طرح روی فرش به گرایش تخصصی آن ها بستگی دارد که شامل طراحی فرش، طراحی گلیم، طراحی گبه یاطراحی فرش ابریشم و … می باشد. طراحان فرش، مجوز فعالیت در حوزه هایی زیر را دارند:

>> مشاوره بازرگانی فرش و شناخت نیاز بازار

>> همکاری با شرکتهای بافندگی برای تشخیص و معرفی بهترین الیاف برای بافت فرش

>> کمک به شرکت های بافندگی برای تشخیص نیاز بازار، تجهیزات و لوازم لازم برای طراحی و بافت فرش و مدیریت بافندگی و …

>> طراحی نقشه های نوین فرش با توجه به نیاز روز بازار

طراحی فرش، یکی از رشته ها و هنرهای بسیار اصیل است

مشکلات طراحان فرش

حوزه طراحی فرش، چالش ها و دشواری هایی دارد که در صورت عدم رسیدگی به آن ها به مرحله حاد میرسد و احتمالا مشکلاتی را برای هنرمندان و علاقمندان آن بوجود می آورد. بطور معمول، افراد و هنرمندان فعال در این زمینه جوان هستند و افراد حرفه ای بسیار کمی در این زمینه فعالیت دارند.

گاهی اوقات کارخانجات و شرکتهای سفارش دهنده طرح فرش، توجهی به طراحان نمی کنند و در پرداخت به موقع دستمزدشان سهل انگاری میکنند؛ به همین خاطر، آن ها ناراضی می شوند و خلاقیتشان را از دست می دهند. گاهی اوقات برخی از طراحان، اقدام به تغيير زمینه کاری خود می کنند و یا از طراحی، نا امید میشوند.

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش