دانشجوی رشته ساخت و تولید باید با مفاهیمی مانند طراحی مفهومی، بهینه سازی و ... آشنا شودرشته ساخت و تولید
رشته ساخت و تولید باتوجه به تعریف انجمن مهندسان ساخت و تولید ایران،« به رشته ای از مهندسی گفته میشود که نیازمند تحصیلات و تجاربیست تا در پروسه های تولید( جوشکاری، ماشین کاری، تعمیرات و نگهداری و غیره) در همهٔ زمینه ها رویه های مهندسی را یاد بگیرد، سپس آن ها را بکار برده و کنترل کند که این مسأله باتوجه به توان برنامه ریزی در فرایندهای تولید نیاز دارد تا دربارهٔ مواردی همچون ابزارها، روندها و ماشین آلات و تجهیزات به تحقیق بپردازد و آنها را بهبود دهد و به منظور تولید فرآورده های با کیفیت و هزینه بهینه، امکانات و سیستم ها را یکی کند.» یکی از ظرفیت های این رشته اینست که مقرون به صرفه بودن پروژها را محاسبه کند.
وظیفه ی مهندسان ساخت و تولید اینست که به ساخت سنسورهای بکار رفته در کیسهٔ هوای خودروها، نوک چاپ در چاپگر، و کلید اپتیک در تلفن همراه بپردازند. از اماکنی که این مهندسین مشغول به کار می شوند می توان به تولید موتورهای جت کوچک، سمعک های درون گوشی، پمپ های آب آتش نشانی تلسکوپ های پیشرفته، ریزپردازنده ها و تولید سبز اشاره کرد.
دانش آموختگان در رشته ساخت و تولید، نحوه ی نوشتن روی نوک سوزن و ... را می آموزنددانش آموختگان در رشته ساخت و تولید، نحوه ی نوشتن روی نوک سوزن را از طریق میکروماشین کاری، همچنین نحوه ی کنترل ربات، ساخت مدل های سه بعدی پیچیده به کمک رایانه و انتقال یک طرح به ماشین پرسرعت را می آموزند. یکی از گرایشهای مهندسی مکانیک، مهندسی ساخت و تولید( مهم ترین و سخت ترین و با کاربردترین) میباشد که دروس و عملیات آن در مقایسه با مکانیک عمومی بسیار سخت تر است. به مهندسی مکانیک تخصصی نیز مهندسی ساخت و تولید می گویند.
اهداف رشته ساخت و تولید
در ادامه با اهداف تحصیل در رشته مهندسی ساخت و تولید آشنا شوید:
- نسبت به مفاهیم پایه و اولیهی علم مهندسی مکانیک- ساخت و تولید، درک عمیقی داشته باشد.
- به صورت تئوری و تجربی روشهای شناسایی، فرمول بندی( مدلسازی)، تحلیل و شبیهسازی مسائل مهندسی مکانیک- ساخت و تولید را اموزش ببیند.
- دانشجوی رشته ساخت و تولید باید با مفاهیمی مانند طراحی مفهومی، بهینه سازی، ارتقاء و ارائه محصولات، فرآیندها و سیستمهای جدید متناسب با نیازهای کشور آشنا شود.
- دانش آموخته ی رشته ساخت و تولید با روشها، ابزارها و تجهیزات ساخت و تولید شناخت پیدا کند.
- متقاضی تحصیل در رشته مهندسی ساخت و تولید باید طراحی فرایندها و ابزارهای ساخت و تولید را یاد بگیرد.
دانش آموخته ی رشته ساخت و تولید با روشها، ابزارها و تجهیزات ساخت و تولید شناخت پیدا کند- او راهکارهای خلاقانه و به روز را به منظور طراحی و ساخت بهینه محصول ارائه دهد.
- برای بهینه کردن مواد، محصولات، روش های ساخت و هزینه در جهت تولید با کیفیت باید با دانش و مباحث کاربردی سایر رشته های مهندسی اشنا شود.
- برای این که دانشجو در زمینه طراحی و ساخت محصول، کسب و کار ایجاد کند باید مهارت داشته باشد.
اهمیت رشته ساخت و تولید
باید تمامی فرآورده ها نظیر هواپیما و خودرو، رایانه و اسباب بازی تولید شوند. یکی از روشهای دانش و هنر ساختن فراورده های با کیفیت با هزینهٔ منطقی، رشته ساخت و تولید می باشد. مهندسی ساخت و تولید دربرگیرنده ی اجزایی همچون مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی مواد و مهندسی صنایع است و جامع ترین رشته در بین رشته های مکانیک میباشد و شامل تمامی قسمت های اصلی ساخت و تولید، روندهای تولید، برنامه ریزی، کنترل کیفیت، طراحی ابزار، رباتیک، طراحی به کمک کامپیوتر و تولید به کمک کامپیوتر می باشد.
کار مهندسان ساخت و تولید اینست که به طراحی روش ساخت فراورده بپردازند. آنها باید با روش های متنوع تولید به اندازهٔ کافی اشنا باشند تا توانایی طرح ریزی روند تولید را داشته باشند و بتوانند برای یافتن بهترین شرایط کارکرد تحقیق کنند. از روشهای متنوع تولید می توان به برش فلزات، شکلدهی ، مونتاژ، بازرسی و تست اشاره کرد. این مهندسان ممکن است ابزارها و ماشین های مخصوصی طراحی کنند و نوآوری هایی را به منظور بهبود بخشیدن به روش های تولید کنونی به کار گیرند. از این رو ، مهندسان استانداردهای کارها را تعیین میکنند و به هماهنگی مراحل تولید می پردازند تا از دریافت مواد اولیه تا صدور قطعات ساخته شده روند همواری را تضمین کنند. آنها باید در یک سیستم که بطور کارآمد، فراورده های با کیفیت را تولید می کند تجهیزات، نیروی انسانی و امکانات را به خوبی متحد کنند.
مهارت و دانش مورد نیاز برای رشته ساخت و تولید
علم مکانیک درواقع حرکت و عوامل ایجاد کننده حرکت مانند نیروها و گشتاورها و شکل حرکت را تحلیل می کند ولی مهندسی مکانیک در مقایسه با علم مکانیک تا حدودی متفاوت است به علت اینکه یک مهندس مکانیک باید بسیاری از علوم را به غیر از علم مکانیک فرابگیرد و توانایی کسب بعضی از هنرها را داشته باشد. شاید بتوان گفت که رشته مهندسی مکانیک، یک رشته ی تحلیل و طراحی سیستمهای دینامیکی و استاتیکی تلقی میشود. دانشجویی که به کارهای تئوریک علاقمند است ، می تواند در این رشته تحصیل کند و به فعالیت در بخشهای نظری و تئوری بپردازد. دانشجویی که به طراحی و ساخت وسایل و دستگاههای مختلف علاقه دارد، می تواند این رشته را برای تحصیل انتخاب کند اما مهندس مکانیک موفق به شخصی گفته میشود که به یاری دو بال علم و عمل پیشرفت و ترقی کند.
دانشجویان رشته ساخت و تولید توانایی طراحی آزمایش های موردنظر خود را دارندنقش و توانایی فارغ التحصیلان رشته ساخت و تولید
> فارغ التحصیلان رشته ساخت و تولید میتوانند از علمشان برای حل مسائل مهندسی ساخت وتولید در ریاضیات، علوم پایه و علوم مهندسی به خوبی بهره ببرند.
> دانشجویان رشته ساخت و تولید توانایی طراحی آزمایش های موردنظر خود را دارند و به خوبی نتایج آنرا تشریح میکنند.
> فارغ التحصیلان رشته ساخت و تولید می تواند به طراحی وسیله ها ، سیستم ها یا روند هایی بپردازد که مشخصات داده شده را ارضا کند.
> دانشجویان رشته ساخت و تولید برای طراحی، تحلیل و جمع آوری اطلاعات می توانند با کامپیوتر و نرم افزارهای مربوطه اش به خوبی کار کنند.
> یک دانشجوی رشته ساخت و تولید ایده های خود را با رسانه های نوشتاری، گفتاری یا تصویری به خوبی به دیگران منتقل میکند.
> فارغ التحصیل رشته ساخت و تولید به منظور تحلیل یک مسئله ی مهندسی در گروه به خوبی فعالیت میکند.
> فارغ التحصیل رشته ساخت و تولید توانایی درک مسئولیت حرفه ای یک مهندس و تأثير مسائل مهندسی بر ایمنی، اخلاق، اقتصاد، جامعه، سیاست و مسائل فرهنگی را دارد.
فارغ التحصیل رشته ساخت و تولید به منظور تحلیل یک مسئله ی مهندسی در گروه به خوبی فعالیت میکند> فارغ التحصیلان رشته ساخت و تولید باید همواره دانش را فرابگیرند تا بتوانند اطلاعات خود را به روز نگه دارد.
مشاغل قابل احراز رشته ساخت و تولید
>> تکنسین تراشکاری
>> تکنسین فرزکاری و صفحه تراشکاری و بورینگ کاری
>> تکنسین سنگ زنی
>> سرپرستی کارگاه های ساخت و تولید
>> سرپرستی آزمایشگاه های اندازه گیری دقیق
>> اپراتوری با ماشین های NC و CNC
>> مونتاژ قطعات مکانیکی
درآمد، بازار کار و موقعیت شغلی رشته تکنسین ساخت و تولید
از عواملی که باعث رشد چشمگیر بازار کار تکنسین ساخت و تولید در ایران شده می توان به توسعه سخت افزاری و رشد مسائل مهندسی، گرایش به سمت تولید داخل و ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی در داخل کشور به علت محدودیتهای ارزی و کاهش درآمدهای نفتی اشاره کرد.
مشاغلی که در کشور ما مهمترین زمینه های شغلی را فراهم کرده اند نظیر صنعت نفت، صنعت خودروسازی و قطعه سازی و صنعت هوافضا می باشند. بعضی از این صنایع شامل طراحی و ساخت ماشین آلات و قطعات آن ها، طراحی و ساخت تاسیسات حرارتی و برودتی ساختمانها، طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاه ها، ساخت ماشین آلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذ سازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره، طراحی و ساخت تجهیزات و سیستم های انتقال و تصفیه آب، سیستمهای مکانیکی و کنترلی پالایشگاهها و کارخانجات شیمیایی، طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی، ساخت تجهیزات دفاعی و ساخت رباتها، بازوهای مکانیکی و سیستمهای تولید است.
یکی از روشهای هنر ساختن فراورده های با کیفیت با هزینهٔ منطقی، رشته ساخت و تولید می باشدفارغ التحصیلان رشته ی ساخت و تولید باتوجه به رشته ی تحصیلی خود می توانند به بازار کار وارد شوند، بعضی از مشاغل مربوط به رشته ساخت و تولید عبارتست از:
* صنایع ماشین سازی
* صنایع خودرو سازی
* صنایع ابزار سازی
* صنایع هوایی
* صنایع کشاورزی و….
گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش
- 16
- 3
